راگ پول چیست؟ راگ پول (Rug Pull)، یکی از روشهای کلاهبرداری در دنیای رمزارزها و امور مالی دیفای (DeFi) است که در آن تیم یا فرد توسعهدهنده پروژهای، به طور ناگهانی تمام داراییها یا سرمایهگذاریهای جمعآوریشده از جامعه را به خود اختصاص داده و ناپدید میشود. آنها قبل از ناپدید شدن، توکن پروژه خود را به فروش رسانده و سرمایهگذاران را با داراییهایی بیارزش رها میکنند.
دنیای کریپتوکارنسی فضای پرریسکی دارد. همانطور که امکان کسب سود و درآمدهای خوب در این بازار زیاد است، امکان از دست دادن تمام داراییهای کاربران آن در یک چشم بر هم زدن نیز وجود دارد. زیرا هر چقدر هم که در تامین امنیت ارز دیجیتال و حفظ داراییهای خود کوشا باشید، باز هم ممکن است کلاهبردارن و افراد سودجو راه جدیدی برای سرقت سرمایه شما پیدا کنند. در این بازار اعتماد کردن اصلا کار آسانی نیست!
یکی از روشهای مرسوم کلاهبرداری در بازار رمزارزها، کلاهبرداری به سبک راگ پول است. در این روش شما چوب اعتماد بیجای خود را خواهید خورد زیرا کلاهبرداران همان توسعهدهندگان پلتفرمهای قلابی هستند که شما با اعتماد به آنها وارد سرمایهگذاری در پروژههایشان شدهاید. در ادامه این مطلب از هلدینگ سیمیا توضیح میدهیم که Rug Pull چیست و چگونه انجام میشود.
فهرست محتوا
راگ پول چیست؟
یکی از انواع رایج کلاهبرداری در دنیای ارزهای دیجیتال، راگ پول (Rug Pull) است. این کلاهبرداری عموما توسط تیم توسعه دهنده یک پروژه قلابی انجام میشود. آنها سرمایهگذاران را به سمت یک پروژه سودآور جعلی سوق میدهند و در نهایت با پول آنها ناپدید میشوند. در این شرایط سرمایه گذاران قربانی کلاهبرداری راگ پول شدهاند و با داراییهایی بیارزش تنها میمانند. در واقع این کلاهبرداری زمانی رخ میدهد که تیم توسعه دهنده یک پروژه کریپتویی، پروژه خود را به طور ناگهانی رها میکند و تمام نقدینگی آن را به سرقت میبرد.
عبارت راگ پول در لغت به معنای کشیدن فرش از زیر پای فردی دیگر است. این اصطلاح مفهوم این عمل مخرب را به خوبی شرح میدهد. پروژههای جدیدی که در دنیای کریپتوکارنسی معرفی میشوند به واسطه تبلیغات بیش از حد به سرعت بین افراد فعال این حوزه معروف میشوند. برخی از این پروژه ها با سوءاستفاده از ناآگاهی و طمع افراد، سعی در ارزشمند نشان دادن پروژه خود و کلاهبرداری دارند. توکنی که این پروژههای قلابی به بازار معرفی میکنند توکن اسکم نام دارد.
اسکم در لغت به معنای کلاهبرداری است. ممکن است سرمایه گذاران زیادی نسبت به خرید این توکنها تمایل پیدا کنند و در چنین شرایطی، توسعه دهندگان یک پروژه اسکم، با سرمایه و ثروت این افراد فرار میکنند و اصطلاحا فرش را از پای آنها میکشد!
به لطف وجود انواع مختلف سایت اسکم و پروژههای فیک در بازار رمزارزها، تاکنون کلاهبرداریهای وسیعی به روش راگ پول انجام شده است. جالب است بدانید که تا جولای ۲۰۲۱، چیزی حدود ۱۱۳ میلیون دلار سرمایه از این روش به سرقت رفته است.
