راه‌های کسب درآمد از بازار ارزهای دیجیتال بسیار متنوع است. ترید و معامله رمز ارزها یکی از روش‌های رایج در کسب ثروت از بازار ارزهای رمزنگاری شده است. برای انجام معامله و ترید در این بازار نیز راه‌های بسیاری وجود دارد که رایج‌ترین آن، معاملات اسپات یا Spot Trading است.

در چند سال اخیر، سرمایه‌گذاری در بازارهای مختلف مالی به ویژه بازار بزرگ ارزهای دیجیتال از مهم‌ترین موضوعات روز است. اما نوسان زیاد قیمت در این بازارها، باعث ریسک بالا و تردید بسیاری از افراد برای شرکت در این بازارها شده است. باید بدانید آشنایی با الگوها و اصول تغییرات و نوسان‌های قیمت می‌تواند سکوی پرشی برای شما باشد. معامله اسپات تریدینگ یکی از روش‌هایی است که شما می‌توانید با تسلط بر آن فرصت‌های بسیاری برای کسب درآمد در بازارهای ارز دیجیتال به دست آورید. 

در این مطلب از هلدینگ سیمیا سعی داریم شما را با معاملات اسپات آشنا کنیم و به این سوال پاسخ دهیم که تفاوت‌ اسپات با معاملات اسکالپینگ چیست. در ادامه با ما همراه باشید. 

معامله اسپات چیست؟

معامله اسپات (Spot Trading) به خرید یا فروش مستقیم یک دارایی گفته می‌شود. در این معاملات هزینه به صورت آنی پرداخت می‌شود و تحویل کالا به خریدار هم به صورت فوری است. معاملات اسپات نه تنها در بازار ارز دیجیتال، بلکه در سایر بازارهای مالی مانند بورس، فارکس، طلا نیز وجود دارد.

پیش از پرداختن به نحوه انجام معاملات در این روش، ابتدا معنی این عبارت را توضیح می‌دهیم. Spot به معامله‌ای اطلاق می‌شود که تحویل کالایی که خریداری و یا فروخته شده، در زمان انجام معامله صورت می‌گیرد. رکن اساسی یک معامله اسپات، تحویل فوری کالای مورد معامله است. Trading نیز به معنی معامله، ترید و مبادله کالاست.

پس اسپات تریدینگ به معاملاتی گفته می‌شود که کالای مورد معامله، در زمان معامله میان خریدار و فروشنده رد و بدل شود؛ مثلا در یک معامله اسپات بیت کوین در زمان ترید، بیت کوین از فروشنده به خریدار منتقل می‌شود. این نوع معاملات را می‌توان نقطه مقابل معاملات آتی یا فیوچرز بیت کوین در نظر گرفت. در معاملات آتی، کالای مورد مبادله، در آینده و در تاریخی که در قرارداد قید شده میان خریدار و فروشنده رد و بدل می‌شود.

بازار های مالی کدامند و رابطه آن‌ها با بازار اسپات چیست؟

 قبل از اینکه به سراغ اسپات برویم بهتر است تفاوت بازارهای سنتی را با بازارهای مالی برای شما تعریف کنیم. واقعیت این است که در بازارهای سنتی هر شخص کالا یا خدماتی را برای معامله ارائه می‌دهد ولی در بازارهای مالی به جای جنس و کالا، افراد ارزش‌های مبادله‌ای و یا سهمی از ارزش مبادله‌ای یک کالا و به عبارت دیگر خودِ دارایی‌های مالی را دادوستد می‌کنند. بازار اسپات زمینه‌ای است که کاربران ابزارهای مالی را برای تحویل فوری به صورت وجه نقد در آن معامله می‌کنند. برای انجام معاملات در این بازار، پرداخت قبل از دریافت دارایی انجام می‌شود. همین وجه باعث شده تا به این بازارها، بازارهای یک طرفه نیز بگویند.

 در این بازارهای یک طرفه افراد تنها می‌توانند با توجه به پتانسیل رشد بازار معامله کنند و نسبت به افزایش قیمت و صعود بازار کسب سود نمایند. این بدین معنا است که مقدار مشخصی از یک دارایی را در قیمت معین خریداری می‌کنند. سپس اگر قیمت آن دارایی رشد کرد مسلماً سودی نیز به دست خواهد آمد. متقابلاً اگر قیمت افت کرد نیز به نسبت حجمی که از آن دارایی خریداری کرده‌اند، ضرر خواهند داد. به همین خاطر با وجود نوسات زیاد قیمت رمزارها، ریسک مالی در بازار ارز دیجیتال در بازار معامله اسپات بسیار کمتر است.

قیمت اسپات چیست؟

قیمت اسپات قیمت فعلی برای خرید، پرداخت و تحویل فوری یک کالای خاص است. با پر شدن سفارش خریداران و فروشندگان، قیمت لحظه‌ای مدام تغییر می‌کند و مرتب به‌روزرسانی می‌شود. در واقع قیمت اسپات یا قیمت نقطه‌ای در لحظه، براساس میزان عرضه و تقاضای بوجود آمده در بازار به دست می‌آید. این قیمت می‌تواند بالاتر و یا کمتر از ارزش ذاتی یک ارز باشد.

بنابراین نرخ مبادله‌ای که معامله اسپات بر اساس آن انجام می‌شود برابر با همان قیمت لحظه‌ای ارزهای دیجیتال معامله شده خواهد بود. قیمت‌ها در بازارهای مشتقه مانند معاملات آتی نیز به طور اجتناب ناپذیری بر پایه همین ارزش‌ها تعیین خواهد شد، زیرا تولیدکنندگان و مصرف‌کنندگان کالا ابتدا در بازار معاملات نقدی شرکت می‌کنند.

