اگر فعالیتی هر چند محدود در حوزه ارزهای دیجیتال داشته باشید، حتما نام اتریوم (Ethereum) را شنیده‌اید. پروژه‌ای که بیراه نیست اگر بگوییم انقلاب بزرگ در تکنولوژی بلاکچین و صنایع مختلف از جمله امور مالی ایجاد کرده است. بهتر است بدانید که بسیاری از پروژه‌های بزرگ دنیای رمزارزها، بر بستر اتریوم ایجاد شده‌اند.

در پاسخ به سوال اتریوم چیست؛ در یک کلام باید گفت این ارز یک شبکه‌ی مبتنی بر بلاکچین است. از آن‌رو که بلاکچین را این روزها همه با نام بیت‌ کوین می‌شناسند؛ این تصور ایجاد شده است که این توکن هم یک ارز دیجیتال است. اما این گونه نیست؛ اتریوم یک پلتفرم برای اجرای برنامه‌های غیر متمرکز و قراردادهای هوشمند بدون دخالت واسطه‌ها است.

در واقع بیت‌ کوین در تلاش برای حذف واسطه‌های مالی بوده است؛ اما بلاکچین آن هدف خود را در غیرمتمرکز کردن همه‌چیز و حذف نظارت‌های سلیقه‌ای در دنیای وب قرار داده ‌است. اگر شما هم قصد خرید Ethereum و سرمایه‌گذاری روی این رمزارز را دارید بهتر است در ادامه با ما همراه باشید زیرا در این مقاله به این سوال پاسخ خواهیم داد. 

ارز دیجیتال اتریوم چیست؟

همان‌طور که گفتیم، eth یک سیستم آزاد و عمومی بر پایه‌ی فناوری بلاکچین است که دارای مرورگر،‌ زبان برنامه‌نویسی و سیستم پرداخت مخصوص به خود است. این ارز هیچ کنترل کننده‌ی واحد و مرکزی ندارد و هزاران سیستم کامپیوتری به صورت داوطلبانه در گوشه و کنار دنیا آن ‌را کنترل می‌کنند. این کاربران نود یا گره نام دارند و امنیت شبکه نیز به عهده‌ی آن‌ها است.

در این ارز خبری از ثبت داده‌ها بر روی یک سرور مرکزی و به صورت محرمانه نیست. تمامی اطلاعات موجود در شبکه به طور کامل میان نود‌ها توزیع شده است و هر گره یک کپی از تمامی داده‌های بلاکچین در اختیار دارد.

اتر که به اختصار ETH نامیده می‌شود؛ رمزارزی است که برای پرداخت کارمزد تراکنش‌‌ها در شبکه‌ مورد استفاده قرار می‌گیرد. در واقع، اتر سوخت شبکه‌ محسوب می‌شود. از این رمزارز به منظور ایجاد انگیزه برای نود ها استفاده می‌شود تا همچنان به‌صورت داوطلبانه تراکنش‌ها را تایید کرده،‌ بلاک ایجاد کنند و امنیت شبکه را حفظ کنند.

به طور کلی، در پاسخ به این سوال که ارز Ethereum چیست می‌توان گفت شبکه به طور کامل خود مختار است و هیچ شخص، سازمان یا نهادی مدیریت و کنترل آن‌را بر عهده ندارد. نحوه خرید ETH نیز پیچیدگی خاص ندارد و شما با افتتاح حساب در یک صرافی امن می‌توانید این ارز را معامله کنید.

شبکه اتریوم توسط هزاران سیستم کامپیوتری در سراسر جهان اداره می‌شود که هر کدام از آنها، داوطلب شده‌اند تا فعالیت‌های این شبکه را پیش ببرند و برای این کار از شبکه پاداش دریافت می‌کنند. یکی دیگر از ویژگی‌های اتریوم، توزیع شده بودن آن است؛ یعنی اطلاعات شبکه در اختیار تمام اعضای شبکه قرار دارد و این مسئله، امکان تغییر و دستکاری اطلاعات را از بین می‌برد.