به طور کلی راگ پول دو نوع مختلف دارد که در ادامه آنها را توضیح میدهیم:
Rug Pull از طریق دستکاری کردن قرارداد هوشمند
قرارداد توکنهایی که با استاندارد ERC20 و BEP20 نوشته شدهاند بر اساس تابعی تحت عنوان Approve فعالیت میکنند. این تابع میتواند راهی برای سوء استفاده کلاهبرداران باشد. در کلاهبرداری راگ پول به این روش، قرارداد هوشمند توکن مورد نظر دستکاری میشود. در واقع زمانی که شما به عنوان یک کاربر از یک صرافی غیرمتمرکز توکن مورد نظر را خریداری میکنید، تابع Approve قرارداد آن به شما اجازه خرج کردن آن را میدهد. اما با دستکاری این تابع، خریداران جدید دیگر نمیتوانند دارایی خود را خرج کنند و به فروش برسانند. این دستکاری اختیار فروختن این توکنها را در اختیار افرادی قرار میدهد که توسط تیم توسعه دهنده یا همان کلاهبرداران مشخص شدهاند.
کلاهبرداری از طریق استخر نقدینگی
راگ پول از طریق استخر نقدینگی روش رایج و پرطرفداری بین کلاهبرداران کریپتویی است. برای اجرا کردن این کلاهبرداری به این چند مورد نیاز است:
- یک توکن بیارزش
- رمزارزی شناخته شده مثل اتر
- یک صرافی غیرمتمرکز
احتمالا میدانید که ایجاد یک توکن جدید، فرایند نسبتا ساده و کمدردسری است. بنابراین هر فردی به عنوان توسعه دهنده میتواند برای ایجاد یک پروژه و توکن جدید اقدام کند. از طرف دیگر صرافیهای غیرمتمرکز ارز دیجیتال اجازه ایجاد استخر نقدینگی بین دو ارز دیجیتال دلخواه را برای هر فردی صادر میکنند. در نتیجه کلاهبرداران در صرافیهای غیرمتمرکزی مثل یونی سواپ یا پنکیک سواپ، استخرهای نقدینگی مختلفی ایجاد میکنند.
این استخرها متشکل از توکن پروژه مورد نظر و ارز دیجیتال باارزشی مثل بایننس کوین (BNB)، یا اتر (ETH) هستند. توسعه دهندگان کلاهبردار در این روش میتوانند بدون نیاز به سرمایهای هنگفت، قیمت لیست شدن خود را به عنوان اولین ایجاد کننده این استخرها تعیین کنند.
در مرحله بعد باید با استفاده از تبلیغات فریب دهنده، نام پروژه خود را بر سر زبانها بیندازند. زمانی که توجه سرمایه گذاران نسبت به این پروژه جلب شود، ناخودآگاه افراد زیادی برای خرید این توکن متقاضی میشوند. طی این عملیات، سرمایه گذاران فریب خورده، نقدینگی استخر را با استفاده از رمزارزهای باارزش تامین میکنند و در ازای آن مقداری از توکنهای بیارزش را دریافت میکنند، به امید آنکه در آینده رشد چشمگیری داشته باشد؛ اما با اتفاقی ناگوار مواجه میشوند.
تیم توسعه دهنده پروژه قلابی مذکور که بیشترین سهم را در استخر نقدینگی دارد، میتواند سهم خود را خارج کند. در این صورت استخر تقریبا خالی از ارز دیجیتال باارزش میشود. در نهایت این سرمایهگذاران هستند که با مقداری توکن بیارزش و بینام و نشان تنها خواهند ماند.
انواع راگ پول
راگ پولها انواع مختلفی دارند که در ادامه هر یک را نام برده و بررسی میکنیم:
راگ پول از نوع نقدینگی
در این نوع کلاهبرداری که رایجترین شیوه راگ پول است، توسعه دهندگان با سرقت نقدینگی (Liquidity) تمامی کوینهای سرمایه گذاران را برداشت میکنند و کاربران با داراییهای بیارزش خود مواجه میشوند. به عبارتی دیگر، توسعه دهندگان استخر نقدینگی به وجود آورده و بخشی از ارزهای دیجیتال را برای خرید و فروش سرمایه گذاران نگهداری میکنند. هنگامی که سرمایه گذاران جذب قیمت پیشنهادی توسعه دهندگان میشوند، خرید آن رمزارز را آغاز میکنند و این ارز برای مدتی در استخر نقدینگی باقی میماند. پس از طی زمانی، ارز ذکر شده از استخر نقدینگی حذف میشود و توکنهایی فاقد ارزش باقی میماند.