معامله اسپات با کدام واسطه انجام می‌شود؟

در بازارهای معامله اسپات ترید ارز دیجیتال بسیار ساده و راحت انجام می‌شود و ارز یا کالای مورد مبادله در همان لحظه انتقال پیدا می‌کند. اما تنها تفاوت بازار اسپات با بازارهای سنتی رایج این است که در معاملات نقدی بازارهای اسپات به جای کالا، ارزها با هم مبادله می‌شوند. در حقیقت اشخاصی که مقداری از یک ارز دیجیتال را به صورت دارایی در اختیار دارند و به هر دلیل قصد فروش آن را دارند، براساس شناخت خود از دارایی‌شان، سعی می‌کنند تا آن را به بیشترین قیمت ممکن بفروشند. از سمت دیگر افرادی که متقاضی آن ارز هستند، ترجیح می‌دهند آن دارایی را به ارزان‌ترین قیمت ممکن خریداری کنند.

برای آسان کردن معاملات، افراد ثالثی به عنوان واسطه یا همان صرافی‌ها در بستر بازارها هستند. بدین ترتیب خریداران ارزهای دیجیتال با توجه به میزان مورد نیاز خود، سفارشاتی را بر اساس حداکثر قیمتی که حاضرند بپردازند، در صرافی قرار می‌دهند. در سمت دیگر نیز فروشندگان، حجم مشخصی از آن ارزی که در اختیار دارند با قیمتی که مشخص می‌کنند، برای فروش عرضه می‌کنند.

مفهوم Order Book در بازار اسپات

اردر بوک لیست سفارش‌های خرید و فروش یک دارایی است که توسط تک تک افراد در آن صرافی یا بازار ارائه شده است. برای تشریح این مفهوم در بازارهای مالی، در نظر بگیرید که افرادی که قصد خرید بیت کوین را دارند، سفارش خرید خود را در یک صرافی ثبت می‌کنند. در زمان تنظیم سفارش، هر یک از آنها قیمت پیشنهادی خود و مقدار BTC که قصد خرید دارند را اعلام می‌کنند. در سمت دیگر بازار، افرادی حضور دارند که قصد فروش بیت کوین‌های خود را دارند.

مجموعه این افراد، خریدران و فروشندگان بیت کوین هستند. صرافی، تمامی سفارش‌های خرید و فروش افراد را در یک لیست نشان می‌دهد. لیست خریدران و لیست فروشندگان؛ به چنین لیستی اردر بوک یا دفتر ثبت سفارش‌ها گفته می‌شود. تصویر زیر Order Book بیت کوین در صرافی بایننس را نشان می‌دهد.

این دفتر سفارش‌ها مدام در حال تغییر است و دلیل آن این است که به محض اینکه خریدار و فروشنده‌ای بر روی یک قیمت توافق کنند، معامله توسط بایننس انجام می‌شود و BTC از فروشنده به خریدار منتقل می‌شود. همانطور که در تصویر بالا مشاهده می‌کنید، هر Order Book از دو بخش خریداران و فروشندگان تشکیل شده است. سفارش‌های خریداران با رنگ سبز و سفارش‌های فروشندگان با رنگ قرمز نمایش داده می‌شود.

اولویت سفارش‌ها در اردر بوک چگونه است؟

همانطور که در بالا اشاره شد، Order Book محلی است که تمامی سفارش‌های خرید و فروش یک دارایی نمایش داده می‌شود. ممکن است صدها و هزاران سفارش خرید و فروش ثبت شود؛ سوال اینجاست که صرافی‌ها با چه اولویتی این سفارش‌ها را نمایش می‌دهند؟ کدام سفارش در بالای این لیست قرار می‌گیرد و کدام سفارش در ردیف‌های بعدی جای می‌گیرد؟

فرض کنید که قصد فروش بیت کوین را دارید. طبیعتا ترجیح شما این است که بیت کوین‌های خود را با بالاترین قیمت ممکن به فروش برسانید. از طرف دیگر، شخصی که قصد خرید BTC را دارد، ترجیح می‌دهد با پایین‌ترین قیمت این رمز ارز را خریداری کند. صرافی‌ها همین خواسته و ترجیح خریداران و فروشندگان را در اردر بوک تامین می‌کنند. در بخش فروشندگان، سفارشی که پایین‌ترین قیمت را در میان سایر فروشندگان به ثبت رسانده در بالای لیست قرار می‌گیرد و اولین سفارش فروش در آن Order Book خواهد بود.

برعکس در بخش خریداران، سفارشی که بالاترین قیمت را در میان خریدارن پیشنهاد داده در بالای لیست قرار می‌گیرد و اولین سفارش خرید در آن اردر بوک خواهد بود. به عبارتی، اولین سفارش فروش در اردر بوک، بالاترین قیمت ممکن است که فرد خریدار می‌تواند آن دارایی را خرید کند و اولین سفارش خرید در Order book، پایین‌ترین قیمتی است که فرد فروشنده می‌تواند آن دارایی را به فروش برساند.

مفهوم Ask و Bid؛ قیمت پیشنهادی برای خرید و فروش

اولین سفارش فروشی که در لیست سفارشات قرار دارد، بالاترین قیمتی است که یک فرد خریدار حاضر است بابت خرید یک دارایی بپردازد. قسمت خرید شامل تمام سفارشات خرید باز است که قیمتی کمتر از قیمت معامله شده قبلی دارند. به این قیمت پیشنهادی خرید از جانب خریدار، Bid می‌گویند. قیمت پیشنهادی خرید بیانگر تقاضای بازار است و معمولا به رنگ قرمز در صرافی مشخص می‌شود.

اولین سفارش خرید در اوردر بوک (Order book) پایین‌ترین قیمتی را دارد که یک فروشنده دارایی خود را برای فروش گذاشته است. قسمت فروش شامل تمام سفارشات فروش باز با قیمت بالاتر از قیمت معامله شده قبلی است. به این قیمت، قیمت پیشنهادی فروش یا ask می‌گویند که معمولا به صورت لیست سبز رنگ به نمایش درمی‌آید.

