برای آشنایی با مفهوم پگ Peg اول باید بدانید که استیبل کوین چیست که در مقالهای مجزا به صورت کامل در مورد آن صحبت کردهایم. پگ اصطلاحی رایج در بازار ارزهای دیجیتال است که احتمالا درباره آن از فعالان بازار شنیدهاید. پگها با کمک به معاملهگر در آربیتراژگیری باعث میشوند که او سود خوبی به دست آورد و علاوه بر این باعث افزایش مقیاسپذیری و امنیت استیبلکوینها هم میشوند.
جالب است بدانید که همین حالا که در مشغول خواندن این مقاله هستید، تعدادی زیادی از استیبلکوینهایی که اصطلاح پگ برای آنها استفاده میشود، عرضه شدهاند و شما میتوانید در بازار کریپتوکارنسی آنها را معامله کنید. اگر میخواهید بدانید که پگ چیست و با مفهوم آن بیشتر آشنا شوید، ادامه این مطلب را بخوانید.
فهرست محتوا
وابستگی قیمت یا پگ چیست؟
وابستگی قیمت یا همان پِگ را میتوان یکی از مهمترین اصطلاحاتی دانست که در مورد استیبلکوینها به کار میرود. اگر وابستگی قیمت از بین برود، فعالان بازار کریپتو نمیتوانند دیگر اعتماد زیادی به استیبلکوینها داشته باشند. در واقع راه نجات استیبلکوینها و تنها راه دوامشان در بازار ارزهای دیجیتال، وجود وابستگی قیمتشان است و اگر این وابستگی از بین برود، استیبلکوینها به مرز نابودی میرسند.
زمانی که استیبلکوینی وابستگی قیمت دارد، معاملات بازار کریپتوکارنسی هم به خوبی جریان پیدا کرده و تریدرها و فعالان بازار از این ارزها برای معاملات خود استفاده میکنند، اما کافیست یک انحراف قیمتی در آنها به وجود بیاید تا تریدرها هم به آنها بیاعتماد شوند.
پگ اطمینان کافی و لازم را به یک سرمایهگذار و تریدر میدهد تا با خیال راحت معاملات خود را با استفاده از استیبل کوینها در بازار کریپتوکارنسی انجام دهد.
تاثیر و کاربرد پگ در امور مالی سنتی
مفهوم پگ بر امور مالی سنتی نیز تاثیر قابل توجهی دارد. در زیر برخی از اتفاقاتی که پگ روی آنها تاثیر به سزایی داشته را ذکر و نکاتی مهم آن را بررسی میکنیم:
ارزش بات تایلند در طول بحران مالی ۱۹۹۷ در آسیا
بات که واحد پول کشور تایلند است، وابستگی زیادی در دهه ۱۹۵۰ میلادی به دلار آمریکا داشت و به همین دلیل بحرانهای مالی زیادی را این کشور تجربه کرد. در نهایت به دلیل کاهش صادرات، بیشتر شدن نرخ بهره فدرال و بحرانزدگی بانک مرکزی به وسیله ذخایر خارجی، کم کم بانک مرکزی تایلند این اجازه را داد تا بات بدون هیچ قانونی و با آزادی کامل به بیرون از کشور راه پیدا کند. وقتی که بحران مالی تمام تایلند را فرا گرفت، ارزش دلار آمریکا به تدریج بالا رفت و در این بین سرمایهگذاران خارجی هم تمام تلاش خود را میکردند تا با خروج از کشور تایلند، سرمایهشان را نجات دهند.
نابودی دلار
در سال ۲۰۰۸ وامهای کوتاهمدت مختلفی وجود داشتند که با ورشکستگیشان موجب شدند تا خالص ارزش دارایی صندوق اصلی ذخایر کمتر از ۱ دلار شود. شاید این اتفاق یک انحراف قیمتی ناچیز به شمار بیاید اما جالب است بدانید همین رویداد به ظاهر کوچک باعث شد تا صندوق ۴۰ میلیارد دلار از سرمایهاش را از دست بدهد. این اتفاق فقط دامنگیر صندوق اصلی ذخایر نبود و سایر صندوقها هم از این اتفاق ترسیدند و به همین خاطر خزانه آمریکا به ناچار دلارهایی که فروخته شده بودند را دوباره میخرید تا قیمتها دوباره به همان یک دلار برگردد.