راگ پول از نوع محدود کردن سفارشهای فروش
راگ پول از نوع محدود کردن سفارشهای فروش، مصداق بارز جمله جنس فروخته شده پس گرفته نمیشود، است! محدود کردن سفارش فروش به عنوان یکی از محبوبترین و در عین حال مخربترین شیوههای به کار گرفته شده توسط کلاهبرداران راگ پول شناخته میشود. در این کلاهبرداری، تبهکاران الگوریتمهای توکن را به شکلی تنظیم میکنند تا فقط خود توسعه دهندگان قادر به فروش ارزها باشند.
سرمایه گذاران که از این موضوع خبر ندارند، فریب خورده و باور میکنند که این محدودیت موقتی و ناشی از مشکل فنی است و در عرض چند روز برطرف میشود. در نهایت، پس از اینکه سرمایه گذاران زیادی توکنهای فراوانی خریداری کردند، توسعه دهندگان پروژه به سادگی با فروش تمام داراییها، سود کلانی به جیب زده و سرمایه گذاران را با داراییهای بیارزش رها میکنند.
راگ پول از نوع پامپ اند دامپ
در این نوع کلاهبرداری راگ پول، تیمی که دارنده توکن است، مالکیت بخش بزرگی از توکنهای خود را در اختیار دارد. برخی اوقات، فروش مقدار قابل توجهی از توکنها، سقوط قیمتها را به دنبال دارد و پس از تبلیغات فراوان، اجرای کمپینهای بازاریابی، سرمایه گذاری افراد، قیمت توکن افزایش پیدا میکند. با فروش مقادیر قابل توجهی از این ارز توسط تیم پروژه، سود خوبی نصیب توسعه دهندگان میشود و در مقابل، سرمایه گذاران ضرر میکنند.
به عبارتی دیگر، کلاهبرداران با سرعت، حجم قابل توجهی از توکنها را خریداری میکنند (Pupm) تا ارزش این توکنها را در چشم سرمایه گذاران افزایش دهند. هنگامی که سرمایه گذاران به بازار وارد میشوند و هیاهوهای بازار به اوج میرسد، کلاهبرداران تمامی توکنهای خود میفروشند (Dump) و باز هم سرمایه گذارانی با داراییهای بیارزش باقی میماند.
بزرگترین راگ پولهای دنیای ارز دیجیتال
همانطور که در قسمتهای قبل هم اشاره کردیم، تا کنون نمونههای زیادی از کلاهبرداری Rug Pull در بازار ارزهای دیجیتال رخ داده است. همچنین افراد زیادی قربانی این کلاهبرداریها شدهاند و تمام سرمایه خود را از دست دادهاند. در ادامه چند نمونه از معروفترین نمونههای راگ پول در دنیای کریپتوکارنسی را معرفی میکنیم.
Luna Yield
یکی از بزرگترین راگ پولهای تاریخ در آگوست سال ۲۰۲۱ اتفاق افتاد. در آن تاریخ به طور کاملا ناگهانی سایت و تمام شبکههای اجتماعی پلفترم لونا ییلد از دسترس خارج شد. این پلتفرم در شبکه سولانا فعالیت میکرد و سرمایهگذاران زیادی داشت اما با این اتفاق تمام کاربران خود را شوکه کرد. زمانی که کاربران برای خارج کردن داراییها و سپردههای خود به استخرهای این پلتفرم رجوع کردند، هیچ چیزی پیدا نکردند. طبق تحقیقاتی که تا کنون انجام شده، برآورد میشود که سازندگان این پلتفرم چیزی حدود ۷ میلیون از داراییهای کاربران را به سرقت بردهاند.