هرگاه قیمت ثبت شده در هر دو لیست با یکدیگر مطابقت پیدا کند، در واقع بین فروشنده و خریدار توافق حاصل شده و معامله اسپات صورت خواهد گرفت. پس از انجام یک Spot Trading به محض تایید تراکنش٬ دارایی از موجودی فروشنده کسر و به دارایی‌های خریدار افزوده خواهد شد.

قدرت نقدشوندگی در بازار اسپات

هر چقدر اختلاف میان Ask price و Bid price کمتر باشد، نقدشوندگی در آن بازار بالاتر و سریع‌تر است. اختلاف بین این دو منجر به ایجاد صف فروش می‌شود. به این میزان اختلاف مابین پایین‌ترین قیمت فروش و بالاترین قیمت خرید، اسپرد (Spread) می‌گویند. 

عمق بازار معاملات اسپات

بررسی لیست سفارشات معلوم می‌کند که قدرت در دست چه کسانی است؟ خریداران و یا در دست فروشندگان! تعادل نداشتن سفارشات در هر سمت از این لیست، می‌تواند جهت بازار را مشخص کند. حجم زیاد سفارش فروش در یک بازه قیمتی، نشان دهنده سطح مقاومت در آن قیمت و تعداد زیادی سفارش خرید ممکن است نشان دهنده ناحیه حمایت باشد. اما توجه داشته باشید که اطلاعات مذکور به تنهایی نمی‌توانند به عنوان سیگنال‌هایی برای خرید یا فروش و انجام یک معامله اسپات محسوب شوند. 

آیا در بازار معاملات خارج از بورس (OTC) می‌توان معامله اسپات انجام داد؟

هر Spot Trading براساس قراردادهایی انجام می‌شود که مستقیماً بین دو طرف قراردارد منعقد شده است. اسپات در واقع بدون دخالت کارگزاران، به صورت همتا به همتا و مستقیماً بین خریدار و فروشنده انجام می‌شود. به این بازارها، بازارهای معاملات فرابورس نیز گفته می‌شود زیرا تنها میان فروشندگان و خریداران است. شرایط معاملات نیز دارای استانداردی از پیش تعیین شده نیست. بلکه با توجه به صلاحدید خریدار و یا فروشنده تعریف می‌شود. 

معامله spot چگونه در صرافی های غیرمتمرکز dex انجام می‌شود؟

با رشد فناوری رمز ارزها و شکل‌گیری حوزه defi، مبادلات مالی شکل تازه‌ای به خود گرفت. با پیشرفت این حوزه فرصت‌های جدید سرمایه گذاری برای معامله‌گران ایجاد شد. جریان Spot Trading در صرافی‌های غیرمتمرکز کمی متفاوت است. در نتیجه‌ی استفاده از قراردادهای هوشمند، نیازی به انتقال دارایی‌ها به صرافی نیست و معامله اسپات به طور مستقیم از کیف پول معامله‌گران صورت می‌گیرد. در این صورت سفارش از قبل ثبت شده‌ای وجود نخواهد داشت.

این صرافی‌ها با ایجاد یک استخر نقدینگی و بلوکه کردن سرمایه در آن، امکان تبادل در لحظه را برای کاربران فراهم می‌کنند. اعتبار معاملات اسپات در این صرافی‌ها به میزان دارایی استیک شده در بلاکچین آنها بستگی دارد. قیمت نیز بر اساس مدل بازارساز خودکار پیاده سازی می‌شود. کارمزد تراکنش هر اسپات اندک و یا برابر با صفر خواهد بود. درحالیکه سرعت انجام تراکنش معاملات بسیار بالاست و در لحظه انجام می‌گیرد.

چگونه می‌توانیم یک معامله spot انجام دهیم؟

برای ورود به بازار اسپات نخست باید یک ارز خریداری کنید. بهترین استراتژی معاملاتی برای افراد مبتدی معامله اسپات در یک صرافی معتبر است. با وارد شدن به این بازار و رصد قیمت اسپات ارز مورد نظرتان و نیز بررسی سفارش‌های فروشی که برای آن ارز قرار داده شده، می‌توانید قیمت پیشنهادی خودتان را در یک سفارش ثبت و با یک فروشنده Spot Trading خود را انجام دهید. در عین حال اگر شما مقداری از یک رمزارز خاص را در اختیار دارید و قصد تبدیل آن به رمزارز دیگری را داشته باشید، می‌توانید در هر صرافی که امکان معامله در جفت ارز مورد نظر شما را ساپورت می‌کند، با ثبت یک سفارش اسپات این کار را به راحتی انجام دهید.

در صرافی‌ها معمولا دو روش برای انجام اسپات وجود دارد که در ادامه به توضیح کامل آن‌ها می‌پردازیم.

سفارش مارکت (Market) در معاملات اسپات

روش اول معامله اسپات بر اساس قیمت لحظه‌ای بازار است که spot market order گفته می‌شود. و برای زمانی است که شما نمی‌خواهید در صف خرید یا فروش منتظر بمانید. شما فقط حجم ارزی که قصد معامله آن را دارید مشخص می‌کنید و معامله برحسب بهترین قیمت پیشنهادی موجود در بازار صورت خواهد گرفت. با این حال تضمینی وجود ندارد که قیمت بازار در حین اجرای سفارش شما تغییر نکند. اگر حجم کافی برای اجرای سفارش شما وجود نداشته باشد الباقی سفارش با قیمتی متفاوت پر خواهد شد. 

در این نوع سفارش خرید و فروش یک دارایی دیجیتال، تنها مقدار خرید یا فروش را تعیین می‌کنیم و به بایننس این اجازه را می‌دهیم که با دارایی مورد نیاز ما را به قیمت آخرین معامله در بازار به فروش رسانده و یا خرید کند.