تورم در آلمان
ارز رایج انگلیس که پوند است، در سال ۱۹۹۰ میلادی دارای قیمت ثابت و یکسانی بود. در همان زمانها این کشور به گروهی که پیروان نرخ ارز اروپا نام داشت اضافه شد و با این روش کاربران این امکان را داشتند تا معمالاتشان را با پوند انجام دهند. در واقع این اتفاق به شکل یک قانون در آمد که توسط کشورهایی که عضو این گروه بودند، اعمال میشد.
در سال ۱۹۹۲ میلادی بود که پوند کشور انگلیس یک اتفاق ناگوار را تجربه کرد و به کمترین حد خود رسید. این اتفاق پیامدهایی در پی داشت که یکی از آنها ایجاد تورم بسیار زیاد در کشور انگلیس بود اما مکانیسم نرخ ثابت در آن زمان انگلیس را از تورم نجات داد و باعث شد اوضاع تحت کنترل این کشور قرار بگیرد.
ولی این اتفاق ناخوشایند قرار نبود همینجا تمام شود، وقتی که دلالان بازار ارز مثل جورج سوروس وارد میدان شدند، قراردادهایی تنظیم کردند که بر اساس آنها از فروش پوند سود به دست میآوردند. این اتفاق باعث شد تا بانک مرکزی کشور انگلیس هم برای دفاع از پگ قیمتی خود آماده شود و برای همین چهارشنبه سیاه اتفاق افتاد.
در آن زمان و بعد از روی کار آمدن دلالها، بانک انگلیس چارهای نداشت جز اینکه چیزی حدود بیشتر از ۲ میلیارد پوند را فقط طی ۲۴ ساعت بخرد که این ضربهای محکم به اقتصاد این کشور وارد میکرد. بگذارید از سودی که جورج سوروس در این بین به دست آورد هم صحبت کنیم؛ با این اتفاق جورج سوروس ۱.۵ میلیارد دلار سود کرد و میتوان گفت که نتیجه این اتفاق فقط به نفع او و دلالان تمام شد.
معرفی رمزرازهای مبتنی بر پگ
قبل از اینکه بخواهیم انواع رمزارزهایی که وابستگی قیمت در آنجا وجود دارد را معرفی کنیم، گفتن این نکته خالی از لطف نیست که سیاستهای پولی محتاطانه بلند مدت هیچ تاثیری روی ارزهای دیجیتال پایه ندارند و بانک مرکزی هم از این ارزهای دیجیتالی حمایتی نمیکند. تنها فایده استیبلکوینها در بازار کریپتوکارنسی است، در واقع ارزهای پایه راهی برای در امان ماندن دنیای بازار ارزهای دیجیتال از نوسانات شدید قیمتی هستند. حالا در زیر ارزهای مبتنی بر پگ را معرفی میکنیم:
USDC و BUSD
شما میتوانید USDC و BUSD را به وسیله پول رایج کشور امریکا یعنی دلار بخرید، برای این کار کافیست تا به یکی از صرافیهای قابل اعتماد مثل صرافی بایننس بروید تا با چند کلیک ساده بتوانید به مقدار مورد نیاز این ارزها را خریداری کنید. اگر قیمت USDC و BUSD به بیشتر از یک دلار برسد، این یک خبر خوب برای فعالان بازار کریپتوکارنسی است چرا که به جای اینکه پولهای خود را در بانکها بگذارند، آنها را روی USDC و BUSD سرمایهگذاری میکنند. این اتفاق باعث افزایش میزان سرمایهگذاری در این دو رمزارز میشود و در نهایت تعداد معاملاتی که روی آنها انجام میشود هم بیشتر خواهد شد.