چرا Ethereum به وجود آمد؟

بعد از اینکه به این سوال پاسخ دادیم که eth چیست بهتر است در مورد علت به وجود آمدن آن نیز صحبت کنیم. در دنیای امروز، اطلاعات شخصی ما، رمزها و اطلاعات مالی‌مان در کامپیوتر افراد دیگر ذخیره می‌شود.؛ آن هم به وسیله‌ی سرورهایی مثل آمازون، فیس بوک و گوگل. حتی اطلاعات این مقاله هم بر روی سرورهای یک شرکت دیگر ذخیره شده است. این شرکت‌ها تیم‌های تخصصی خودشان را در جهت ذخیره و ایمن‌سازی اطلاعات گسترش داده‌اند و هزینه‌های مرتبط با زمان کار و انجام آن را می‌پردازند؛ لذا استفاده از این شرکت‌ها فوایدی بسیاری دارد.

اما همراه با این تسهیلات، معایبی نیز وجود دارد؛ همان‌طور که می‌دانیم و یاد گرفته‌ایم، یک هکر یا دولت‌ها می‌توانند بدون اطلاع شما به فایل‌هایتان دسترسی داشته باشند که مطمئناً دلخواه شما نیست. این کار را از طریق اعمال نفوذ یا حمله به یک شخص ثالث (طرف سوم) انجام می‌دهند و به این معناست که می‌توانند اطلاعات شما را بدزدند، افشا کنند یا تغییر دهند.

برایان بهلندورف (Brian Behlendorf)، سازنده‌ی سرور اینترنتی apache، برای اینکه این نوع طراحی را در واقع «گناه اصلی اینترنت» بنامد، یک سری اقدامات انجام داده است. بهلندورف و امثال وی عقیده دارند که اینترنت همیشه باید غیر متمرکز باشد.

در راستای غیر متمرکز کردن اینترنت، جهشی در تکنولوژی به نام بلاکچین روی داده است و اتریوم در ساختار همین شبکه سعی در غیرمتمرکز کردن اینترنت دارد. در حالی که بیت کوین سعی می‌کند سیستم بانکداری آنلاین و پرداختی را تغییر دهد، این ارز این هدف را دنبال می‌کند که با استفاده از بلاکچین، طرف سوم (واسطه‌ها) را حذف کند.

طرف سوم یا همان شخص ثالث اینترنتی، همان‌هایی هستند که کار ذخیره‌سازی اطلاعات، انتقال پول و ثبت ابزارهای مالی پیچیده را انجام می‌دهند. جوزف لوبین یکی از توسعه دهندگان آن گفته است:

Ethereum ایجاد شده است تا برای حل نمودن امورات زندگی‌مان به بانک و نهادهای مشابه دیگر احتیاج نداشته باشیم.

اتریوم و سیستم‌های جهانی

به طور خلاصه، این ارز می‌خواهد یک کامپیوتر جهانی بشود تا بتواند مدل «مشتری-سرور» فعلی را غیر متمرکز و مردمی‌تر کند. با وجود این ارز، سرورها و کلودها توسط هزاران کاربر به اصطلاح گره‌هایی (node) که از داوطلبان از سراسر جهان تشکیل شده است، جابجا می‌شوند. این همان معنای یک کامپیوتر جهانی است. چشم انداز این است که بتواند چنین عملکردی را برای هر مردمی در هر جای جهان فراهم کند.

اگر یک  گشت و گذار ساده در فروشگاه‌های فروش برنامه (application) داشته باشیم، می‌توانیم تنوعی از مربع‌های رنگی ببینیم که همه چیز از بانکداری تا برنامه‌های تناسب اندام و برنامه‌های پیام‌رسان را اراه می‌دهند.

این برنامه‌ها به خود شرکت یا به یک طرف سومی نیاز دارند تا اطلاعات کارت بانکی و دیگر اطلاعات شخصی را در خود ذخیره کنند. انتخاب برنامه توسط ما نیز به وسیله‌ی شخص ثالثی اداره و کنترل می‌شود؛ دقیقا همان‌طور که اپل و گوگل مسئولیت برنامه‌های خاصی که ما بتوانیم دانلود کنیم را برعهده دارند و از آنها محافظت می‌کنند.

