منظور از بازار گاوی و بازار خرسی چیست؟ شاید شما هم این ۲ اصطلاح را شنیده باشید. در واقع، اکثر افرادی که با بازارهای مالی سر و کار دارند و در حال رصد قیمت لحظه ای ارزهای دیجیتال هستند، اصطلاح بازار گاوی و بازار خرسی را شنیده‌اند.
زمانی که در مورد بازارها، چه سنتی و چه ارزهای دیجیتال صحبت می‌کنیم، اغلب با عباراتی مانند بازار گاوی و بازار خرسی رو‌به‌رو می‌شویم. کاربرد چنین عباراتی معمولا به دانش و تجربه مالی فرد بستگی دارد. بازار گاوی و بازار خرسی اصطلاحاتی هستند که از وال استریت نشأت گرفته‌اند؛ یکی از استدلال‌های معروف این است که گاوها به هنگام حمله شاخ‌های خود را به سمت بالا حرکت می‌دهند، پس در روند صعودی از این اصطلاح استفاده می‌شود.
از طرفی خرس‌ها به هنگام حمله خود را بر روی حریف یا طعمه خود می‌اندازند؛ پس این اصطلاح برای روند نزولی استفاده می‌شود. جهت بازار تاثیر بسیار زیادی بر روی سبد سهام سرمایه گذاران دارد؛ پس مهم است که درک کنیم هر کدام از این شرایط بازار چگونه بر روی سرمایه ما اثر می‌گذارند.
اما تعریف آن چیست؟ این واژه‌ها از کجا آمده‌اند؟ چرا در بازار رمزارزها نیز مورد استفاده قرار می‌گیرند؟ در این مقاله سعی کرده‌ایم به این پرسش‌ها پاسخ دهیم.
فهرست محتوا
تعریف بازار گاوی و بازار خرسی
به بیانی ساده، هرگاه بازار روند رو به رشدی داشته باشد و قیمت ارزها افزایشی باشد، به آن بازار گاوی یا بازار صعودی (Bull market) و در صورت نزولی بودن و کاهش قیمت ارزها، به آن بازار خرسی یا بازار نزولی (Bear market) می‌گویند.
در بازارهای مالی دو نوع حرکت بازار وجود دارد؛ گاوی (Bullish) و خرسی (Bearish). بازار گاوی یا صعودی، حرکت مثبت بازار و رشد اقتصادی، و بازار خرسی یا نزولی حرکت منفی یا رکود بازار را نشان می‌دهند. معمولا یک بازار زمانی خرسی است که قیمت بیش از ۲۰ درصد کاهش یافته باشد و بازار گاوی زمانی است که قیمت بیش از ۲۰ درصد افزایش یابد. به افرادی که با خوشبینی خود باعث افزایش قیمت می‌شوند، گاو می‌گویند و به افراد بدبینی که گمان می‌کنند سرمایه آنها در حال افت ارزش است و دست به فروش سرمایه خود می‌زنند، خرس می‌گویند.
بازار خرسی برای سرمایه گذاری خطرناک‌تر است؛ زیرا بسیاری از شرکت‌ها و سهام‌ها ارزش خود را از دست می‌دهند و قیمت‌ها دچار نوسانات شدید می‌شود. از آنجایی که تشخیص کف بازار دشوار است، سرمایه‌گذاران ممکن است پولشان را از بازار خارج کنند و صبر کنند تا روند بازار معکوس شود و دوباره وارد شوند.
بازار گاوی بازاری در حال صعود است و شرایط اقتصادی آن مناسب است. به خاطر این که بازارهای اقتصادی توسط سرمایه گذاران به شدت تحت تاثیر قرار می‌گیرد، این مفاهیم نشان می‌دهند که سرمایه گذاران درباره بازار چه احساسی دارند و روندهای اقتصادی را چگونه دنبال می‌کنند.
بازار گاوی با افزایش قیمت شناخته می‌شود؛ در بازار سهام، روند گاوی نشان دهنده افزایش ارزش سهام شرکت‌هاست. در چنین مواقعی، سرمایه‌گذاران امیدوارند که این روند همچنان در بلندمدت ادامه داشته باشد. در این سناریو اقتصاد کشوری که این شرکت در آن قرار دارد، معمولا قدرتمند است و میزان اشتغال آن در سطح بالایی قرار دارد (البته این موضوع همیشه صادق نیست).