USDT یا تتر
پشتوانه تتر دلارِ داخل بانک نیست بلکه داراییهای بیرون زنجیرهای هستند. در واقع میتواند گفت که مکانیزم کارکرد تتر بر خلاف USDC و BUSD است. اگر بخواهیم مثالی برای تتر بزنیم، میتوانیم بگوییم که تتر مثل یک صندوق است که محل سرمایهگذاری آن برای معاملهگرها مشخص نیست. پگ در تتر به صرافیهای بزرگی که در بازار کریپتوکارنسی فعالیت میکنند، بستگی دارد.
در واقع کسانی که جزو سرمایهگذاران کوچک رمزارزها هستند، این قابلیت را ندارند که تترهای خود را به دلار تبدیل کنند اما دقیقا در نقطه مقابل آنها، سرمایهگذاران کلانی هستند که این امکان برایشان وجود دارد. برای همین مسئله حتی اگر قیمت تتر هم به زیر یک دلار برسد، سرمایهگذاران بزرگ بازار وارد کار شده و با خرید تتر، موجب ثبات قیمتی در آن میشوند.
تاکنون هیچوقت قیمت تتر از حد ۱ دلار تجاوزه نکرده است، این یعنی سیاستهای قیمتی روی این رمزارز جواب دادهاند و فعالان بازار به خوبی توانستهاند وابستگی قیمت این ارز دیجیتال را مدیریت کنند. اما نمیتوان این مکانیزم را یک استراتژی خیلی خوب برای پگ دانست چرا که در بازار کریپتوکارنسی مواقعی بود که میدیدیم قیمت تتر به زیر یک دلار به خاطر خروج سرمایه هم میرسد، در همین حین قیمت ارزهای دیجیتال USDC و BUSD رشد میکردند و وضعیت خوبی داشتند.
کسانی که جزو سرمایهگذاران کلان تتر هستند، نگهداری طولانی مدت برایشان کاملا کاری منطقی و سودمند است اما در نقطه مقابل، این کار برای سرمایهگذارهای خرد هیچ فایدهای ندارد، برای همین اگر جزو معاملهگرهای کوچک بازار کریپتوکارنسی هستید، به هیچ عنوان ارز دیجیتال تتر را برای نگهداری بلند مدت نخرید.
عملکرد ارز دیجیتال تتر و تحلیلهایی که فعالان بازار کریپتوکارنسی روی این رمزارز انجام دادند، نشان میدهد که تتر آینده درخشان و خیلی خوبی دارد و در آینده تاثیرگذاریاش روی بازار کریپتوکارنسی قطعا بیشتر هم میشود.
دای
رمز ارز دای و میکر را میتوان ریش سفیدهای استیبلکوینها دانست چون حتی قبل از اینکه استیبلکوینی ایجاد شود، این دو ارز دیجیتال به صورت غیر متمرکز و به عنوان رمز ارز پایه در بازار کریپتوکارنسی خرید و فروش میشدند. پشتوانه ارز دیجیتال دای در زمان پایهریزی اولیه آن ارز دیجیتال اتریوم بود و در آن زمان اصطلاح وابستگی قیمت تنها وقتی برای ارز دای استفاده میشد که وام آن نسبت به وثیقه ارائه شده به کمتر از ۱۵۰ درصد میرسید.
در چنین وضعیتی، یک لیکوئید کننده میتوانست ارز دیجیتال دای را بخرد و وام را هم پرداخت کند ولی نمیتوان این ویژگی را یک مزیت برای کاربران به شمار آورد چون فقط یک ابزار برای میکر وجود داشت و آن هم نرخ بدهی مبتنی بر دای بود.
بعد از گذشت ماهها که از پنجشنبه سیاه گذشت، دیگر سرمایهگذارها و تریدرهای بازار کریپتو علاقهای نداشتند تا این ارز را معامله کنند و دلیل در معامله دای در محدوده قیمتی بسیار بیشتر از ۱ دلار بود. به همین خاطر به دلیل نبود وام گیرنده، دای جدید مینت نمیشد و آربیتراژکنندهای هم نبود تا از پگ دای دفاع کند.