همانطور که در تصویر بالا مشخص است، در قسمت Price، کلمه مارکت نوشته شده است. در این سفارش قیمت معینی را ثبت نمی‌کنیم.

 سفارش لیمیت (Limit) در معاملات اسپات

روش دوم که spot limit order نامیده می‌شود و هنگامی است که شما قیمت خاصی را برای ارزی که قصد اسپات آن را دارید در نظر می‌گیرد و آن را به صورت ثبت یک سفارش با قیمت پیشنهادی مشخص در بازار قرار می‌دهید. در صورتی که قیمت ارز به عدد مورد نظر شما برسد،‌ با پذیرش سفارش شما معامله انجام خواهد شد.

لیمیت اردر و یا سفارش با ثبت قیمت معین، یکی از ساده‌ترین نوع انجام سفارش خرید و فروش است. در تصویر زیر این سفارش را مشاهده می‌کنید.

فرض کنید قصد خرید ۱ بیت کوین به قیمت ۱۳۲۰۰ دلار را داریم. در زمان ثبت سفارش با این روش، دو پارامتر باید تعیین شود؛ قیمت و مقدار خرید. قیمت خرید را در قسمت Price و مقدار خرید را در قسمت Amount وارد می‌کنیم. در انتها با ثبت دکمه Buy یا Sell سفارش شما وارد Order Book خواهد شد.

سفارش استاپ لیمیت (Stop limit) در معاملات اسپات

سفارش استاپ لیمیت به سفارشاتی گفته می‌شود که با یک شرط قیمت همراه است که معمولا برای تعیین حد ضرر معامله مناسب است. اگر شرط تعیین شده در بازار محقق شود، سفارش شما به صورت خودکار توسط صرافی در لیست سفارشات ثبت خواهد شد. بدین ترتیب شما می‌توانید هر تعداد سفارش stop که مایلید ثبت کنید و تا وقتی که سفارش شما فعال نشده باشد سرمایه‌ شما درگیر معامله نشده است.

Stop همان شرط قیمتی است که اگر بازار به آن برسد سفارش شما فعال خواهد شد و در صورت رسیدن قیمت به سطح مورد نظر limit قیمتی خواهد بود که سفارش شما با آن قیمت در دفتر سفارشات ثبت می‌شود. البته اگر این دو قیمت خیلی نزدیک به هم در نظر گرفته شود ممکن است بازار به سرعت از قیمت مورد نظر شما رد شده و سفارش شما پر نشود.

این نوع سفارش خود به دو زیر دسته تقسیم بندی می‌شود. Stop Limit Order در مقایسه با دو سفارش قبلی، پارامترهای بیشتری را در اختیار تریدر قرار می‌دهد. ابتدا به معرفی Stop-limit می‌پردازیم.

استاپ لیمیت اردر، همان Limit Order بوده با این تفاوت که برای فعال شدن این سفارش، پیش شرط وجود دارد. برای مثال، قیمت بیت کوین ۱۳۵۰۰ دلار است و هدف شما این است که زمانی که قیمت از مقاومت ۱۴۰۰۰ دلار عبور کند، اقدام به خرید آن کنید. پس عبور قیمت بیت کوین از ۱۴۰۰۰ دلار، شرط این سفارش شماست.

به این شرط، Stop گفته می‌شود. برای ثبت این سفارش سه مولفه نیاز است، قیمت خرید یا Limit، مقدار خرید یا Amount و شرط انجام خرید یا Stop. بایننس در نهایت سفارش شما را باتوجه به قیمتی که در Limit ثبت کرده‌اید، انجام می‌دهد. اما این سفارش را در صورتی که شرط قیمتی Stop برقرار شود، در Ordet Book قرار خواهد داد. در واقع پس از ارضا شدن شرط Stop، این سفارش به یک سفارش Limit Order تبدیل خواهد شد.

سفارش OCO در معاملات اسپات

OCO  مخفف عبارت “One Cancels The Other” بوده و روشی مختص بازار اسپات برخی صرافی‌ها مانند بایننس است. با بکارگیری ویژگی  OCO شما می‌توانید به صورت همزمان دو سفارش مشخص کنید که اگر یک سفارش شما فعال شود سفارش دیگر کنسل خواهد شد. این روش در واقع ترکیبی از دو سفارش لیمیت اوردر (Limit order) و استاپ لیمیت (stop limit) است، که در قسمت price قیمت اسپات اوردر را مشخص کرده، در قسمت stop شرط قیمتی و در قسمت limit قیمت برای ثبت سفارش استاپ لیمیت مشخص می‌شود. بنابراین شما می‌توانید حد سود و حد ضرر معامله خود را به طور همزمان تعیین کنید.

این سفارش مخفف One Cancle the Other است. این سفارش ترکیبی از Limit Order  و Stop limit Order است. زمانی که شرایطی یکی از این دو برقرار شود، اردر دیگر کنسل و لغو خواهد شد. در این سفارش چهار مولفه توسط تریدر تعیین می‌شود؛ در بخش Amount مقدار سفارش وارد می‌شود، مثلا ۱ بیت کوین. در بخش Price قیمتی وارد می‌شود که وارد Order Book شده و به محض رسیدن قیمت بیت کوین به این قیمت تعیین شده، سفارش انجام می‌شود.

بخش Limit نیز قیمتی است که تریدر قصد خرید این دارایی را دارد اما این سفارش دارای Stop یا پیش شرط است. قیمت وارد شده در Limit تنها در صورتی وارد Order Book خواهد شد که شرط آن یعنی Stop فعال شود در غیر اینصورت این سفارش وارد اردر بوک نخواهد شد. اجازه دهید با ذکر یک مثال، به بحث سفارش‌ها پایان دهیم.