در عوض، بازار خرسی در حال نزول است؛ اگر این نزول قیمت به ۲۰ درصد از قیمت فعلی نرسد، بازار نزولی محسوب نمی‌شود. در این بازار، قیمت سهام‌ها به طور مداوم ریزش می‌کنند. در طول روند نزولی، اقتصاد کشوری که این شرکت در آن قرار دارد تضعیف شده و بیکاری در آن افزایش می‌یابد. البته این دو مثالی که گفته شد، بسیار کلی است و تنها برای آشنایی شما با نتیجه این مفاهیم ارائه شده است.
در بازار گاوی، اطمینان سرمایه گذاران و تریدرها بیشتر است. این بدین معناست که خوشبینی و انتظارات درباره ادامه نتایج مثبت زیاد است. روند گاوی زمانی اتفاق می‌افتد که اقتصاد در حال رشد باشد؛ این مورد در تمامی بازارها از جمله بازار بورس، فارکس، کالاها، رمز ارزها و غیره دیده می‌شود.
در روند Bearish یا خرسی، سرمایه گذاران دارایی‌های ریسکی خود را می‌فروشند و از بازار خارج می‌شوند. شانس از دست دادن پول در این نوع بازارها بسیار بیشتر است. در بازار خرسی، سرمایه گذاران یا پوزیشن Short (فروش) باز می‌کنند و یا به سراغ دارایی امن‌تری برای سرمایه گذاری می‌روند.
در مجموع، تریدرها زمانی وارد بازار گاوی می‌شوند که قیمت پایین باشد و زمانی که قیمت افزایش یافت، آن را می‌فروشند و در بازار خرسی نیز زمانی که قیمت‌ها بالاست وارد می‌شوند و زمانی که قیمت کاهش یافت می‌فروشند.
ریشه واژه‌های بازار خرسی و بازار گاوی چیست؟
متاسفانه اسناد دقیقی در خصوص ریشه این دو لغت در بازار سرمایه در دسترس نیست، اما نظریه‌هایی وجود دارد که به ما کمک می‌کنند متوجه شویم اصطلاح گاو و خرس چگونه وارد بازار سرمایه شده‌اند.
بر اساس مشاهدات، هنگامی که گاو برای مبارزه خود را آماده می‌کند، شاخ‌هایش را به سمت بالا می‌گیرد و آماده حمله می‌شود، این حرکت رو به بالا برای حمله، مشابه روند صعودی بازارهای مالی است.
اما خرس هنگام مبارزه و حتی دفاع از خود، پنجه‌ها و سر خود را رو به پایین می‌آورد که ممکن است همان نشانه نزولی بودن باشد.
همچنین اصطلاح بازار خرسی، برگرفته از فروشندگان پوست خرس نیز است. گفته می‌شود در گذشته افرادی که اقدام به فروش پوست خرس می‌کردند، نرخ فروش را از ماه‌ها قبل تعیین کرده بودند. چرا که اعتقاد داشتند ارزش پوست خرس در آینده کاهش خواهد یافت.
تاثیر بازار گاوی و بازار خرسی در سرمایه‌گذاری
بعد از آشنا شدن با تعریف بازار خرسی و بازار گاوی و همچنین ریشه‌یابی آنها، به بررسی تاثیر این دو اصطلاح بر روند سرمایه‌گذاری می‌پردازیم.
نکته‌ی حائز اهمیت این است که تنها زمانی می‌توانیم بازاری را خرسی یا گاوی بنامیم که حداقل در بازه‌ای ۴ ماهه و بیشتر شرایط ثابتی را تجربه کرده باشد. به عنوان مثال، تصور کنید رمزارز اتریوم در ۴ ماه اخیر روند صعودی را طی کرده است. درست است که در مقاطعی نیز شاهد ریزش در این بازار بوده‌ایم اما روند کلی ۴ ماه اخیر این رمزارز مثبت بوده است. پس می‌توان نتیجه گرفت بازار اتریوم در حال حاضر گاوی است.
بنابراین هر چه بازه زمانی ما بیشتر باشد، آنالیز دقیق‌تری نیز بدست خواهد آمد.
