یکی از مسائلی که همیشه منتقدان ارزهای دیجیتال و شبکه‌های بلاک چینی روی آن مانور می‌دهند، هزینه‌بر بودن این اکوسیستم است. منظور از هزینه، تنها هزینه‌های اقتصادی نیست؛ بلکه هزینه‌های زیست‌محیطی از دلایل اصلی مخالفت افراد به‌حساب می‌آید. چیا (Chia) با استفاده از نوآوری جدید در شبکه خود، قصد دارد شبکه و رمزارزی معرفی کند که دوستدار محیط زیست و به اصطلاح سبز باشد.

آیا تاکنون عنوان رمزارز سبز یا دوستدار محیط‌زیست به گوش شما خورده است؟ اخبار داغ این روزهای بازار خرید و فروش ارز دیجیتال مربوط به ارز چیا است. چیا به خاطر ویژگی منحصربه‌فرد خود یعنی مصرف انرژی پایین برای استخراج، سروصدای زیادی ایجاد کرده است. اگر می‌خواهید بیشتر با ارز دیجیتال چیا آشنا شوید و آن را بشناسید در ادامه با ما همراه باشید.

شبکه چیا چیست؟

چیا یک شبکه بلاکچینی با تمرکز بر معاملات هوشمند است که برای بهتر شدن تعاملات مالی میان افراد در سال ۲۰۱۷ (۱۳۹۷) شروع به کار کرد. بنیان‌گذاران این شرکت نام آن را به‌این خاطر چیا گذاشته‌اند که بگویند فعالیت‌های این شبکه، هم‌راستا با حفظ محیط زیست است.

تیم چیا در ابتدا برای بلاک‌چین خود قصد استفاده از الگوریتم اجماع PoW را داشت؛ اما آنان معتقدند در مکانیسم اثبات کار یا حتی اثبات سهام افراد و نهادهایی که دارای ثروت بیشتری هستند و منابع بیشتری در اختیار دارند، هرچند سخت اما می‌توانند در اکوسیستم دستکاری کنند و افراد معمولی توان رقابت با آن‌ها را ندارند. از طرف دیگر تیم چیا معتقد است مسائل مربوط به مصرف انرژی در PoW در بلندمدت به محیط زیست آسیب می‌رساند.

این شبکه باتوجه‌به مصرف انرژی بالا و سختی مشارکت افراد در الگوریتم‌های PoW یا PoS به فکر استفاده از الگوریتمی افتاد که امن و کارآمد باشد. شبکه Chia در نهایت از الگوریتم اثبات فضا (Proof of Space) و اثبات زمان (Proof of Time) برای اجماع در شبکه خود استفاده کرد. چیا امیدوار است با استفاده از این روش‌ها بتواند رمز ارزی غیرمتمرکز، سریع و باثبات برای انجام معاملات روزمره و آسان ایجاد کند.

ارز دیجیتال چیا چیست؟

ارز دیجیتال چیا مبتنی بر فناوری بلاکچین منبع باز است و به علت نحوه استخراج آن به یک رمزارز دوستدار محیط‌ زیست معروف است. ارز چیا برخلاف اتریوم و بیت کوین برای استخراج از الگوریتم اثبات کار استفاده نمی‌کند بلکه در اینجا اثبات فضا و اثبات زمان اهمیت دارد. استخراج ارز چیا بیشتر بر مبنای فضای ذخیره‌سازی هارددیسک است. این مدل از استخراج، اثر ارز دیجیتال بر محیط زیست را بهبود می‌بخشد و آسیب بسیار کمتری بر آن وارد می‌کند. بنیان‌گذاران ارز چیا عقیده دارند که این رمزارز پتانسیل بهبود سیستم‌های مالی و پرداخت جهانی را دارد.