فرض کنید که قیمت بیت کوین در حال حاضر ۱۳۲۰۰ دلار است. مطابق تحلیل شما، ۱۴۰۰۰ دلار یک مقاومت و ۱۲۵۰۰ دلار یک حمایت برای بیت کوین است. مطابق استراتژی معاملاتی شما، اگر بیت کوین ۱۴۰۰۰ دلار را شکست، اقدام به خرید آن خواهید کرد و یا اگر قیمت بیت کوین به ۱۲۵۰۰ دلار رسید به دلیل آنکه نقطه حمایتی برای بیت کوین بوده، اقدام به خرید آن خواهید کرد. در این صورت که خرید بیت کوین در دو نقطه مختلف صورت می‌گیرد، شما احتیاج به یک سفارش OCO دارید.

در قسمت Price ، عدد ۱۲۵۰۰ دلار را وارید کنید، چون قیمت بیت کوین در این لحظه در محدوده ۱۳۲۰۰ دلار است، سفارش شما در همان لحظه وارد اردر بوک خواهد شد و در صورتی که بیت کوین به ۱۲۵۰۰ دلار رسید، سفارش شما انجام خواهد شد. در قسمت Stop شرط ورود برای حالت دیگر را وارد کنید که در این مثال ۱۴۰۰۰ دلار است.

به عبارتی شما به بایننس می‌گویید اگر قیمت بیت کوین ۱۴۰۰۰ دلار را شکست سفارش من را وارد اردر بوک کن، اما به چه قیمتی؟ این قیمت را در قسمت Limit وارد کنید، مثلا ۱۴۰۵۰ دلار. که زمانی که بیت کوین ۱۴۰۰۰ دلار را شکست سفارش خرید شما با قیمت ۱۴۰۵۰ دلار وارد اردر بوک خواهد شد.

نکته: سفارش فروش نیز مانند بالا خواهد بود و تفاوتی ندارد.

استراتژی های معاملاتی مناسب برای اسپات تریدینگ

روند تغییرات قیمت در بازارهای مالی عمدتاً توسط پول‌های هوشمند و نهنگ‌ها که حجم بزرگی از سرمایه بازار را در اختیار دارند، تعیین می‌شود. با این حال در بازار معاملات اسپات، معامله‌گران خرد هم می‌توانند از نوسانات قیمت در بازار استفاده کرده و به اندازه خود از سود صعود بازار سهم ببرد. اگرچه روند کلی بازار رمزارزها از بدو پیدایش بیت‌ کوین تا به امروز به‌ طور کلی روندی صعودی بوده، با این حال سود شما به استراتژی معاملاتی که شما برای سرمایه‌گذاری در نظر گرفته‎‌اید، بستگی دارد.

اولین مرحله برای انجام یک معامله اسپات، شناسایی یک رمزارز با پتانسیل رشد و در موقعیت صعود است. به سه روش می‌توان موقعیت یک رمزارز را شناسایی و تحلیل کرد. 

• اولین آن تحلیل فاندامنتال از ارزش ذاتی یک ارز است. این ارزش از آشنایی با وایت‌پیپر، نقشه راه آن، تیم طراح و پشتیبانی آن رمزارز و به طور کلی کارکرد تکنولوژیک آن به دست می‌آید.
•  روش دوم تحلیل بنیادی از موقعیت آن رمزارز در بازار با توجه به اخبار و اطلاعات و حواشی آن است.
• دست آخر روش سوم از طریق تحلیل تکنیکال نمودار تغییرات قیمت آن به دست می‌آید.

با استفاده اصول تحلیل تکنیکال کلاسیک، می‌توان روند تغییرات قیمت در بازار را به‌ دست آورد. با پیگیری این روندها، نقاط تغییر روندهای نزولی به صعودی، نقطه ورود ما به بازار خواهد بود. اصول پرایس اکشن و شناخت نواحی عرضه و تقاضا هم در بازار، محدوده‌ها و سطوح مقاومتی و حمایتی قیمت را برای ما مشخص می‌کنند. با تعیین خطوط حمایت، نقاط ورود و با تعیین محدوده مقاومتی حد سود یک معامله اسپات به راحتی به دست خواهد آمد.

اصولاً سود و ضرر در همه معاملات بستگی به میزان نوسانات بازار دارد. با این حال تحلیل این نوسانات برای یک Spot Trading به قبل از خرید خلاصه می‌شود و بعد از ورود به بازار معامله‌گر تنها منتظر صعود بازار تا رسیدن به حد سودی که قبلا تعیین کرده می‌ماند. اگر هم بازار بر خلاف تحلیل ما حرکت کند با رسیدن به حد ضرری که قبلاً تعیین شده، معاملات اسپات ما بسته خواهد شد. اگرچه مزایای زیادی در این بازارهای معاملات نقدی وجود دارد، اگر قصد ورود به چنین معاملاتی را دارید توصیه می‌شود که با احتیاط عمل کنید. با سرمایه‌های اندک کار را آغاز کنید و سرمایه خود را به صورت پلکانی وارد بازار کنید.

تفاوت معاملات اسپات و معاملات فیوچرز

قبلا اشاره کردیم که اسپات تریدینگ همراه با انجام آنی معاملات و تحویل فوری دارایی همراه است. در سمت دیگر، بازار فیوچرز شامل قراردادی است که زمانی در آینده پرداخت خواهد شد. خریدار و فروشنده بر سر میزان مشخصی از یک دارایی در یک قیمت مشخص در آینده به توافق می‌رسند. در زمان سررسید قرارداد، خریدار و فروشنده به جای تحویل دارایی، فقط مبلغ موجود در قرارداد را تسویه حساب می‌کنند.