ویژگی‌های بازار گاوی و بازار خرسی
در بازارهای گاوی با توجه به حجم زیاد تقاضا، اکثر کاربران بازارهای مالی ترجیح می‌دهند خریدار باشند و سرمایه‌گذاری کنند. ممکن است تعداد فروشنده‌ها در پلتفرم‌های معاملاتی کمتر شود و نرخ‌های خرید و فروش دچار تغییرات شود. این روند در بازارهای خرسی برعکس است. یعنی حجم درخواست فروش ارز بالاتر رفته و طبیعتاً خریدار کمتر خواهد شد.
تاثیر بازارهای خرسی و گاوی در رمزارزها پیچیدگی‌های خاص خود را دارد. برای مثال، در بازار بیت کوین بدلیل نوسانات زیاد، تشخیص گاوی یا خرسی بودن این بازار بسیار پیچیده است. با توجه به هیجان‌های ایجاد شده بین سرمایه‌گذاران تازه وارد در هنگام افزایش یا کاهش نرخ، حجم خرید و فروش‌ها ممکن است دستخوش تغییراتی شود و خیلی از افراد به اشتباه آن را به بازار گاوی یا خرسی تشبیه کنند.
همه روزه تریدرهای جدیدی به بازار رمزارزها ورود می‌کنند و یافتن ارزهایی با پتانسیل رشد بالا، ممکن است روند خرسی شدن بیت کوین را تشدید کند. البته تمام این موارد گمانه زنی‌هایی نسبت به آینده احتمالی بیت کوین، این رمز ارز محبوب است.
در بازار خرسی امکان از دست رفتن سرمایه بسیار بالاست. چرا که روند ریزش ارز موردنظر تاریخ مشخصی ندارد. این معضل در بازار رمزارزها به حدی تاثیرگذار است که حتی خیلی از افراد تازه کار را از ادامه فعالیت دلسرد خواهد کرد.
تغییر بازار از گاوی به خرسی
۲ عامل زیر می‌توانند بازار را تحت تاثیر قرار دهند:
۱. رفتار سرمایه‌گذاران در بازار
اکثر افرادی که در بازارهای گاوی وارد معاملات شده‌اند، تحمل ریسک را ندارند. کوچکترین ریزش آنها را به هم خواهد ریخت. در صورتی که ارزهای خریداری شده برای چند روز پیاپی روندی نزولی در پیش گیرد، سریعاً اقدام به فروش ارز خود خواهند کرد.
تاثیرات ناشی از رفتارهای هیجانی در بین کاربران تازه وارد به حدی است که حجم معاملات بازارهای مختلف را تحت تاثیر قرار می‌دهد. البته که نمی‌توان به طور قطع گفت این رفتارها، بازار را از گاوی به خرسی تغییر می‌دهد، اما قطعاً تاثیرگذار است.
۲. تاثیرات اجتماعی و سیاسی
هم سو نبودن سیاست با شرایط اجتماعی موجود در جامعه، سخنان و تصمیمات سیاسی و اقتصادی و شرایط خاص مناطق مختلف، ممکن است روند بازار را به کلی تحت تاثیر خود قرار دهد.
جنبه‌های سیاسی و اجتماعی تاثیرگذار بر بازارهای مالی بسیار مهم و قابل توجه هستند. همواره شاهد آن بوده‌ایم که با یک جهت‌گیری سیاسی در یک منطقه خاص مانند خاورمیانه، ارزش نفت و طلا تغییراتی را تجربه کرده‌اند. در بازار رمزارزها نیز این تاثیرات قابل مشاهده است. بنابراین، رفتار سیاستمداران ممکن است به تغییر روند بازار منجر شود. این حوادث منجر به تحلیل فاندامنتال می‌شوند.
نحوه تشخیص روند بازار
تعیین کننده کلیدی صعودی یا نزولی بودن بازار، واکنش آن به یک اتفاق خاص نیست؛ بلکه عملکرد بلندمدت آن را باید در نظر گرفت. حرکات کوچک تنها یک روند کوتاه‌مدت را می‌سازند که ممکن است یک اصلاح کوچک باشد. تشخیص گاوی یا خرسی بودن یک بازار را تنها می‌توان با عملکرد بلندمدت آن تشخیص داد.