Meerkat Finance
یکی دیگر از نمونههای بزرگ راگ پول در بازار رمزارزها به پروتکل دیفای میرکت بازمیگردد. میرکت یکی از فورکهای پلتفرم یرن (Yearn) بود که در تاریخ مارس سال ۲۰۲۱ از کاربران خود کلاهبرداری کرد. نکته جالب درباره این سرقت بزرگ این است که کمی بعد از این اتفاق، کانال رسمی تلگرام این پلتفرم، این اتفاق ناگوار را ناشی از حمله هکرها دانست. اما تمام بررسیهایی که پس از آن انجام شد، حاکی از این بود که فردی از داخل پروژه و به عنوان یکی از اعضای تیم توسعهدهنده در آن نقش داشته است. در راگ پول پروژه میرکت، چیزی حدود ۳۱ میلیون دلار دارایی از کاربران به سرقت رفت.
Thodex
Thodex به عنوان یکی از صرافیهای ارز دیجیتال مستقر در ترکیه، جزو یکی از کلاهبرداران راگ پول در این بازار است. این کلاهبرداری عظیم در تاریخ می سال ۲۰۲۱ اتفاق افتاد. صرافی Thodex در این تاریخ چیزی حدود ۲ میلیارد دلار دارایی از کاربران خود به سرقت بود. به همین دلیل است که اکنون به عنوان یکی از سهمگینترین راگ پولهای تاریخ شناخته میشود.
کلاهبرداری در صرافی Thodex شیوه جالبی داشت. این صرافی بدون اعلام قبلی و به طور کاملا ناگهانی معامله ارزهای دیجیتال را برای کاربران غیرممکن کرد. بدین ترتیب دارایی بالغ بر ۴۰۰ هزار کاربر در آن قفل شد. البته عاملان اصلی این کلاهبرداری دستگیر شدند. اما Thodex دیگر هیچ وقت نتوانست محبوبیت سابق خود را میان سرمایهگذاران داشته باشد.
اسکوئید گیم – ۳.۳ میلیون دلار
یکی از جدیدترین نمونههای کلاهبرداری راگ پول در دنیای رمزارزها مربوط به توکن Squid است. توکن Squid سال گذشته با رویکرد Play to Earn به دنیای کریپتوکارنسی معرفی شد. شعار این پروژه این بود که «بازی کن تا درآمد کسب کنی!» نام آن نیز از یکی از سریالهای معروف شبکه نتفلیکس الهام گرفته شده بود؛ سریال Squid Game که در آن زمان طرفداران زیادی هم داشت. پس کاملا طبیعی بود که افراد زیادی برای خرید این توکن اقدام کنند.
توکن Squid در روزهای ابتدایی خود رشد چشمگیری داشت. در واقع این توکن در ابتدای عرضه قیمتی برابر با ۱ سنت داشت. اما پس از مدتی به ارزشی معادل ۳.۶۶ دلار دست پیدا کرد. این روند صعودی ادامه داشت تا قیمت آن به چیزی حدود ۲۸۶۱ دلار هم برسد. این قیمت در آن تاریخ، حدودا دو برابر ارزش اتر بود! به همین دلیل بود که توکن Squid به تیتر اول تمام نشریات کریپتویی تبدیل شده بود.
جالب است بدانید که حدود ۴۳ هزار نفر در این پروژه سرمایهگذاری کردند! اما سرانجام پس از گذشت چند وقت، مشخص شد که توکنهای به ظاهر باارزش Squid قابل فروش نیستند. همچنین خالقان آن نیز به مرور ناپدید شدند و یکی از عجیبترین نمونههای راگ پول در تاریخ به وقوع پیوست.
آنی مون – ۶٫۳ میلیون دلار
کلاهبرداری آنی مون (AniMoon) که در ژوئن ۲۰۲۲ اتفاق افتاد، نمونهای از راگ پول نرم به حساب میآید. این پروژه خود را به عنوان بازی برای کسب درآمد با ۹٬۹۹۹ توکن غیرقابل تعویض (NFT) که به صورت برنامهریزیشده تولید میشود، معرفی کرد. آنی مون ادعا کرده بود که NFTهای پوکمون با مشارکت TopDeck، شرکای رسمی پوکمون، تولید شدهاند و برای اثبات این ادعای خود هم کلاهبرداری سریالی به نام جیک پاول را گواه گرفت.
