به بالاترین قیمت در سفارش‌های خرید در دفتر سفارشات Bid Price و به کمترین قیمت سفارش‌های فروش، Ask Price می‌گویند و به اختلاف بین این دو قیمت، اسپرد گفته می‌شود. در بازارهای سنتی، این اختلاف اغلب توسط بازارسازها یا ارائه‌دهندگان نقدینگی واسطه ایجاد می‌شود. در بازار رمزارزها، Spread از اختلاف قیمت بین سفارشات لیمیت خریداران و فروشندگان ایجاد می‌شود.

دنیای کریپتوکارنسی در نگاه اول شبیه به فضایی پیچیده، پر از ریسک و خطرات احتمالی به نظر می‌رسد. اما با کمی مطالعه درباره آن و داشتن تجربه فعالیت در آن بازار، می‌توانید نسبت به امنیت این بازار مطمئن شوید. مفهوم اسپرد یکی از مفهوم اصلی و تأثیرگذار در بازار ارزهای دیجیتال است. برای کسب سود در این بازار و داشتن تحلیل تکنیکال ارز دیجیتال، باید با این مفهوم آشنا باشید.

زمان خرید و فروش هر دارایی، قیمت‌های مختلفی بین دو طرف خریدار و فروشنده پیشنهاد می‌شود. اختلافی که بین پایین‌ترین قیمت پیشنهاد شده توسط فروشنده و بالاترین قیمت پیشنهاد شده توسط خریدار در یک معامله ارزی وجود دارد، میزان اسپرد یک معامله را مشخص می‌کند. ما در این مقاله قصد دارید تا مفهوم اسپرد در بازار ارزهای دیجیتال و عوامل تاثیرگذار روی آن را بررسی کنیم.

بررسی مفهوم کلی اسپرد (Spread)

یکی از مفاهیم کاربردی در بازارهای اقتصادی، اسپرد (Spread) است. برای پاسخ به سؤال Spread چیست؟ در ساده‌ترین شکل ممکن می‌توان اینگونه گفت که به تفاوت بالاترین قیمت ارائه شده توسط فروشنده و پایین‌ترین قیمت پیشنهادی از سوی خریدار، اسپرد می‌گویند. اسپرد در تمام بازارهای مالی مفهوم مشابهی دارد؛ اما مقدار آن به عوامل متفاوتی بستگی دارد. به همین دلیل است که در بازارهای مالی مختلف مقدار کاملا متفاوتی دارد.

اگر کمی به مفهوم کلی Spread توجه کنید، متوجه می‌شوید که معنای خیلی ساده‌ای دارد. حتی اگر به اطراف خود نگاه کنید، نمونه‌ای از آن را در ساده‌ترین معاملاتی که در روزمره انجام می‌دهید نیز پیدا می‌کنید. از آنجایی که دنیای ارزهای دیجیتال، پیچیدگی‌ها و حساسیت‌های مخصوص خود را دارد، برای داشتن فعالیت‌هایی موفق در این عرصه باید مفهوم اسپرد در معامله ارز دیجیتال و عوامل تاثیرگذار روی آن را به خوبی بشناسید.

به اختلاف قیمتی که بین قیمت خریداران و فروشندگان وجود دارد Spread گفته می‌شود. برای مثال تصور کنید که شما قصد دارید تا ملکی را با قیمت X میلیون دلار بفروشید. افرادی که به عنوان خریدار آگهی‌های شما را می‌بینند، قیمت‌هایی کمتر از این مبلغ برای خرید پیشنهاد می‌دهند. در نهایت اگر فردی برای خرید ملک شما قیمت Y میلیون دلار را پیشنهاد کند، به تفاوت دو قیمت پیشنهادی X و Y اسپرد می‌گویند.

نکته جالبی که وجود دارد این است که میزان اسپرد در دارایی‌هایی که نقدشوندگی بالایی دارند بیشتر است. به طور مثال در بازار املاک به دلیل نوسانات بالا و اختلافات قیمتی زیادی که وجود دارد، شاهد مقدار اسپرد بیشتری در آن هستیم. به همین دلیل است که تعداد معاملات انجام شده در این بازار به شدت کم است. طوری که ممکن است شما ملک خود را برای فروش بگذارید اما به دلیل اختلاف قیمت بالایی که بین قیمت پیشنهادی شما و خریداران وجود دارد، این ملک تا مدت‌ها به فروش نرسد.