کوین XCH رمز ارز بومی شبکه چیا است. XCH زمانی ایجاد می‌شود که تراکنش‌های یک بلاک تایید و بلاک جدید ایجاد شود. فارمرها به‌خاطر مشارکتی که در شبکه دارند و فضای ذخیره‌سازی که در اختیار شبکه قرار می‌دهند، کوین XCH پاداش می‌گیرند. با وجود اینکه چیا تفاوت‌هایی با دیگر شبکه‌ها دارد؛ اما فرایند تولید کوین در این شبکه مانند دیگر رمزارزها است. تیم چیا برای کوین XCH هیچ عرضه اولیه‌ای برگزار نکرده است. این تیم قبل از راه‌اندازی رسمی شبکه، ۲۱ میلیون کوین پیش کشت (Pre-Farm) کرده است. Pre-Farm که معادل Pre-mine در شبکه‌های دیگر است، به‌عنوان یک استراتژی ذخیره در شبکه چیا مطرح است. استراتژی ذخیره باعث ثبات قیمتی و رشد چیا می‌شود.

شبکه چیا به‌عنوان پاداش فارمینگ بعد از انجام Pre-Farm، در هر ۱۰ دقیقه ۶۴ ارز چیا به مشارکت‌کنندگان پرداخت می‌کند. در طول ۱۲ سال، هر سه سال این پاداش نصف می‌شود و بعد از سال سیزدهم به‌صورت ثابت، هر ۱۰ دقیقه چهار چیا به عنوان پاداش پرداخت خواهد شد. چیا برآورد کرده است که تورم کوین XCH پس گذشت ۲۲ سال از راه‌اندازی شبکه اصلی، حدود ۰/۵ درصد خواهد بود.

قیمت ارز چیا در تاریخ ۱۹ مهر ۱۴۰۰ برابر با ۱۵۸/۷۵ دلار است. این کوین با ارزش بازار ۳۱۱,۷۰۵,۴۵۹ دلاری در رتبه ۲۲۰ بازار رمز ارزها قرار دارد. قرار است ۲۲,۵۸۲,۰۲۵ عدد XCH عرضه شود که از این میزان در حال حاضر یک میلیون و ۵۸۲  هزار و ۲۲۳ عدد در گردش بازار است.

توکن چیا

در بازار کریپتوکارنسی، ارز دیجیتال چیا را با نماد (XCH) نشان می‌دهند. این توکن مدل تغییریافته‌ی UTXO بیت کوین است. شرکت چیا از همان ابتدا به‌عنوان رزرو استراتژیک، ۲۱ میلیون توکن ایجاد کرده است. در شبکه‌ی توکن، در طی سه سال اول، پاداش بلاک برای ۳۲ فارمری که عملیات فارمینگ را انجام می‌دادند ۶۴ توکن بود، بعد از آن هر سه سال یک‌بار پاداش فارمرها نصف می‌شود. فرآیند مذکور تا ۴ دوره سه‌ساله‌ی ادامه دارد؛ اما بعد از آن فرآیند هالوینگ یا همان نصف شدن پاداش در این رمز ارز متوقف می‌شود.

تاریخچه ارز دیجیتال چیا

ارز چیا مبتنی بر شبکه چیا است، شبکه چیا یک بستر زنجیره‌ای و معاملاتی هوشمند است که در سال ۲۰۱۷ تأسیس شد. این شبکه توسط برام کوهن، مخترع پروتکل اشتراک فایل‌های همتا به همتا بیت‌تورنت (BitTorrent) ایجاد شد. ژن هافمن رئیس و مدیر اجرایی شبکه چیا کوین است. سرانجام در اوایل ماه می سال ۲۰۲۱ ارز چیا کوین راه‌اندازی شد. از ارز چیا به عنوان ارزهای دیجیتال دوستدار محیط زیست نام برده می‌شود.

استخراج ارز دیجیتال

بر خلاف رمزارز‌های دیگر مانند بیت کوین و اتریوم، نحوه استخراج ارز چیا کاملاً متفاوت است. پروتکل استفاده شده برای استخراج این رمزارز از نوع Post(Proof of Space and Time) است. منظور از این پروتکل، استفاده از فضا و زمان برای استخراج رمزارز است.