پروژه آنی مون در واقعیت، هیچ محصولی واقعی مانند تیشرت یا کفش را در قالب پاداش به سرمایهگذاران تحویل نداد و حتی ادعا کرد که بازی سودآوری را نیز در آینده توسعه خواهد داد، اما هیچ مدرکی هم دال بر واقعی بودن این بازی وجود نداشت. به طور کلی، تمام پستها و اطلاعیههای اصلی که توسط این پروژه در صفحات رسانهای آن منتشر میشدند؛ صحت نداشتند.
سرانجام کارآگاهی زبردست در دنیای کریپتو، به نام ZachXBT فاش کرد که ۶٫۳ میلیون دلار سرمایه از آنی مون به دو حساب در دو صرافی بایننس و کوکوین، متعلق به توسعهدهنده این پروژه و یکی از بنیانگذاران آن منتقل شده است. کلاهبرداری آنی مون هم نمونهای از راگ پول و همدستی سارقان کریپتو است که پیامدهای فاجعهباری را برای سرمایهگذاران این پروژه به همراه داشت.
وان کوین – ۴ میلیارد دلار
وان کوین (OneCoin)، پروژهای بود که با وعده و وعید به سرمایهگذاران و معرفی شرکت به عنوان تجارتی قانونی، میلیاردها دلار از مردم کلاهبرداری کرد. روجا ایگناتوا (Roja Ignatova)، بنیانگذار اهل بلغارستانِ وان کوین، در اکتبر ۲۰۱۷، بدون هیچ ردی ناپدید شد و حالا هم به دلیل کلاهبرداری و توطئه توسط مقامات آمریکایی تحت تعقیب است. درحالحاضر، او تنها زنی است که در فهرست ده نفر تحتتعقیب افبیآی قرار دارد و یکی از ۱۱ زنی است که نامش تابهحال در این فهرست ظاهر شده است؛ اگر روجا ایگناتوا دستگیر و مجرم شناخته شناخته شود، دو دهه حبس در انتظارش خواهد بود.
کلاهبرداری به سبک Rug Pull
در دنیای پر زرق و برقی مثل دنیای ارزهای دیجیتال، امکان وقوع کلاهبرداریهای عظیم زیاد است. راگ پول یکی از روشهای رایج سرقت در این عرصه است. شما به عنوان یک کاربر فعال در این بازار، باید هنگام سرمایهگذاری تمام دقت و توجه خود را به کار بگیرید. کسب اطلاعات کافی، توجه به منابع و مستندات پروژههای مختلف، توجه به تبلیغهای فریبنده، خوددار بودن و استفاده از تجربیات بزرگان این عرصه میتواند تا حد زیادی از وقوع کلاهبرداریهای مختلفی مثل راگ پول جلوگیری کند.
چگونه از راگ پول در امان بمانیم؟
با اینکه راگ پول یکی از رایجترین انواع کلاهبرداری در دنیای کریپتو است، اما کلاهبرداران در این نوع از کلاهبرداری، به جای استفاده از کدها و حملات پیچیده، بیشتر، از سادگی سرمایهگذاران و فقدان دانش اولیه آنها در زمینه امنیت سایبری، سواستفاده میکنند و افرادی هم که دانشی درباره راگ پول چیست ندارند، طعمه آنها میشوند. بنابراین، میتوان با آموزش و آگاهیرسانی کاربران در این حوزه، دامنه آسیبهای ناشی از راگ پول را کاهش داد یا حتی آن را از تاریخ کریپتو حذف کرد.
البته شرایط آنقدرها هم نابسامان نیست؛ در سال ۲۰۲۲، کلاهبرداران حوزه رمزارزها از روشهای مختلفی، از جمله راگ پول، حدود ۱۷۵ میلیون دلار از بازار کریپتو به سرقت بردند، اما گزارشها نشان میدهند که این رقم در مقایسه با رقم کلاهبرداری سال ۲۰۲۱، حدود ۹۷ درصد کاهش داشته است و خب این را هم در نظر بگیرید که کلاهبرداری تنها ۴٫۴ درصد از کل جرایم حوزه کریپتو را تشکیل میدهد.