معامله رمز ارزها می‌تواند کمی گیج کننده باشد؛ زیرا حتی کوچک‌ترین جزئیات می‌توانند تغییرات بزرگی در انجام یک معامله ایجاد کنند. یکی از این جزئیات کوچک، اسپرد (Spread) نام دارد.

در بازار ارزهای دیجیتال و سایر بازارهای مالی، عرضه و تقاضا قیمت یک دارایی را مشخص می‌کند. یک صرافی، محلی است که افراد دارایی مورد نظر خود را در آن خرید و فروش می‌کنند. این افراد برای خرید و فروش دارایی خود، سفارش خرید یا سفارش فروش آن دارایی را در صرافی ثبت می‌کنند و صرافی تمام این سفارش‌ها را در محلی به نام دفتر سفارشات یا اوردر بوک نمایش می‌دهد.

در این دفتر سفارش‌ها، سفارش‌های خرید و سفارش‌های فروش در دو بخش مجزا نمایش داده می‌شود؛ به بالاترین قیمت در بخش سفارش‌های خرید، قیمت Bid و به پایین‌ترین قیمت در بخش سفارش‌های فروش، قیمت Ask می‌گویند. به اختلاف قیمت موجود میان این دو قیمت، Spread گفته می‌شود. به عبارتی دیگر، Bid و Ask‌ به معنی قیمت‌هایی است که مردم می‌خواهند دارایی خود را در آن بفروشند یا بخرند.

برای مثال فرض کنید که در حال مذاکره با یک شخص برای خرید بیت کوین هستید. شما به این فرد می‌گویید که می‌خواهید BTC‌ را با قیمت ۵۰۰۰ دلار خریداری کنید؛ اما این شخص به شما می‌گوید که بیت کوین بیشتر از ۵ هزار دلار ارزش دارد و می‌خواهد آن را با قیمت ۷۰۰۰ دلار به شما بفروشد. اختلاف بین Bid (قیمت شما برای خرید) و Ask (قیمت شخص مقابل برای فروش) اسپرد نامیده می‌شود که در این مورد، ۲۰۰۰ دلار است.

همین موضوع در اوردر بوک‌ها یا دفاتر سفارش صرافی‌های رمز ارز وجود دارد. دفتر سفارش شامل صدها و هزاران سفارش است که مردم قیمت‌های خرید و فروش دارایی‌های خود را در آن اعلام می‌کنند.

هر چه این اختلاف در دارایی‌های که نقدشوندگی بالایی دارند (نظیر بیت کوین)، نسبت به دارایی‌هایی که نقدینگی و حجم معاملات کمتری دارند، این اختلاف کمتر است. اسلیپیج (Slippage) هنگامی رخ می‌دهد که معامله مورد نظر با میانگین قیمت پایین‌تری نسبت به مقدار قیمت درخواستی اولیه انجام شود.

اگر بخواهید خرید لحظه‌ای انجام دهید، باید کمترین قیمت درخواستی از جانب فروشنده را بپذیرید. اگر بخواهید فروش آنی داشته باشید، باید بالاترین قیمت پیشنهادی از جانب خریدار را بپذیرید. در دارایی‌های با نقدینگی بالاتر (مانند ارزهای سنتی در فارکس)، اختلاف قیمت درخواستی و پیشنهادی کمتر است؛ این موضوع بدان معنا است که خریداران و فروشندگان بدون آن که منجر به تغییر چشمگیری در قیمت دارایی شوند، می‌توانند سفارشات خود را انجام دهند. این موضوع به دلیل حجم زیاد سفارشات در دفتر سفارشات است؛ هرچه Spread بیشتر باشد، نوسان قیمت سفارشات بزرگ نیز بیشتر خواهد بود.

اسپرد برای پوشش دادن به هزینه صرافی برای اجرای سفارشات دریافت می‌شود. برای هر صرافی، اجرا کردن سفارش هزینه دارد؛ در مجموع، این هزینه‌ها شامل توسعه پلتفرم اکسچنج، حقوق کارمندان، بازاریابی و غیره هستند. صرافی هزینه زیادی برای عملکرد خود پرداخت می‌کند و این هزینه‌ها را از طریق دریافت Spread و کارمزدهای ترید از معامله‌گران تامین می‌کند.

زمانی که شما پوزیشن‌های معاملاتی خود را باز و بسته می‌کنید، اسپرد به صورت اتوماتیک از شما کسر می‌شود و نیازی نیست که شما به صورت دستی کاری انجام دهید.