البته برخی مواقع یک بازار ممکن است در یک دوره ثبات قرار گیرد و جهت خاصی نداشته باشد، که به آن بازار بی روند یا Range می‌گویند. در این مواقع، یک سری حرکات صعودی و نزولی اتفاق می‌افتند که می‌توانند باعث گیج شدن تریدرها شوند. بنابراین مهم است که بازار را به صورت بلندمدت نگاه کنیم تا بتوانیم دقیق‌تر جهت آن را تشخیص دهیم. تمام این روندها در تمام تایم فریم‌ها (دوره‌های زمانی) اتفاق می‌افتند و برای تشخیص درست آنها، باید به دوره زمانی بزرگ‌تر توجه کنیم. همچنین تشخیص پایان یافتن یک روند صعودی یا نزولی، بسیار سخت و تقریبا ناممکن است و تنها می‌توان به صورت حدودی آن را تخمین زد.
روند بازار را می‌توانیم با استفاده از اندیکاتورهای تکنیکال مختلف تشخیص دهیم. با تشخیص درست جهت بازار، به راحتی متوجه می‌شویم که چه واکنشی باید داشته باشیم. برخی از بهترین اندیکاتورها برای تشخیص روند، میانگین متحرک (MA)، ابرهای ایچیموکو، خطوط روند، الگوهای ادامه‌دهنده و معکوس‌کننده روند، مومنتوم، شکست قیمت یا بریک اوت (Breakout)، حجم بازار (Market Cap)، باندهای بولینگر، پارابولیک اس ای آر، ADX و غیره هستند. روند تاثیر زیادی بر روی میزان سود یا ضرر ما دارد.
اقدامات منطقی در بازار گاوی و بازار خرسی
در یک بازار صعودی، ایده‌آل‌ترین چیز برای یک سرمایه‌گذار، این است که با خرید زودهنگام رمز ارز، از افزایش قیمت آن سود کسب کند و پس از رسیدن به تارگت خود، آن را بفروشد. در این بازار، هر گونه ضرری باید کوچک و موقتی باشد؛ بنابراین تریدر می‌تواند با اطمینان بیشتری بر روی ارزهای دیجیتال دیگری با پتانسیل سوددهی بالا سرمایه‌گذاری کند.
در بازار خرسی شانس از دست دادن پول بیشتر است؛ حتی اگر شما تصمیم بگیرید در رمز ارزی سرمایه گذاری کنید که امیدوارید در آینده رشد کند، قبل از سود کردن با ضرر مواجه می‌شوید. شما برای کسب سود از بازارهای خرسی، می‌توانید پوزیشن شورت (فروش) باز کنید و یا به دنبال کوین یا توکن‌های امن‌تری بگردید.
در بازار سهام سنتی، برخی سهام‌های تدافعی وجود دارند که تغییرات روند بازار، تاثیر کمی بر روی قیمت آنها می‌گذارند. برخی از این نوع سهام‌ها شامل بازار املاک، شرکت‌های بیمه، بانک‌ها، خدمات درمانی، خطوط هوایی، جاده سازی، خدمات اینترنتی و یا صنایعی مثل خدمات شهری هستند که توسط دولت‌ها مدیریت می‌شوند. اینها کالاهای ضروری هستند که مردم صرف نظر از شرایط بازار، آنها را خریداری می‌کنند.
چه چیزی باعث تعیین جهت بازارهای گاوی و خرسی می‌شود؟
دیدگاه صعودی یا نزولی هر شخص احتمالا بر اساس طیف وسیعی از فاکتورها مانند نمودارها، اخبار و دانش عمومی است. یک فعال بازار، می‌تواند پیش بینی کند که بیت کوین یا یک آلت کوین، برای دوره‌ای بر اساس شرایط یا الگوهای خاص موجود در یک نمودار نزولی خواهد بود.
ممکن است بر اساس اخبار منفی، برای مثال، اقدامات نظارتی خاص دولت‌ها، یک معامله‌گر به صورت بلندمدت نسبت به بازاری دیدگاه خرسی داشته باشد. یا ممکن است معامله‌گر دیگری، بر اساس یک رویداد آینده (برای مثال راه‌اندازی معاملات آتی بیت کوین در بورس کالای شیکاگو در سال ۲۰۱۷) دیدگاهی صعودی داشته باشد.
علاوه بر این، ممکن است سرمایه‌گذاری در حالت کلی، برای یک دارایی بازار گاوی یا خرسی متصور شود. مایکل سیلور (Michael Saylor)، مدیرعامل شرکت مایکرواستراتژی، طرفدار سرسخت بیت کوین است و آن را مخزنی جدید برای ارزش پول می‌داند. در طرف دیگر، پیتر شف (Peter Schiff)، طرفدار طلا، معتقد است بیت کوین تنها یک حباب است.