در ادامه نکات ساده اما بسیار مؤثری را معرفی میکنم که با پیروی از آنها میتوانید از راگ پول در امان مانده و سرمایه خود را با کلاهبرداران شریک نشوید:
یک – سریع و شتابزده سرمایهگذاری نکنید؛ قبل از هر سرمایهگذاری، بخوانید و تجزیه و تحلیل کنید.
دو – به کسب سودهای کلان با سرمایهگذاری اندک، اعتقاد نداشته باشید.
سه – حتما توکنومیک پروژه را مطالعه کرده و بررسی کنید که آیا توسعهدهندگان پروژه از هولدرهای پروژه هم هستند یا خیر! اگر توسعهدهندگان سهم عمدهای از توکنها را در اختیار داشته و کنترل پروژه را در دست دارند، بهتر است از آن پروژه، دوری کنید. برای بررسی و کنترل تخصیص توکن پروژه میتوانید از پلتفرمهایی مانند Etherscan استفاده کنید.
چهار – به جهش ناگهانی قیمت توکن مشکوک باشید. جهشهای عظیم قیمتی دستکاری در بازار را نشان میدهند.
پنج – از تیمهای ناشناسی که ادعا میکنند افرادی آگاه در حوزه کریپتو هستند، بترسید.
شش – به پروژههایی که دورههای انقضا یا سرمایهگذاری ندارند وارد نشوید، در این پروژهها، توسعهدهندگان یا سایر طرفین ذینفع میتوانند هر زمانی که بخواهند، نقدینگی پروژه را تخلیه کنند.
هفت – حتما امکان فروش توکنها پروژه را بررسی کنید.
هشت – از پلتفرم CER.live برای بررسی امنیت پروژه استفاده کنید.
راههای تشخیص کلاهبرداری راگ پول
روشهای متعددی برای تشخیص کلاهبرداری راگ پول و محافظت از داراییهای سرمایه گذاران وجود دارد که در ادامه به معرفی ۸ روش برای تشخیص این کلاهبرداری میپردازیم:
۱. تیم توسعه دهنده ناشناس
یکی از روشهای تشخیص کلاهبرداری راگ پول، آشنایی با تیم توسعه دهنده پروژه است. آیا تیم توسعه دهنده را افراد سرشناسی تشکیل دادهاند؟ سابقه فعالیت آنها چگونه است؟ آیا این پروژه قانونی به نظر میرسد؟ سرمایه گذاران باید نسبت به حسابها و پروفایلهای شبکه اجتماعی جدید که به راحتی قابل جعل کردن هستند، شک کنند. وبسایت معتبر، وایت پیپر و سایر رسانههای پروژه، از فاکتورهایی برای تشخیص قانونی بودن پروژه هستند که میتوان به آن اشاره کرد.
۲. نوسانات قیمت شدید
نوسانات شدید و ناگهانی قیمت یک ارز جدید را باید با احتیاط بیشتری بررسی کرد. افزایش بیش از اندازه قیمت در ارزهای دیفای جدید، یکی از راههای تشخیص پامپ قبل از دامپ است که به عنوان یکی از انواع کلاهبرداری راگ پول شناخته میشود. سرمایه گذارانی که درباره قیمت دارایی تردید دارند، میتوانند از بلاک کاوشگر برای بررسی تعداد دارندگان یک دارایی استفاده کنند. میتوان گفت جهشهای ناگهانی قیمت توکن، دستکاری توسعه دهندگان در بازار را نشان میدهد که نشانههایی از کلاهبرداری راگ پول است.
۳. سود مشکوک و بیش از اندازه
سرمایه گذاران نباید به کسب سودهای کلان تنها با سرمایه گذاری اندک اعتقاد داشته باشند. اگر سود یک دارایی بهصورت مشکوکی افزایش پیدا میکند؛ اما مانند کلاهبرداری راگ پول به نظر نمیرسد، احتمالا از طرحهای کلاهبرداری پانزی است.