به عنوان مثال شما برای استخراج رمزارزی مانند بیت کوین علاوه بر فضای مورد نیاز برای ذخیره سازی، به منبع بسیار زیادی از انرژی برق نیز نیاز دارید، در صورتی که برای استخراج چیا شما تنها به حداقل ۳۰۰ گیگ فضای خالی روی هارد دیسک خود نیاز خواهید داشت. از دیگر مزایای استفاده از این پروتکل، مصرف بسیار پایین انرژی است. استخراج ارز چیا با ساده‌ترین امکاناتی که امروزه در تمامی خانه‌ها وجود دارد، ممکن شده است.

یک رایانه خانگی با سی پی یو ۴ هسته‌ای، هارد دیسک با حداقل ظرفیت ۳۰۰ گیگابایت، رم بین ۴ تا ۸ گیگ و یک پاور ۲۵۰ سیستم مورد نیاز شما برای استخراج ارز چیا خواهد بود.

ایده و هدف Chia 

شبکه چیا با ایده ایجاد یک بلاک چین پایدارتر برای توسعه سیستم مالی و پرداختی جهانی به وجود آمده است. تیم چیا معتقد است که نباید برای گسترش تعاملات مالی در جامعه، فرآیندها را به ضرر محیط زیست بهبود ببخشیم. چیا می‌خواهد رمز ارز سبز باشد؛ یعنی ارز دیجیتالی که برای به‌وجود آمدن آن، انرژی کمتری مصرف شود و در نتیجه به محیط زیست آسیب کمتری برسد.

علاوه‌بر اهداف محیط زیستی، تیم Chia می‌خواهند شبکه‌ای ایجاد کنند که بر خلاف شبکه‌هایی که با الگوریتم‌های PoW و PoS راه‌اندازی شده‌اند و برای مشارکت در آن‌ها هزینه‌بر است، افراد با راحتی بیشتری به آن دسترسی داشته و در آن مشارکت کنند.

امنیت ارز چیا 

امنیت شبکه بلاکچین چیا از طریق زبان برنامه‌نویسی Chialisp به دست می‌آید. Chialisp یک ‌زبان برنامه‌نویسی بلاکچین جدید است که قابل‌کنترل، آسان و ایمن است. Chialisp زبانی قدرتمند و ایمن مانند PSIL است که برای سنگین کردن و آزادسازی وجوه باقابلیت‌های قرارداد هوشمند است. با استفاده از زبان Chialisp، کاربران شبکه چیا فرصت استفاده گسترده از پلتفرم این ارز دیجیتال را پیدا می‌کنند. درواقع چیا کوین با استفاده از این زبان برنامه‌نویسی DI را شناسایی و نیاز به حذف Self-addressing و برنامه‌های Self-replicting را ایجاد خواهد کرد.

 مزایای ارز دیجیتال چیا

یکی از بزرگ‌ترین مزایای ارز دیجیتال چیا این است که بهره‌وری انرژی بیشتری نسبت به سایر ارزهای رمزپایه فعلی دارد. در حقیقت، ارز دیجیتال چیا از سوی بنیان‌گذاران خود به‌عنوان یک جایگزین «سازگار با محیط‌زیست» برای بیت کوین تبلیغ می‌شود. نسخه‌ای از الگوریتم اجماع ناکاموتو که چیا استفاده می‌کند با کاهش تأکید بر پردازش و تکیه‌ بر فضای ذخیره‌سازی، انرژی موردتقاضا برای الگوریتم اثبات کار را حذف می‌کند. این مسئله باعث می‌شود انرژی کمتری مصرف شود و با محیط‌زیست سازگارتر باشد. سایر مزایای ارز چیا عبارتند از:

• امنیت پیشرفته

ارز دیجیتال چیا با استفاده از ابزار رمزنگاری مدرن‌تری که در اختیار دارد، معاملات هوشمندانه‌ی بصری بیشتری را امکان‌پذیر می‌سازد. بزرگ‌ترین عامل محافظتی که چیا کوین در برابر هکرها دارد این است که از الگوریتم اثبات سهام یا SoP استفاده نمی‌کند.