در آن زمان ماژول پایدار وابستگی قیمت بهره ترفندی بود که میکر از آن استفاده کرد تا مشکلات برطرف شوند. در این ماژول با اجرای نسبت یکبهیک، میکرها میتوانستند به نقدینگی دلار دسترسی پیدا و این نسبت را برای به وجود آوردن رمزارز پایه نیز رعایت کنند. اما متاسفانه این روش هم زیاد جوابگو نبود و بعد از مدتی ایرادات خود را نشان داد.
کرو و عرضه راحت رمزارز جدید
درست قبل از اینکه پنجشنبه سیاه به وجود بیاید، پلتفرم کرو روی کار آمد که استخری پایدار بود و استیبلکوینها بر اساس آن استراتژی پگ یا وابستگی قیمتشان را مدیریت میکردند. کرو که به وجود آمد، عرضه ارزهای دیجیتال هم راحتتر شد چون تا قبل از عرضه کرو، این کار بسیار سخت و مشکل بود. در آن زمان قیمت ساخت یک استیبلکوین هم زیاد بود و کرو باعث شد تا کاربران با کمترین هزینه بتوانند استیبلکوینی را راهاندازی و در کنار آن با فعالیتهای مختلف داخل این پلتفرم، پاداش دریافت کنند.
به هر حال خوشبختانه استخر پایدار کرو مسیر پگ یا همان وابستگی قیمتی را صافتر کرد اما کافیست تا نیروهای اقتصادی بنیادی واکنشی منفی نسبت به این پگ از خود بروز دهند تا شاهد این باشیم که پلتفرم کرو هم ناکارآمد میشود. خالی از لطف نیست که بگوییم کرو شبیه به ترا است.
بعضی جاها اینکه هیچ کاری نکنید شاید بهترین کار باشد و از نظر دای در آن زمان این کار همان بهترین واکنشی بود که میتوانست از خود بروز دهد. دلیل پابرجا ماندن پروتکل رای را میتوان طرح تشویقی آن به شمار آورد اما باید بگوییم که در طرح رای بازارساز فعالی نیست و برای همین کسی نمیتواند دفاعی از پگ این پروتکل کند. اما با این حال انتظار میرود که قیمت دای در آینده بدون تغییر باشد و این پروتکل به صورت پایدار نقش خود را در بازار کریپتوکارنسی ایفا کند.
در همین حین نمیتوان رمزارز پایه USDC را نادیده گرفت که سعی دارد با بهبود مقایسپذیری پیشرفت کند. او برای این کار باید به دنبال وابستگی قیمت قوی و خوبی باشد تا در مسیر خواستههایش قرار بگیرد.
با توجه به تعاریفی که تا به الان داشتیم، میتوان اینطور برداشت کرد که ارزهای پایه برای اینکه بتوانند از وابستگی قیمتی خوبی بهرهمند شوند، دست به روشها و شیوههای مختلف میزنند. برای همین اگر میخواهید در سرمایهگذاری در استیبلکوینها دچار مشکل نشوید، حتما از قبل در مورد پگ آنها اطلاعاتی به دست آورید.
وابستگی قیمت، ادامه راه استیبلکوین ها
در این مطلب شما را با کاربرد پگ آشنا کردیم و گفتیم که پگ چیست و مثالهای مختلفی هم از آن زدیم. با توجه به نکاتی که تاکنون مطرح کردیم حتما متوجه شدید که پگ یا وابستگی قیمت تاثیر زیادی روی ادامه فعالیت ارزهای پایه دارد چون اگر پگ نباشد، استیبلکوینها نوسانات قیمتی را تجربه میکنند و در نهایت هیچکدام از تریدرها به استیبلکوینها اعتمادی نمیکنند. ارزهای پایه هر کدام یک استراتژی و مکانیزم خاص برای ثابت ماندن قیمتشان دارند و همین مسئله لزوم انجام تحلیل درست برای سرمایهگذاری را بیشتر میکند.