۴. پروژههایی بدون تاریخ انقضا
سرمایه گذاران باید به پروژههایی که دوره انقضا برای سرمایه گذاری ندارند، وارد نشوند. در این دسته از پروژهها، توسعه دهندگان یا سایر طرفین، میتوانند در زمان دلخواه خود نقدینگی پروژه را تخلیه کنند و سرمایه افراد را به سرقت ببرند.
۵. عدم امکان فروش توکنهای پروژه
سرمایه گذاران حتما باید امکان فروش توکنهای پروژه را بررسی کنند. کلاهبردارن راگ پول، میتوانند کدی را برای محدود کردن توانایی فروش سرمایه گذاران خاص طراحی و رمزگذاری کنند. این محدودیت یکی از نشانههای بارز کلاهبرداری Rug pull است. سرمایه گذاران برای تشخیص این کلاهبرداری، میتوانند مقدار کمی از ارز دیجیتال جدید را خریداری کرده و بلافاصله آن را به فروش بگذارند. اگر مشکلی در فرایند خرید و فروش وجود داشته باشد، احتمالا این پروژه یک پروژه کلاهبرداری است.
۶. بدون نظارت یک شخص ثالث
یکی از روشهای استاندارد برای ارزهای دیجیتال، نظارت خارجی است که تحت حسابرسی کد رسمی، توسط شخص ثالث معتبر صورت میگیرد. البته سرمایه گذاران نباید صرفا اظهارات تیم توسعه مبنی بر حسابرسی انجام شده را قبول کنند. حسابرسی باید توسط شخص ثالث مطمئن و قابل تاییدی انجام شود و این موضوع را نشان دهد که هیچ ورد مخربی در کد پیدا نشده است.
۷. توسعه دهندگانی که سهم عمدهای در پروژه دارند
سرمایه گذاران قبل از سرمایه گذاری در پروژهای، باید توکنومیک پروژه را به دقت مطالعه و بررسی کنند. اگر توسعه دهندگان سهم عمدهای از توکنها را در اختیار داشته باشند، مشکوک بودن پروژه را نشان میدهد و بهتر است سرمایه گذاران از شرکت در چنین پروژههایی دوری کنند.
۸. استفاده از پلتفرم CER.LIVE
سرمایه گذاران برای بررسی امنیت پروژهای که قصد سرمایه گذاری در آن را دارند، میتوانند از پلتفرم CER.LIVE استفاده کنند.
جمعبندی:
راگ پول چیست؟ در این مقاله سعی کردیم تا خصوصیات این نوع از کلاهبرداری را با شما در میان بگذاریم. همچنین از نشانهها و انواع آن گفتیم و نکاتی را برای جلوگیری از طعمه کلاهبرداران شدن، مطرح کردیم. دنیای دیفای خطرات و ریسکهای زیادی به همراه دارد، اما مهم است که سعی کنیم تا با رعایت نکات امنیتی، ریسک را پایین آوریم و ثمره تلاشهای خود را به راحتی در اختیاران تبهکاران قرار ندهیم.
تجربه شما در خصوص راگ پول چیست؟ آیا تاکنون قربانی چنین کلاهبرداری شدهاید؟ دیدگاههای خود را با ما و دیگر خوانندگان به اشتراک بگذارید.
سوالات متداول:
+ راگ پول چیست؟
راگ پول نوعی کلاهبرداری در امور مالی است که در آن توسعهدهندگان با تمام پول سرمایهگذاران از پروژه خارج میشوند یا پس از سودآوری، سرمایهگذاران را با داراییهایی بیارزش رها میکنند.
+ آیا راگ پول غیرقانونی است؟
با اینکه راگ پول، همیشه عملی غیراخلاقی است اما همیشه غیرقانونی نیست. در کل میتوان گفت که راگ پول سخت همیشه غیرقانونی است، اما راگ پول نرم، در بیشتر موارد، تنها عملی غیراخلاقی است و ممکن است مجازاتی در انتظار این دست از راگ پولها نباشد.