• نوسان کمتر

شبکه چیا تلاش می‌کند تا نوسانات قیمت را کاهش دهد، درنتیجه به کاهش حباب کمک می‌کند. اعتقاد مدیران شبکه چیا بر این است که این امر منجر به پذیرش ارز چیا توسط مصرف‌کنندگان اصلی خواهد شد.

• منبع باز و قابلیت دسترسی

ارز دیجیتال چیا مبتنی بر یک فناوری منبع باز و در دسترس است، استفاده از این فناوری در شبکه چیا موجب شده است تا هرکسی که بخواهد بدون هیچ‌گونه مداخله‌ای از طرف شبکه چیا، قادر به ساخت کیف پول جدید باشد.

محدودیت‌ها و مشکلات چیا کوین

بزرگ‌ترین مشکل ارز دیجیتال چیا این است که نیازمند استفاده از یک فضای ذخیره‌سازی است، چراکه این مسئله موجب کمبود گسترده SSD در سطح جهان می‌شود. از زمان انتشار Mainnet تا به الان قیمت هارددیسک‌ها رشد بسیار چشمگیری داشته است. فارمینگ ارز چیا، کمبود جهانی SSD و HDD ایجاد کرده است و از ابتدای سال جاری قیمت‌های خرده‌فروشی چندین صد دلار افزایش‌ پیدا است.

اشکال عمده دیگری که چیا دارد نحوه اختصاص «بلاک» است. اختصاص بلاک شامل عنصری از شانس است. این بدین معناست که اگرچه برخی از افراد خوش‌شانس ممکن است فقط پس از یک یا دو بلاک فارمینگ برنده بشوند و پاداش دریافت کنند، اما ممکن است دیگران سال‌ها موفق به دریافت پاداش نشوند.

محصولات شبکه چیا چیست؟

امکاناتی که شبکه Chia در اختیار کاربرانش قرار می‌دهد یک نرم‌افزار و یک زبان برنامه‌نویسی است. نرم‌افزار چیا قسمت‌های مختلفی مانند اطلاعات شبکه و بلاک‌ها، کیف پول مخصوص چیا، پلات‌ها، فارم و استخر دارد. نکته قابل توجهی که در این برنامه وجود دارد، پشتیبانی آن از زبان فارسی است. همان‌طور که در تصویر پایین مشاهده می‌کنید، در سمت راست و بالا می‌توانید زبان خود را تغییر دهید و از میان گزینه‌ها، فارسی را انتخاب کنید.

شبکه چیا زبان برنامه‌نویسی بلاکچین Chialisp را ارائه کرده است که کاربران می‌توانند با استفاده از آن، به ایجاد تراکنش‌های هوشمند روی این شبکه اقدام کنند.

همان‌طور که در عکس بالا مشاهده می‌کنید، می‌توانید از نوار سمت چپ به بخش‌های گفته شده دسترسی داشته باشید. اگر قصد دارید یک نود شبکه باشید و با ادبیات چیا به‌عنوان یک کشاورز در این شبکه مشارکت کنید، ابتدا باید از قسمت Plots مقدار حافظه‌ای را که می‌خواهید در اختیار شبکه قرار دهید، انتخاب کنید. سپس از بخش Farm اطلاعات کارکرد خودتان را مشاهده کنید.

 در بخش Pool نیز با کپی کردن آدرس کیف پول خود (آدرس کیف پول را از بخش Wallets باید کپی کنید) در قسمت مورد نظر، شبکه شما را به استخر چیا متصل می‌کند.

نقشه راه شبکه چیا

در دو سند تجاری (Business Whitepaper) و سند سبز (Green Paper) شبکه چیا، برنامه یا نقشه راهی اعلام نشده است. با توحه به مطالب سایت‌های مرتبط با Chia، این شبکه قرار است در نیمه دوم سال ۲۰۲۱ و ۲۰۲۲ روی تحقیق و توسعه لایه دوم، نظارت بر استخرها و ایجاد قابلیت‌های جدید کار کند.