تفاوت معاملات اسپات و معاملات مارجین

مارجین تریدینگ در برخی از بازارهای اسپات در دسترس است، اما با اسپات تریدینگ متفاوت است. همانظور که قبلا اشاره کردیم، اسپات تریدینگ شما را ملزم می‌کند تا به صورت آنی یک دارایی را خریداری کرده و تحویل بگیرید. در مقابل، معاملات مارجین به شما این امکان را می‌دهد تا وجهی را به عنوان وام با نرخ بهره مشخص از شخص ثالث دریافت کنید که به شما اجازه ورود به پوزیشن‌های معاملاتی بزرگ را می‌دهد. بنابراین، قرض گرفتن به معامله‌گر مارجین امکان کسب سود بیشتر را فراهم می‌کند. با این وجود، این ویژگی می‌تواند ضررهای بالقوه‌ای را نیز منجر شود. بنابراین، باید مراقب باشید که سرمایه اولیه خود را از دست ندهید.

کدام بازار اسپات بهتر است، OTC یا صرافی؟

قیمت اسپات به صورت لحظه‌ای، هر زمان که معامله‌ای انجام می‌شود، بروزرسانی می‌شود. معاملات اسپات در بازار خارج از صرافی (Over The Counter)، به صورت متفاوت عمل می‌کنند. در این نوع بازارها که در ادامه توضیح داده می‌شود، بدون استفاده از اورد بوک، می‌توانید قیمت و حجم معامله را از قبل با طرف دیگر معامله هماهنگ کنید.

اسپات تریدنیگ تنها محدود به یک مکان و پلتفرم خاص نیست. در حالیکه بسیاری از کاربران می‌توانند در صرافی‌ها اقدام به معاملات اسپات کنند، شما می‌توانید با دیگران به صورت مستقیم و بدون واسط اقدام به معامله کنید. همانطور که در بالا توضیح داده شد، این نوع خرید و فروش را معاملات خارج از صرافی یا OTC می‌نامند. هر بازار اسپات ویژگی‌های مختص خود را دارد که در ادامه به ذکر این ویژگی‌ها می‌پردازیم.

صرافی‌های متمرکز

یک صرافی متمرکز، مدیریت معاملات دارایی‌هایی همچون ارزهای دیجیتال، فارکس و کالا را بر عهده دارد. این صرافی‌ها به عنوان واسط بین کاربران و صاحب دارایی‌های معامله شده هستند. برای استفاده از صرافی‌های متمرکز، باید اکانت کاربری خود در این پلتفرم‌ها را با پول فیات یا هر ارزی که قصد معامله آن را دارید، شارژ کنید.

یک صرافی متمرکز باید اطمینان حاصل کند که تراکنش‌ها به درستی انجام می‌شوند. از دیگر وظایف این پلتفرم‌ها، پیروی از قانون‌گذاران، احراز هویت KYC، قیمت گذاری عادلانه، امنیت و محافظت از دارایی‌های مشتریان است. در عوض، این نوع صرافی‌ها کارمزدهایی را بابت انجام تراکنش‌ها و دیگر فعالیت‌های تریدینگ از مشتریان دریافت می‌کنند. به همین دلیل، این نوع صرافی‌ها مادامیکه به اندازه کافی کاربر و نقدینگی داشته باشند، چه بازار صعودی باشد و چه نزولی، سود خود را خواهند داشت.

صرافی‌های غیرمتمرکز

نوع دیگر صرافی‌ها که بیشتر در حوزه رمزارزها فعالیت می‌کنند، صرافی‌های غیرمتمرکز (DEX) هستند. DEXها بیشتر سرویس‌های پایه‌ای که صرافی‌های متمرکز ارائه می‌کنند را در اختیار کاربران قرار می‌دهند. با این وجود، صرافی‌های غیرمتمرکز سفارشات خرید و فروش را از طریق بلاک چین به هم وصل می‌کنند. در بیشتر موارد، کاربران نیازی به ساخت حساب کاربری ندارند و مستقیما بدون اینکه نیاز باشد وجوه را به صرافی انتقال دهند، می‌توانند با استفاده از کیف پول ارز دیجیتال خود، اقدام به معامله کنند.

در این صرافی‌ها، معامله به صورت مستقیم از طریق کیف پول طرفین معامله به کمک قراردادهای هوشمند انجام می‌شود. بیشتر کاربران ترجیح می‌دهند به جای صرافی‌های متمرکز از DEXها استفاده کنند، چراکه، حریم خصوصی و آزادی عمل بیشتری را برای مشتریان فراهم می‌کنند. با این وجود، بین استفاده کردن یا نکردن از این صرافی‌ها باید تعادل برقرار شود. برای مثال، در صورت بروز مسئله‌ای برای یک کاربر، نبودن فرآیند احراز هویت KYC و پشتیبانی می‌تواند یک مشکل باشد.

برخی از صرافی‌های غیرمتمرکز، از همان مدل مبتنی‌بر اوردر بوک استفاده می‌کنند. جدیدترین توسعه در این حوزه، بازارسازهای خودکاری همچون پنکیک سواپ و یونی سواپ است. بازارساز خودکار نیز از قراردادهای هوشمند بهره می‌برد اما برای تعیین قیمت از روش دیگری استفاده می‌کند. خریداران برای تعویض توکن از وجوه موجود در استخرهای نقدینگی استفاده می‌کنند. تامین کنندگان نقدینگی در این استخرها، در ازای این خدمت، کارمزد تراکنش‌ها را دریافت می‌کنند.

این بازارها مزایای زیادی به همراه دارند،‌ از جمله عدم نیاز به دفتر سفارشات. اگر شما در حال معامله یک ارز با سرمایه بازار اندک و نقدینگی کم هستید، یک سفارش با حجم زیاد می‌تواند اسلیپیج زیادی را ناشی شود. صرافی‌ها عموما نمی‌توانند چنین سفارشاتی را در قیمت درخواستی شما به طور کامل انجام دهند، بنابراین نیاز دارید تا با مبلغ بالاتری سفارش خود را ثبت کنید. به همین دلیل است که معاملات بزرگ در OTC قیمت‌های عادلانه‌تری را شامل می‌شوند. توجه داشته باشید که حتی دارایی‌های با نقدینگی بالا مانند بیت کوین نیز می‌توانند اسلیپیج بالاتری را تجربه کنند زمانیکه حجم سفارش بالا باشد. بنابراین‌، انجام معاملات بزرگ اولین ارز دیجیتال نیز، در این بازارها مقرون به صرفه‌تر است.