اگر تمام مسائلی که در مورد این ارز گفته شد محقق شود، کنترل اطلاعات را در این نوع خدمات به خود دارنده اطلاعات و حق و حقوق را به خود نویسنده باز می‌گرداند. در این توکن هدف این است که دیگر یک نهاد مستقل کنترلی، روی نوشته‌های ما نداشته باشد و دیگر کسی هم نتواند برنامه‌ای را از طرف خود به ناگاه قطع کند و نوشته‌های ما را بردارد! تنها و فقط خود کاربر می‌تواند اطلاعات را تغییر دهد.

به معنای دیگر، هر بار که ویرایشی انجام دهیم و ذخیره‌اش کنیم یا نوشته‌هایمان را پاک و یا اضافه کنیم، همان گره‌های موجود در شبکه این تغییرات را ثبت خواهند کرد.

تاریخچه اتریوم

تاریخچه اتریوم با ویتالیک بوترین گره خورده است. در سال ۲۰۱۳ ویتالیک بوترین (Vitalik Buterin) وایت پیپر اتریوم، را برای دوستان خود ارسال کرد تا آن‌ها نظرات و انتقادات خود را در رابطه با نظریه‌ی او بیان کنند؛ اما پاسخی دریافت نکرد. او در سال ۲۰۱۴ نظریه‌ی خود را عمومی کرد و در سال ۲۰۱۵ بلاکچین آن را راه‌اندازی کرد.

میهای الیسی (Mihai Alisie)، آنتونی دی لوریو (Anthony Di Iorio) و چارلز هاسکینسون (Charles Hoskinson) در کنار ویتالیک بوترین و جوزف لوبین، بنیان‌گذاران این شبکه بودند. بوترین سعی کرد بلاکچین بیت‌ کوین را ارتقا دهد و در بلاکچین خود قرارداد هوشمند بدون واسطه و برنامه‌های غیر متمرکز را پیاده کند. پس از مدتی نیز از رمزارز بومی «اتر» رونمایی کرد. ویتالیک در یکی از مصاحبه‌های خود گفت که قصد دارد با حفظ Ethereum به عنوان پلتفرم مرتبط با بلاکچین، بر مسائل فنی آن تمرکز داشته باشد و با بهبود امنیت آن آینده‌ای جدید برای آن بسازد.

در ادامه، تاریخچه اتریوم را تا زمان مرج اتریوم یعنی ۱۵ سپتامبر ۲۰۲۲ (۲۴ شهریور ۱۴۰۱) به‌طور مختصر بررسی می‌کنیم. نوامبر سال ۲۰۱۳ (آبان و آذر ۹۲) وایت پیپر اتریوم توسط بوترین منتشر شد. ویتالیک در این وایت پیپر نوشت که بلاک چین و بیت کوین می‌توانند به غیر از پول، برای سایر برنامه‌ها نیز مفید باشند و برای این کار، به زبان قوی‌تری برای توسعه این برنامه‌ها نیاز دارند. در انتهای سال ۲۰۱۴ (۹۲ و ۹۳)، اتریوم اولین جذب سرمایه عمومی خود را از طریق برگزاری عرضه اولیه کوین (ICO) انجام داد و توانست ۱۸ میلیون دلار سرمایه جذب کند.

بلاکچین اتریوم تا تاریخ ۳۰ جولای ۲۰۱۵ (۸ مرداد ۹۴) راه‌اندازی نشد. توسعه این شبکه، به چندین فاز تقسیم شده بود. فاز اول با نام Frontier شناخته می‌شد و در واقع آغازکننده بلاکچین اتریوم بود. این فاز اولیه به ماینرها اجازه داد که پروسه ماینینگ را آغاز کنند و توسعه‌دهندگان نیز برنامه‌های خود را روی این شبکه بسازند. در سال ۲۰۱۶ شاهد هک The DAO بودیم که آسیب‌پذیری‌های شبکه اتریوم را نشان داد. برای جبران ضرر این هک، هارد فورک اجرا شد تا دارایی‌های مسروقه بازیابی شود؛ اما همه افراد موافق Hard Fork نبودند و در نهایت، این شبکه به دو شاخه به نام‌های اتریوم و اتریوم کلاسیک تقسیم شد.