نقاط سرنوشتساز امور مالی سنتی در مدیریت وابستگی قیمت
درست شبیه به بسیاری از مفاهیم موجود در بستر رمزارزها، مفهوم پگ نیز مقوله جدیدی در امور مالی محسوب نمیشود، اما پیشینه پرباری در این عرصه دارد.
- سوروس (Soros) به درهم شکستگی بانک انگلستان منجر شد.
در سال ۱۹۹۰، انگلستان به گروه پیروان مکانیزم نرخ ارز اروپا (ERM)، که قرار بود تا پیش از معرفی یورو امکان تداوم روند پولی را در اروپا فراهم کند، ملحق شد. مکانیزم ERM امکان تبادل ارزهای اصلی اروپایی با مارک دویچه (ارز رایج در آلمان) را در یک محدوده قیمتی ثابت فراهم میکرد. این قانون در آن زمان توسط بانک مرکزی هر یک از کشورها اعمال شد.
با فرا رسیدن سال ۱۹۹۲، پوند بریتانیا (GBP) در کف پایین این محدوده قیمتی معامله میشد. در آن زمان، اقتصاد انگلستان بسیار ضعیف بود و تورم بالایی در این کشور حکمرانی میکرد. این در حالی بود که رویکرد نرخ ثابت ERM به کمک بریتانیا آمد و مانع تعدیل بازار شد. این روند تا زمانی ادامه داشت که جورج سوروس (George Soros) و سایر دلالان بازار ارز پا به عرصه گذاشته و با اعمال قراردادهای شورت شدید بر روی پوند، بانک انگلستان (BoE) را مجبور کردند تا از پگ قیمتی این ارز دفاع کند.
این فرایند به رویدادی تحت عنوان «چهارشنبه سیاه» ختم شد و طی آن، بانک انگلستان بیش از ۲ میلیارد پوند بریتانیا را در طول یک ساعت و با استفاده از ذخایر ارزی خارجی خود خریداری کرد و نرخ بهره را تا ۵۰۰ Bps در طول آن روز افزایش داد. هدف از انجام چنین کاری محافظت کردن از وابستگی قیمت و در راستای حفظ وحدت قاره بود، اما به ناچار تسلیم شدند و اجازه دادند تا جریان پولی پوند به حرکت آزادانه خود ادامه دهد. بر اساس گزارشهای منتشر شده، سوروس موفق شد تا به میزان ۱.۵ میلیارد دلار در طول معاملات این حیطه پول کسب کند.
- ارزش بات تایلند در طول بحران مالی ۱۹۹۷ در آسیا
داستانی مشابه با پوند در تایلند، یعنی کشوری که ارز بات آن از دهه ۱۹۵۰ به دلار آمریکا وابسته بود، اتفاق افتاد. این وابستگی تا آنجا ادامه پیدا کرد که بحران مالی شکل گرفت، صادرات کاهش پیدا کرد و با افزایش نرخ بهره توسط فدرال رزرو، دلار قدرتمندتر شد. در طول این فرایند، به صورت ناگهانی شاهد جریان «پول داغ» سرمایهگذاران خارجی بودیم که بر سر خروج از کشور با یکدیگر رقابت میکردند. بانک مرکزی تایلند به واسطه ذخایر خارجی خود در هم شکست و با سرایت این روند به ارزهای دیگری که ذخایر خارجی برای جلوگیری از خروج سرمایهگذاری نداشتند، بانک مجبور شد اجازه دهد تا بات به صورت آزادانه و به بیرون از کشور جریان داشته باشد. - در هم شکستن دلار
در سال ۲۰۰۸ صندوق اصلی ذخایر میزان ارزش خالص دارایی (NAV) را زیر یک دلار گزارش کرد. دلیل اصلی این رویداد، صندوق ۶۵ میلیارد دلاری وامهای کوتاه مدت Lehman Brothers بود که به تازگی ورشکست شده بود. انحراف جزئی قیمت و رسیدن آن به ۰.۹۷ دلار، به خروج ۴۰ میلیارد دلار سرمایه منجر شد و این صندوق را مجبور کرد تا فرایند بازخرید را متوقف کند. وحشت حاصل از این رویداد به سرعت به سایر صندوقهای بازار پول سرایت کرد و پس از اینکه خزانهداری آمریکا فرایند بازخرید تمام وجوه موجود در بازار با قیمت یک دلار را تضمین کرد، این تشویش فروکش کرد. صندوق اصلی ذخایر دوام نیاورد و در سپتامبر سال ۲۰۰۸ (اواسط شهریور تا اواسط مهر ماه سال ۱۳۸۷)؛ هیئت امنا به منحل شدن این صندوق با قیمت ۰.۹۹۱ دلار NAV رای دادند.