بازار OTC

در طرف دیگر، معاملات OTC را داریم که به معاملات خارج از صرافی نیز معروف هستند.دارایی‌های مالی و سهام به صورت مستقیم بین کارگذاری‌ها و تریدرها، معامله می‌شوند. برای سازماندهی معاملات اسپات تریدینگ در این بازارها، معمولا از روش‌های ارتباطی مختلفی از جمله موبایل و پیام‌رسان استفاده می‌شود.

مزایا و معایب معامله اسپات

بازار معاملاتی اسپات مانند سایر بازارها با برخی مزایا و معایب همراه است که به آن‌ها اشاره می‌کنیم:

مزایای معامله در بازار اسپات

برتری معاملات اسپات نسبت به دیگر معاملات این است که شما در این معامله سرمایه خودتان را دارید و مجبور نشده‌اید آن را از جایی دیگر قرض بگیرید. همچنین نیازی به استفاده از اهرم‌ها ندارید. این نکات باعث می‌شوند تا میزان سود و ضررتان در معامله وابسته به میزان سرمایه اولیه‌تان باشد و تغییرات قیمتی نیز بر همین اساس صورت بگیرد.

این نکته زمانی برای شما سودمند است که با اینکه سود شما به همان نسبت رشد قیمت، رشد داشته اما در صورت  تغییرات ناگهانی قیمت در بازار ارز دیجیتال، سرمایه ارز دیجیتال شما به صورت کامل از بین نخواهد رفت. شما همچنین می‌توانید با قرار دادن یک حد ضرر معقول، میزان ضرر خود را در کمترین مقدار ممکنه تعریف کنید.

اما حتی اگر از حد ضرر نیز در معامله اسپات خود بهره نگیرید، با وجود ریزش بازار در صورتی که پتانسیل رشد دوباره بازار و بازگشت قیمت وجود داشته باشد، باز هم می‌توانید تا صعود دوباره قیمت منتظر باشید. بنابراین  سرمایه شما در معاملات اسپات تحمل نوسانات بیشتری را دارد. 

امکان تسهیلات مذاکره بر روی قیمت‌ها در بازار معاملات اسپات برای خریداران و فروشندگان وجود دارد. این امکان به این افراد کمک می‌کند تا از هر اسپات تریدینگ به سود بیشتری دست پیدا کنند. این نکته باعث می‌شود تا در این نوع معاملات چشم‌انداز ایجاد سود بیشتر برای هر دو طرف معامله به وجود بیاید.

مهم‌ترین عاملی که باعث می‌شود افراد بسیاری تمایل به انجام معامله اسپات در ارزهای دیجیتال داشته باشند، اطلاعات دقیق و معتبری است که در اردر بوک‌ها و قیمت معاملات اسپات در کل بازار وجود دارد. خاصیت ترانسپرنت و شفافیت بلاکچین سبب شده که اطلاعات جزئی‌ترین مبادلات در رمز ارزها نیز به صورت دقیق ثبت شوند. اطلاعات مذکور به تحلیل دقیق از تغییرات قیمت در بازار کمک فراوانی  می‌کند. این در صورتی است که در سمت دیگر اطلاعات قراردادهای معاملات آتی معمولاً در اختیار صرافی‌هاست و تحلیل‌های  ما بسته به صداقت صرافی‌ها و بروکرها در ارائه این اطلاعات به بستر بازار است.

مزایای بازارهای اسپات

• قیمت گذاری‌ها شفاف بوده و مکانیسم عرضه و تقاضا باعث تغییر در قیمت‌ها می‌شود. این مفهوم را مقایسه کنید با بازار فیوچرز که گاهی اوقات چند قیمت مرجع برای یک دارایی وجود دارد. برای مثال، قیمت مرجع در بازار فیوچرز بایننس از اطلاعات مختلفی ناشی می‌شود، از جمله، فاندینگ ریت و قیمت شاخص. در برخی از بازارهای سنتی، حتی نرخ بهره نیز قیمت مرجع را تحت تاثیر قرار می‌داد.
• به دلیل قوانین ساده و محاسبه آسان ریوارد و ریسک، استفاده از اسپات تریدینگ سرراست است. برای مثال، در معاملات اسپات، زمانیکه به اندازه ۵۰۰ دلار روی بایننس کوین سرمایه‌گذاری می‌کنید، به راحتی با توجه به قیمت ورود و قیمت فعلی بازار، می‌توانید میزان ریسک خود را محاسبه کنید.
• می‌توانید سفارش خود را ثبت کرده و آن را فراموش کنید (Set and Forget). برخلاف سایر بازارهای مشتقه و مارجین تریدینگ نیازی نیست نگران لیکویید شدن یا کال مارجین شدن باشید. می‌توانید هر زمان که اراده کنید وارد یک موقعیت معاملاتی شده یا خارج شوید. همچنین نیازی نیست معامله خود را دائما چک کنید، مگر اینکه قصد انجام معاملات کوتاه‌مدت داشته باشید.

معایب معامله در بازار اسپات

همان‌طور که گفتیم بازارهای اسپات، بازارهایی مطمئن و قابل اعتماد هستند که افراد با استراتژی‌های ساده نیز می‌توانند به سود دست یابند. اما به هر حال محدودیت‌های این بازار برای معامله‌گران حرفه‌ای می‌تواند دلسرد کننده باشد. مهم‌ترین محدودیت که در واقع تفاوت اصلی بازار اسپات با بازارهای آتی نیز به شمار می‌رود، امکان انجام معامله شورت و معامله فیوچرز (Futures) است. بازارهای آتی در واقع بازارهایی دو طرفه‌ هستند. این بدین معناست که افراد علاوه‌ بر انجام معامله در جهت رشد قیمت، در صورت امکان ریزش قیمت نیز می‌توانید با ایجاد یک قرارداد براساس نزول قیمت در آینده بازار هم سود قابل توجهی به دست آورند.