این شبکه قرار است سه کیف پول در اکوسیستم خود ارائه دهد. اولین کیف پول که Light نام دارد و به سبک الکتروم کار می‌کند با این تفاوت که نیاز به همگام‌سازی ندارد و تنها از سرور اطلاعات مورد نیاز را درخواست می‌کند و تراکنش را به یک نود شناخته‌شده ارسال می‌کند. کیف پول دوم Distributed Identity یا به اختصار DID نام دارد و به معنای هویت توزیع شده است. سومین کیف پول نیز کیف یک پول حضانتی است.

از نکته‌های قابل توجهی که در اخبار وجود دارد این است که شبکه چیا به‌فکر راه‌اندازی توکنی به‌نام «توکن دارایی چیا» یا Chia Asset Token است. این توکن قرار است نماینده دارایی‌های افراد باشد و بر خلاف NFTها که کاربرد زیادی ندارند، قابل معاوضه و تقسیم‌پذیر هستند.

چه کسانی عضو تیم Chia هستند؟

شبکه چیا توسط برام کوهن (Bram Cohen)، بنیان‌گذار اصلی بیت تورنت (BitTorrent) که یک پلتفرم اشتراک‌گذاری فایل همتا به همتا است، راه‌اندازی شد. او پس از ۱۶ سال در سال ۲۰۱۷ از شرکت قبلی خود خارج شد و با شعار «بیایید اکوسیستم رمزارزها را به‌جای سبزتر و بهتری تبدیل کنیم» شروع به ساخت شبکه چیا کرد.

جین هافمن (Gene Hoffman) مدیر عامل سابق eMusic و Vindica، در سمت مدیر عملیاتی چیا مشغول به کار است. میچ ادواردز (Mitch Edwards) نیز که مدیرارشد مالی سابق Razer (شرکت سازنده نرم‌افزار و قطعات کامپیوتری)، مدیرعامل سابق Overstok (سایت فروش آنلاین لوازم منزل) و مدیر ارشد مالی Core Scientific (شرکت IT در زمینه بلاک چین) بوده است، اکنون به عنوان مدیر ارشد مالی در چیا فعالیت می‌کند.

چیا در سایت خود اعلام کرده است که یک جامعه از توسعه دهندگان و مشارکت‌کنندگان که روی کدهای متن باز چیا مشغول به کار هستند، دارد.

شبکه چیا با چه پروژه‌هایی همکاری کرده است؟

 از آنجایی که زمان زیادی از راه‌اندازی شبکه چیا نمی‌گذرد، این شبکه مشارکت یا همکاری در پروژه‌هایی نداشته است. تنها شرکت سرمایه‌گذاری “Sirius” که در پروژه‌های تازه تاسیس، سرمایه‌گذاری می‌کند، برای راه‌اندازی Hackathon چیا، با آن همکاری داشته است.

Hackathon رویدادی است که در آن طراحان، برنامه‌نویسان، مدیران محصول و پروژه، کارشناسان نرم‌افزاری و کسانی که می‌توانند در سرعت بخشیدن به تولید محصول کمک کنند، به دور هم جمع می‌شوند. گردهمایی چیا در تاریخ ۱۷ جولای ۲۰۲۱ (۲۶ تیر ۱۴۰۰) برگزار شد.

صرافی و کیف پول مناسب رمز ارز چیا

صرافی‌های زیادی هنوز کوین XCH را لیست نکرده‌اند. از میان تعداد معدود صرافی‌هایی که می‌توان این کوین را در آن‌ها خرید و فروش کرد، می‌توان به هیوبی، اوکی اکس، کوکوین، کوین اکس و Gate.io اشاره کرد. نکته‌ای که باید به آن اشاره کرد این است که تا زمان نگارش و انتشار این مقاله، کیف پولی برای نگهداری از کوین XCH معرفی نشده است؛ بنابراین باید از کیف پول صرافی‌ها برای نگهداری آن استفاده کرد.