اسپرد در بازار ارزهای دیجیتال

همان‌طور که احتمالا می‌دانید، تمام معاملات ارزی در صرافی‌های ارز دیجیتال انجام می‌شوند. در واقع این صرافی‌های محلی برای ثبت سفارش‌های خرید و فروش توسط معامله‌گران است. افراد می‌توانند سفارش خرید یا فروش دارایی‌های خود را در صرافی ثبت کنند و صرافی مورد نظر نیز تمام این سفارشات را در فضایی تحت عنوان دفتر سفارشات نمایش می‌دهد.

قیمت “Bid” در دفتر سفارشات صرافی‌ها معادل بیشترین قیمت در بخش سفارش‌های خرید و قیمت “Ask” معادل کمترین قیمت در بخش سفارش‌های فروش است. اسپرد در بازار رمز ارزها برابر با اختلاف این دو قیمت در صرافی‌ها است که از آن به عنوان یک عامل مؤثر در انواع استراتژی معامله ارز دیجیتال استفاده می‌شود.

Spread در دنیای کریپتوکارنسی به عنوان یک هزینه کمکی برای اجرای سفارشات توسط صرافی‌ها در نظر گرفته شده است. به هر حال صرافی‌های ارز دیجیتال نیز برای اجرایی کردن سفارش‌ها باید هزینه‌های مختلفی متحمل شوند. این هزینه‌ها شامل مواردی مثل توسعه پلتفرم، بازاریابی و حقوق کارمندان می‌شود که به کمک دریافت اسپرد و کارمزد تراکنش از تریدرها دریافت می‌شود. در واقع زمانی که شما به عنوان یک معامله‌گر، موقعیت‌های معاملاتی خود را باز و بسته کنید، هزینه اسپرد به شکل خودکار از شما کسر خواهد شد.

اختلاف قیمت بین قیمت‌های پیشنهادی خریداران و فروشندگان یک دارایی در دارایی‌هایی که نقدشوندگی کمی دارند، بیشتر خواهد بود. به همین دلیل است که میزان Spread در بازار ارزهای دیجیتال بیشتر از بازارهای سنتی است. زیرا در بازار رمز ارزها نه تنها میزان نقدینگی کم‌تری وجود دارد، بلکه تعداد افراد فعال در آن نیز به مراتب کمتر است و در نتیجه اختلاف قیمت بیشتری بین قیمت‌های پیشنهادی وجود خواهد داشت.

اسپرد در بازار ارزهای دیجیتال در دارایی‌هایی که نقدشوندگی بیشتری دارند (بیت کوین) کم‌تر از سایر دارایی‌ها با نقدشوندگی و حجم معاملات کم‌تر است. در واقع هرچه Spread کمتر باشد، میزان نوسان قیمت در سفارشات نیز کمتر خواهد بود.

چگونه Spread را در ارزهای دیجیتال محاسبه کنیم؟

اگر متوجه مفهوم کلی اسپرد شده باشید، نحوه محاسبه آن را نیز باید درک کرده باشید. در راستای آموزش اسپرد و محاسبه آن تنها کافی است تا پایین‌ترین قیمت فروش را از بالاترین قیمت خرید کم کنید. برای مثال فرض کنید پایین‌ترین قیمت فروش (Ask) برای بیت کوین ۱۱/۳۹۹٫۸۶ دلار و همچنین بیشترین قیمت خرید (Bid) برای آن ۱۱/۳۷۰ دلار باشد. برای محاسبه Spread باید این دو عدد را از یکدیگر کم کنید که چیزی برابر ۲۹٫۸۶ دلار می‌شود.

همان‌طور که دیدید در مثال بالا در حال محاسبه اسپرد جفت ارز BTC/USD بودیم. از آنجایی که ارز مقابل در این جفت معاملاتی، دلار و ارز اصلی بیت کوین بود، مقدار اسپرد را با دلار نمایش می‌دهیم. در واقع نکته مهمی که در این زمینه وجود دارد این است که مقدار Spread را در جفت‌های معاملاتی، معمولا با ارز مقابل نشان می‌دهیم. یعنی اگر جفت ارز BTC/ETH را داشته باشیم، مقدار اسپرد با اتر نمایش داده می‌شود. زیرا ارز مقابل در این جفت ارز معاملاتی، اتریوم است.