از طرف دیگر احتمالاً سرمایه افراد برای معامله کردن در بازارهای ارز دیجیتال محدود است. با اینکه در معاملات اسپات شما محدود به استفاده از همان میزان سرمایه اولیه خود هستید، اما در در بازارهای مارجین این امکان برای شما فراهم شده که نسبتی از موجودی حساب خود را به عنوان وجه الضمان، نزد صرافی گرو بگذارد و تا چند برابر موجودی حساب خود، از منابع مالی صرافی وام بگیرید.

بنابراین  میزان سود بیشتری را در معامله کسب خواهید کرد و بعد از انجام معامله بایستی سرمایه قرض گرفته را به بازار برگردانید. هرچند افراد در هر دو این موارد باید توجه کنند که در صورت تحلیل اشتباه بازار، ضررشان نیز به همان نسبت بالاتر خواهد رفت. با تمام این معایب و محدودیت‌ها بازار معامله اسپات یکی از بهترین بسترها برای افراد تازه وارد به بازارهای ارز دیجیتال است. جالب است بدانید معامله‌گران حرفه‌ای در بازارهایی همچون سهام و فارکس سابقه طولانی معامله در این بازارهای مشتقه را دارند. اما تجربه استفاده از این معاملات برای سرمایه‌گذاران ارز دیجیتال تجربه تازه‌ای است.

معایب بازارهای اسپات

• بسته به دارایی که روی آن معامله می‌کنید، اسپات تریدنیگ روی برخی از دارایی‌ها که ارزش هولد کردن ندارند، ممکن است مناسب نباشد. بهترین مثال کامودیتی‌ها هستند. اگر نفت خام را خریداری کنید، باید به فکر تحویل فیزیکی آن نیز باشید. در دنیای ارزهای دیجیتال نیز، با هولد کردن توکن‌ها و کوین‌ها، مسئولیت نگهداری امن آنها به عهده خودتان است.
• برای برخی از دارایی‌ها، افراد و شرکت‌های خاص، پایداری قیمت بسیار مهم است. برای مثال، شرکتی که قصد دارد خارج از کشور فعالیت کند، نیاز به دسترسی به ارزهای خارجی در بازار فارکس دارد. اگر آنها به قیمت‌های بازار اسپات وابسته باشند، برنامه‌ریزی هزینه و درآمدها ممکن است به‌شدت ناپایدار باشد.
• کسب سودهای بالقوه در بازار اسپات نسبت به بازار فیوچرز و مارجین بسیار کمتر است.

معاملات اسپات، تجربه‌ای برای کسب سود

در نهایت معاملات اسپات دقیقاً مشابه معاملات نقدی برای کسب سود است. بدین معنی که شما یک ارز دیجیتال را در زمانی که تشخیص دادید که قیمت آن به کمترین حد کاهش پیدا کرده و یا کمتر از ارزش ذاتی آن است، به عنوان یک کالای سرمایه‌ای خریداری کرده و آن را نگه می‌دارید تا زمانی که قیمت آن برحسب تقاضایی که در بازار ایجاد شده، افزایش پیدا کند. هنگامی که تشخیص دهید که قیمت آن به حدی رسیده که رشد آن متوقف شده و یا ممکن است مجدد کاهش پیدا کند آن ارز را به فروش رسانده و از اختلاف قیمت خریدتان سود نصیب شما خواهد شد.

جمع بندی:

در این مقاله با مفهوم اسپات تریدینگ و نحوه کارکرد آن در بازار ارزهای دیجیتال آشنا شدیم. همچنین تفاوت Spot Trading و معاملات آتی بیت کوین را متوجه شدیم. در این بازار معاملاتی، انواع سفارش‌ها وجود دارد که با تمامی آنها آشنا شدیم. تقریبا تمامی معاملاتی که در ایران و در زمینه ارزهای رمزنگاری شده انجام می‌شود به صورت معاملات اسپات است.

در خارج از ایران نیز علاوه بر این نوع معاملات، قراردادهای آتی نیز وجود دارد که انتخاب‌های بیشتری به تریدرها ارائه می‌دهد. اما همچنان این نوع معاملات جزو معاملات پرطرفدار در بازار ارزهای دیجیتال است. در بخش نظرات حتما از تجربه خود در مورد معاملات اسپات ارزهای دیجیتال در ایران و مسائل و مشکلات آن با صرافی‌های ایرانی را بیان کنید.

سوالات متداول:

+ معاملات اسپات چگونه کار میکنند؟

معاملات اسپات روشی است برای خرید و فروش دارایی‌ها با نرخ فعلی بازار – به نام قیمت لحظه‌ای – با هدف تحویل فوری دارایی پایه. این نوع معامله بین معامله‌گران روزانه محبوب است.

+ معاملات اسپات ارز دیجیتال چگونه انجام میشوند؟

عبارت است از خرید یک ارز دیجیتال با قیمت فعلی و سپس فروش آن به قیمت آن زمان؛ به همین سادگی. این بعد می‌تواند بعد از یک ثانیه، یک دقیقه، ۵ دقیقه، ۱۰ ساعت، روز، هفته یا سال باشد.

+ آیا معامله اسپات سودآور است؟

استراتژی اسپات مانند سایر روش‌های ترید تنها زمانی شما را به سود می‌رساند که مهارت کافی داشته باشید و با ابزارهای تحلیل مسلط باشید. قطعا بدون داشتن دانش کافی، نه تنها سود نخواهید کرد بلکه خطر از دست رفتن دارایی‌ها هم وجود دارد.