البته لازم به‌ذکر است، کسانی که از شبکه چیا استفاده می‌کنند، می‌توانند از کیف پولی که در خود برنامه تعبیه شده، استفاده کنند و منظورمان کیف پول‌های مستقل و متداول مانند تراست ولت، لجر و غیره است که در حال حاضر از این کوین پشتیبانی نمی‌کنند.

آینده ارز چیا

چیا رمزارز جدیدی است که به‌تازگی وارد بازار رمز ارزها شده است و نمی‌توان آینده آن را به‌طور دقیق پیش‌بینی کرد، اما این رمزارز در مدت بسیار کوتاهی توانست طرفداران زیادی پیدا کند و در معرض توجه قرار گیرد. نکته حائز اهمیت این است که ارز چیا مبتنی بر حافظه است و همین موضوع سبب افزایش قیمت و کمبود هارددیسک‌ها و SSD ها در بازار شده است، بنابراین مدیران چیا برای رسیدن به آینده‌ای بهتر باید راه‌حل مناسبی برای این مشکل در نظر بگیرند. اما در کل با توجه به استقبالی که بلافاصله بعد شروع معاملات ارز چیا، از این ارز صورت گرفت و محبوبیتی که پیداکرده است، به نظر می‌رسد آینده‌ی روشنی در پیش روی آن قرار داشته باشد.

جمع بندی:

به‌نظر می‌رسد افراد مختلفی به این موضوع اعتقاد دارند که آینده اقتصاد را رمز ارزها تشکیل می‌دهند؛ اما باید راه حل‌های برای تسهیل کاربران در دسترسی و مشارکت و همچنین سازگاری بیشتر این اکوسیستم با محیط زیست پیدا کرد. شبکه چیا با استفاده از الگوریتم‌های اثبات فضا و زمان به‌دنبال تحقق این اهداف است. شبکه‌ای کم هزینه‌تر و در عین حال کارامدتر برای ارزهای دیجیتال. در این مقاله با بررسی ابعاد مختلف Chia، دریافتیم که شبکه چیا چیست و چگونه می‌خواهد به اهداف خود برسد.

ارائه چیا کوین با عنوان ارز سبز، تحول بزرگی را در دنیای ارزهای دیجیتال ایجاد کرد و توجه رسانه‌های زیادی را به خود جلب کرد. ولی نکته‌ی مهمی که وجود دارد این است که آیا چیا کوین می‌تواند به‌اندازه ارزهای دیجیتالی دیگر همچون بیت کوین و اتریوم موفق باشد؟ چیا کوین ارز نوپایی است که هنوز ابهامات زیادی در مورد آن وجود دارد.

سوالات متداول:

+آیا استخراج چیا به‌صرفه است؟

به‌صرفه بودن استخراج ارز چیا به سختی شبکه و همچینین میزان پاداش آن بستگی دارد. باتوجه به اینکه در حال حاضر پاداش استخراج رمزارز چیا هر ۱۰ دقیقه پرداخت می‌شود، می‌‌توان گفت انجام این کار توجیه‌پذیر است. از طرف دیگر ارزندگی کوین چیا با توجه به سخت‌تر شدن شبکه بیشتر خواهد شد؛ بنابراین در حالت کلی می‌توان استخراج این ارز دیجیتال را به‌صرفه دانست.

+قیمت ارز چیا را از کجا می‌توانیم مشاهده کنیم؟

با استفاده از صفحه قیمتی رمز ارز چیا در صرافی سیمیا می‌توانید آخرین قیمت ارز چیا را مشاهده کنید.

+چه پیش‌بینی از آینده ارز چیا می‌توان داشت؟

با توجه به این موضوع که زمان زیادی از راه‌اندازی شبکه اصلی چیا نمی‌گذرد، شاید ارائه پیش‌بینی یا تحلیل از آینده آن کمی دشوار باشد؛ اما با توجه به ابتکاری که این شبکه در سازوکار استخراج ارز چیا دارد و مشارکت افراد را در شبکه آسان‌تر کرده است، با استقبال کاربران، قیمت این ارز دیجیتال افزایش پیدا کند.