حال شاید برایتان جالب باشد که با نحوه محاسبه درصد اسپرد نیز آشنا شوید. برای این کار فرمول ساده‌ای وجود دارد:

درصد اسپرد = ۱۰۰ X (پایین‌ترین قیمت فروش / میزان اسپرد)

تأثیر اسپرد در استراتژی معاملاتی تریدرها

کوچک‌ترین عواملی که در انجام یک تراکنش ارزی تأثیر دارند، می‌توانند روی سودی که شما به عنوان یک تریدر کسب می‌کنید نیز تأثیرگذار باشند. اسپرد نیز در نگاه اول شاید عامل تأثیرگذار مهمی به چشم نیاید. به شکلی که تا مدتی قبل، تریدرها هنگام انجام معاملات ارزی فقط به کارمزد تراکنش توجه می‌کردند. در صورتی که در بعضی شرایط، Spread می‌تواند تأثیر بیشتری نسبت به کارمزد تراکنش‌ها در سود به دست آمده داشته باشد.

متأسفانه خیلی از ابزارهای بک تست کردن (Backtesting) اسپرد معامله را هنگام شبیه‌سازی‌کردن معاملات در نظر نمی‌گیرند. به همین دلیل است که بین داده‌های معاملات واقعی و داده‌های شبیه‌سازی‌شده تفاوت زیادی وجود دارد. در واقع می‌توان گفت که اسپردهای زیاد در اکثر مواقع باعث ضرر معامله‌گران می‌شود. زیرا شما به عنوان یک تریدر باید دارایی مورد نظر را با پایین‌ترین قیمت فروشنده بخرید و در نهایت با بالاترین قیمت خریدار آن را بفروشید تا بتوانید موفق به کسب سود شوید.

فرض کنید شما قصد دارید بیت کوین را با پایین‌ترین قیمت ASK، یعنی ۸۰۰۰ دلار خریداری کنید. در چنین شرایطی شما تا زمانی که قیمت Bid آن به ۸۰۰۰ دلار نرسد، نمی‌توانید بیت کوین خود را بفروشید. در واقع می‌توان این‌گونه گفت که در چنین شرایطی تنها در صورتی موفق به کسب سود می‌شوید که قیمت Bid افزایش زیادی داشته باشد. بنابراین بهتر است قبل از انجام یک معامله ارزی، تمام جوانب آن را بسنجید و به مقدار اسپرد آن نیز توجه داشته باشید.

راه‌های کاهش تأثیر اسپرد در معاملات ارزی

حذف اسپرد هنگام انجام معاملات ارزی امری غیر ممکن است. زیرا صرافی‌های ارز دیجیتال برای جبران هزینه‌های خود به دریافت اسپرد می‌پردازند. اما راه‌هایی وجود دارد که با توجه به آن‌ها می‌توانید میزان Spread را به حداقل برسانید. برای اینکه بتوانید سودی قابل توجه از معاملات خود به دست آورید، باید به این عوامل توجه ویژه‌ای داشته باشید.

به دنبال پایین‌ترین مقدار سود باشید

بازارهای مختلفی که در دنیای ارزهای دیجیتال وجود دارند، معمولا به یکدیگر مرتبط هستند. این ارتباط به این صورت است که معمولا دارای حرکات قیمتی مشابهی هستند و دائما روی یکدیگر تأثیر می‌گذارند. برای مثال بازار بیت کوین‌ و آلت کوین‌ها را نگاه کنید. طبیعی است که با حرکت بزرگ‌ترین ارز دیجیتال به یک سمت، سایر ارزهای دیجیتال نیز به آن سمت متمایل شوند. بنابراین در چنین شرایطی شما باید به میزان اسپرد این دو بازار توجه کنید. اگر Spread در لایت کوین کمتر از بیت کوین است، می‌توانید به جای بیت کوین به معامله لایت کوین بپردازید و از روند صعودی آن نیز مطمئن باشید.

پوزیشن انتخابی خود را زود نبندید

تصمیم گیری از روی احساسات و با عجله در معاملات ارزی مانند یک سم مهلک عمل می‌کند. اشتباهی که در بسیاری از تریدرهای تازه وارد مشاهده می‌شود. زمانی که شما وارد یک معامله می‌شوید به دلیل وجود اسپرد، وارد ضرر خواهید شد. اما اصلا نباید بترسید و برای بستن آن اقدام کنید.