- زیر سوال رفتن تمامی احتمالات به واسطه پگ دلار هنگکنگ
یک ضربالمثل قدیمی وجود دارد که میگوید: همه وابستگیها در نهایت شکسته میشوند. دلار هنگکنگ این گفته را زیر سوال برده است و به میزان تقریبی ۴۰ سال است که پگ تنگاتنگ ۷.۷۵-۷.۸۵ برای HKD/USD حفظ شده است. حتی میتوان این رویداد را تحت عنوان وثیقهگذاریشده بیشینه در نظر گرفت، زیرا مرجع پولی هنگکنگ در مقایسه با پایه پولی به میزان تقریبی بیش از دو برابر ذخایر ارزی دارد. این مرجع توانسته است تا به امروز اقدامات موثری را برای مدیریت این ارز به انجام رسانده و بحران مالی آسیا را با آرامش تمام پشت سر بگذارد. با وجود تمام این تفاسیر، با آغاز چرخه پولی فشرده آمریکا و کند شدن چرخه اقتصاد چین و رانده شدن آن به سمت مرزهای داخلی این کشور، این وابستگی قیمتی بیش از هر زمان دیگری تحت فشار قرار دارد.
در پاسخ به سوال پگ چیست، لازم است بدانید که مدیریت وابستگی قیمت از مزایای زیادی برخوردار بوده و به سرمایهگذاران اطمینان میدهد تا نقدینگی موجود را مقیاسگذاری کنند. این در حالیست که باید در نظر داشته باشید که به هیچ عنوان نمیتوانید بر اساس شجاعت و در اختیار داشتن برخی از ذخایر ارزی از یک وابستگی قیمتی دفاع کنید. نهادهای اقتصادی بنیادین در نهایت راهی برای رسیدن به برابری ارزشی پیدا میکنند و این به معنای نیاز به مدیریت محتاطانه از پگ در یک محدوده معقول است. کل این فرایند به نوعی منعکسکننده واقعیتهای اقتصادی کلان در جهان است.
جمع بندی:
در پاسخ به سوال پگ چیست باید بگوییم که حفظ وابستگی یا پگ قیمت یک ارز پایدار که تحت عنوان استیبل کوین میشناسیم، رویکردهای متفاوتی مورد استفاده قرار گرفتهاند. برخی از این ارزها مثل UST از چرخه خارج میشوند و برخی از آنها مانند دای موفق میشوند تا جا پای خود را در این بازار محکم کرده و مشکلات را پشت سر بگذارند. تا به امروز، مینت یا تولید شدن این دسته از ارزها به واسطه آربیتراژگیری توسط تریدرها بوده و سود کلانی از نوسانگیری جزئی قیمت آنها در سرمایههای کلان حاصل می شود.
تا به امروز حدس میزنیم که استیبل کوینهایی مانند تتر، BUSD و USDC قادر خواهند بود تا در آینده نیز پابرجا بمانند و علاوه بر دیفای، امور مالی کلان جهان را تحت تاثیر قرار دهند. مدیریت پگ از جمله مهمترین رویکردهای استراتژیک لازم برای حفظ وابستگی قیمت استیبل کوینها در محدوده یک دلاری بوده و همواره شاهد ارائه راهکارهای متفاوت برای تحقق این هدف هستیم.