بنابراین، در تعیین دیدگاه در مورد بازار گاوی یا خرسی عوامل مختلفی نقش دارند. چارچوب‌های زمانی، دیدگاه‌های مختلف، نظرات، رویداد‌ها، همه اینها می‌توانند بر چشم‌انداز یک فرد نسبت به یک دارایی یا کلاس دارایی تاثیر بگذارد. در نهایت هر فرد باید در مورد آنچه که فکر می‌کند به نتیجه‌گیری کلی برسد و در فعالیت خود در بازار اعمال کند.
پیش‌بینی بازار گاوی و بازار خرسی در دنیای رمزارزها
پیش‌بینی گاوی یا خرسی بودن بازار به مسائل بسیار زیادی بستگی دارد. می‌دانید که رمزارزها و شرایط آنها در بازار پیچیدگی‌های مختص به خود را دارند.
بیت کوین را در نظر بگیرید، ممکن است بازاری امن برای سرمایه‌گذاری باشد، اما عمر دوازده ساله آن و دامنه نوسان قیمتی که در گذشته ثبت شده است، مشخص نمی‌کند مقدار رشد یا سقوط این رمزارز به چه صورت خواهد بود.
سایر رمزارزها نیز شرایط منحصر به فرد خود را دارند. به طور مثال ،اتریوم ۲ به تازگی به بازار معرفی شده است. حتی با بررسی پیشینه این رمزارز باز هم نمی‌توان گفت بازار این رمزارز گاوی است یا در دسته بازار خرسی قرار می‌گیرد.
آنچه که پیدا است رمزارز اتریوم رشد مناسبی را در ۲ سال اخیر تجربه کرد است اما آیا اتریوم ۲ نیز این شرایط را خواهد داشت؟ تنها زمان مشخص کننده این سوال خواهد بود.
البته با کمک ابزارهای تحلیلی که در اختیار داریم، می‌توان تا حدودی روند بازار را در بازه‌های کوتاه مدت پیش‌بینی کرد. استفاده از اندیکاتورها بر روی نمودارهای قیمتی و تحلیل تکنیکال از جمله روش‌های مناسب برای پیش‌بینی روند بازار است.
برزخ؛ بازی انتظار
حالتی را در نظر بگیرید که برای چندین روز یا چند هفته پیاپی، هیچ‌گونه تغییراتی در نرخ ارز شما بوجود نیامده است یا این تغییرات بسیار ناچیز و غیر قابل لمس بوده است.
خرید و فروش در این بازه بسیار کم رنگ‌تر از قبل شده است و سرمایه‌گذاران نسبت به اینکه آیا مسیر درستی را پیش گرفته‌اند، تردید دارند. دلسردی و انتظار برای تغییرات، مشخص نبودن روند صعودی یا نزولی بازار و خواندن اخبار گوناگون برای پیدا کردن راه حل، همه از ویژگی‌های شرایط برزخ است.
در این شرایط، تصمیم‌گیری برای خرید یا فروش بسیار سخت خواهد شد. عرضه و تقاضا در بازار تغییرات چندانی نخواهد داشت و بازی انتظار برای سرمایه‌گذاران شروع خواهد شد. اینجا نقش سوشال تریدینگ پررنگ می‌شود.
شما بازی در کدام زمین را انتخاب می‌کنید؟
بازارهای گاوی و خرسی تنها دو مورد از اصطلاحات مهم ارز دیجیتال و دیگر بازارها تلقی شده و نباید بر اساس چنین مواردی نسبت به خرید و فروش ارز دیجیتال اقدام کرد. آنچه امروزه به سرمایه‌گذاران کمک خواهد کرد، شناخت شرایط بازار و قدرت تصمیم‌گیری و ریسک‌پذیری آنها خواهد بود.
شاهین و کبوتر
زمانی که بحث تغییر در قوانین مالی دولت‌ها مطرح می‌شود، مردم معمولا از کلمه گاوی و خرسی استفاده نمی‌کنند و به جای آن، اصطلاحات شاهین و کبوتر را به کار می‌برند؛ زمانی که می‌خواهیم مقامات رسمی بانک‌های مرکزی را دسته بندی کنیم، آنهایی که تمایل به افزایش نرخ‌های بهره دارند را معمولا در دسته شاهین قرار می‌دهیم و مقاماتی که می‌خواهند نرخ بهره را کاهش دهند را نیز با اصطلاح کبوتر می‌شناسیم.