البته در شرایط مختلف ممکن است تصمیم بهتری هم وجود داشته باشد. مثلا زمانی که ارزش رمز ارز مورد نظر شما در حال کاهش است، طبیعی است که نگران ضرر بیشتر باشید و بهتر است از معامله خارج شوید. اما در شرایطی که پوزیشن شما چند روز باز مانده و قیمت ارز دیجیتال نیز ثابت است، بهتر است که فرصت بیشتری به خودتان بدهید تا به سوددهی برسید.

بازارهای ساکن را برای معامله انتخاب کنید

انتخاب بازارهای ساکن برای معامله نیز یکی دیگر از کارهایی است که برای کاهش مقدار اسپرد می‌توانید انجام دهید. زیرا در این بازارها تفاوت قیمت پیشنهادی خریداران و فروشندگان خیلی کم است. در نتیجه با تغییر کم قیمت و نوسانات قیمتی پایین، شما می‌توانید وارد سود شوید. پس بهتر است قبل از انجام هر گونه معامله، نوسانات بازار مورد نظر را بررسی کنید و اگر زیاد بود از انتخاب آن برای سرمایه گذاری خودداری کنید.

بازارساز و اسپرد در دنیای ارزهای دیجیتال

اسپرد یکی از عوامل تأثیرگذار در یک معامله ارزی و یکی از مهم‌ترین مفاهیم در بازار ارزهای دیجیتال است. عوامل مختلفی وجود دارد که روی میزان اسپرد در بازار رمز ارزها تأثیرگذار است. بازارسازها (Market Maker) یکی از همین عوامل هستند که به نوعی به کنترل میزان Spread در بازار نیز می‌پردازند.

در واقع بازارسازها با وارد کردن نقدینگی باعث تغییر میزان اسپرد در معاملات ارزی می‌شوند. این موضوع در بازار رمز ارزها از اهمیت زیادی برخوردار است. زیرا بدون وجود بازارسازها، نقدینگی کافی برای انجام معاملات ارزی فراهم نبود. به عبارتی می‌توان اینگونه گفت که کاری که بازارسازها می‌کنند، یک عمل دو سر برد است. زیرا هم خودشان با دریافت اسپرد به سود می‌رسند و هم با وارد کردن نقدینگی، باعث کاهش میزان Spread برای معامله‌گران می‌شوند. آن‌ها سفارش‌های خرید و فروش دارایی‌های مختلف را به صورت هم‌زمان و با اختلاف قیمت کم ثبت می‌کنند.

در چنین شرایطی که میزان اسپرد کاهش پیدا کرده است، بهترین فرصت برای تریدرها فراهم می‌شود تا به انجام معاملات ارزی خود بپردازند.

جمع بندی:

اسپرد چیست ؟ در یک اوردر بوک، سفارش‌های خرید و فروش در دو بخش جداگانه نمایش داده می‌شوند؛ به بالاترین قیمت در سفارش‌های خرید، قیمت Bid و به پایین‌ترین قیمت در بخش سفارش‌های فروش، قیمت Ask می‌گویند. به اختلاف قیمت موجود میان این دو قیمت، Spread گفته می‌شود. در دارایی‌های با نقدشوندگی بالاتر، اسپرد کمتر است؛ یعنی افراد بدون این که تاثیر زیادی روی قیمت داشته باشند، معاملات خود را انجام می‌دهند. در این مقاله به Spread، تاثیر بازارسازها بر روی قیمت، نمودار عمق و نحوه محاسبه اسپرد، تاثیر آن بر روی استراتژی‌های معاملاتی ما و روش‌های کاهش تاثیر اسپرد پرداختیم.

سوالات متداول:

+اسپرد در بازار ارزهای دیجیتال به چه معنی است؟

به طور کلی اسپرد برابر با میزان اختلاف قیمت برای خرید و فروش یک دارایی است. در بازار ارزهای دیجیتال، تفاوت بیشترین قیمت برای خرید و کمترین قیمت برای فروش یک ارز دیجیتال برابر با میزان اسپرد خواهد بود.

+آیا میتوان میزان اسپرد یک معامله را به صفر رساند؟

خیر! اسپرد سودی است که یک صرافی برای جبران هزینه‌های خود دریافت می‌کند. پس میزان آن را در یک معامله ارزی نمی‌توان صفر کرد. اما مقدار آن را تا حد قابل توجهی می‌توان کاهش داد.

+آیا میزان اسپرد در استراتژی معاملاتی ما تأثیر دارد؟

بله! علاوه بر کارمزد تراکنش میزان اسپرد یک معامله نیز روی میزان سودی که دریافت می‌کنید تأثیر خواهد داشت.