مانند مفاهیم گاوی و خرسی، این اصطلاحات نیز معکوس یکدیگر را توصیف می‌کنند؛ اما برعکس گاو و خرس که برای شرایط بازار به کار می‌روند، شاهین و کبوتر شرایط قوانین مالی دولت‌ها را توضیح می‌دهند.
- کبوتر: نشان دهنده قوانین مالی متمایل به توسعه است؛ نرخ بهره پایین، درصد سود سالیانه سپرده‌گذاری در بانک‌ها را کاهش می‌دهد و در نتیجه، مردم پولشان را خارج می‌کنند و وارد چرخه بازار و تولید می‌کنند، که این باعث افزایش تورم می‌شود. بدهی در حال افزایش دولت‌ها باعث چاپ پول می‌شود، که این سبب افزایش مقدار پول در گردش می‌شود. بانک‌های مرکزی معمولا از شرایط کبوتر در زمانی استفاده می‌کنند، که می‌خواهند تورم را افزایش دهند تا در نتیجه تورم، تولید در کشور نیز افزایش یابد.
- شاهین: نشان دهنده قوانین مالی محدودکننده است. نرخ بهره بالاتر باعث می‌شود که سپرده‌گذاری پول در بانک‌ها سودآور باشد. اگر دولت یک کشور بدهی کمی داشته باشد، عرضه پول در گردش را کاهش می‌دهد. بانک‌های مرکزی از شرایط شاهین زمانی استفاده می‌کنند که می‌خواهند از تورم جلوگیری کنند.
پس از بحران مالی بزرگ سال ۱۹۲۳، دولت‌ها با قوانین شاهین عمل کردند و تلاش کردند تا جایی که می‌توانند، پول خود را نجات دهند. پس از بحران اقتصادی سال ۲۰۰۸ نیز دولت‌ها با شرایط کبوتر عمل کردند و با کاهش نرخ بهره، سعی کردند رشد اقتصادی را تحریک کنند.
جمع‌بندی:
در این مقاله با مفاهیم بازار گاوی و بازار خرسی و نحوه واکنش سرمایه گذاران و تریدرها در هر یک از این بازارها آشنا شدید. بازارهای گاوی و خرسی بر روی سرمایه شما تاثیر زیادی می‌گذارند. در اینجا ما به برخی ویژگی‌های این روندها پرداختیم تا با اتفاقاتی که در بازار می‌افتد، آشنا شوید.
اما باید این را هم در نظر بگیرید که یک روند دیگر نیز به نام بی جهت یا Range نیز وجود دارد، که با صعود و فرودهای زیادی همراه است، اما روند خاصی ندارد. در این مواقع، بسیاری از تریدرها گیج می‌شوند و نمی‌دانند چه کاری باید انجام دهند. بنابراین بهترین کار این است که روند بلندمدت را بررسی کنید تا دید دقیق‌تری داشته باشید. همچنین تشخیص زمان دقیق به پایان رسیدن این روندها تقریبا غیرممکن است.
سوالات متداول:
+بازار خرسی و گاوی در ارز دیجیتال یعنی چه؟
در بازار ارز دیجیتال هم مانند سایر بازارها دو نوع حرکت گاوی (Bullish) و خرسی (Bearish) وجود دارد. بازار گاوی یا صعودی، حرکت مثبت بازار و رشد اقتصادی، و بازار خرسی یا نزولی حرکت منفی یا رکود بازار را نشان می‌دهند.
+بازار خرسی و گاوی چه زمانی اتفاق می‌افتد؟
معمولا یک بازار زمانی خرسی است که قیمت بیش از ۲۰ درصد کاهش یافته باشد و بازار گاوی زمانی است که قیمت بیش از ۲۰ درصد افزایش یابد.
+بازار گاوی بهتر است یا یک بازار خرسی؟
درک این که بازار صعودی نشانه افزایش قیمت سهام و اقتصاد قوی است، در حالی که بازار نزولی نشانه کاهش قیمت سهام و احتمالاً اقتصاد ضعیف برای هر نوع سرمایه‌گذاری بسیار مهم است و انتخاب آن به استراتژی‌هایش بستگی دارد.