در سال ۲۰۱۸ نرخ راه‌اندازی Dappها روی شبکه اتریوم روز به روز افزایش یافت؛ به‌طوری که از فوریه هر روز یک برنامه غیرمتمرکز جدید عرضه می‌شد. البته کمتر از یک‌پنجم این برنامه‌ها توانستند توجه کاربران را به خود جلب کنند. اوایل سال ۲۰۱۸ بازار گاوی همچنان ادامه داشت؛ به حدی که اتر توانست بالاترین قیمت تاریخی آن زمان خود یعنی ۱۴۰۰ دلار را ثبت کند. اما حباب ICOها در همان حین ترکید و قیمت اتر تا حدود ۸۵ دلار ریزش کرد.

سال ۲۰۱۹ حوزه دیفای کم‌کم پا گرفت و با ایجاد برنامه‌های غیرمتمرکز کاربردی و بازی‌های مختلف، نام Defi یا امور مالی غیرمتمرکز به بخشی مهم از اکوسیستم اتریوم تبدیل شد. سال ۲۰۲۰ آخرین فاز ارتقاء شبکه اتریوم با نام بیکن چین (Beacon Chain) آغاز شد. این فاز که با نام اتریوم ۲ یا سرنیتی (Serenity) شناخته می‌شود، به‌منظور مقابله با تراکم شبکه، گس فی‌های بالا و چالش‌های مصرف بالای ماینینگ طراحی شده است. سرنیتی چندین آپدیت فرعی داشت که تمام آنها برای انتقال شبکه از گواه اثبات کار (PoW) به گواه اثبات سهام (PoS) انجام می‌شدند.

در فاز بیکن چین، کانترکت‌های سپرده‌گذاری (Staking) برای اثبات سهام راه‌اندازی شدند. کاربران باید حداقل ۳۲ اتر استیک می‌کردند تا تبدیل به اعتبارسنج یا ولیدیتور در شبکه اتریوم شوند. بیش از ۳,۰۶۲,۲۱۰ اتر در این کانترکت سپرده‌گذاری شد. این فاز که در واقع حالت هیبریدی یا دوگانه به شبکه اتریوم می‌داد (هم ماینرهای اثبات کار در شبکه فعال بودند و هم استیکرهای اثبات سهام) در دسامبر ۲۰۲۰ (آذر و دی ۹۹) در شبکه اصلی راه‌اندازی شد. همچنین چندین آپگرید به نام‌های برلین، لندن، آلتر (Altair) و Arrow Glacier در همین فاز اجرا شدند. به علاوه، پروپوزال EIP-1559 که مکانیزم سوزاندن کوین‌های اتر در شبکه بود نیز معرفی شد.

در نوامبر ۲۰۲۱ بالاترین قیمت‌ تاریخ کوین اتر حدود ۴۸۹۱ دلار ثبت شد. هاردفورک برلین،‌ لندن و آلتر در این سال انجام شدند و هاردفوک شانگهای و شاردینگ به تعویق افتادند. سرانجام سال ۲۰۲۲ رویداد مرج (Merge) انجام شد. این رویداد به معنی ادغام گواه اثبات کار و اثبات سهام است. پس از مرج، تعداد کوین‌هایی که روزانه برای پرداخت پاداش ایجاد می‌شدند، از ۱۲۵۰۰ اتر به حدود ۲۰۰۰ اتر کاهش یافت. این حدودا ۲۰۰۰ اتر بین همه استیکرها تقسیم می‌شود و نرخ APY حدودا ۵ درصدی را می‌سازد. نکته دیگر این که اتریوم همچنان متکی به راهکارهای لایه ۲ برای کاهش کارمزدها و افزایش سرعت پردازش تراکنش‌های خود است.

آشنایی با ویژگی‌های Ethereum

به دلیل عدم حضور شخص ثالث برای مدیریت و نظارت بر روی آن،‌ داده‌های شبکه‌ تحت هیچ شرایطی قابل تغییر و حذف نیستند. کوچک‌ترین تغییر در این پلتفرم باید به تایید همه‌ی اعضای ‌آن برسد.

توزیع اطلاعات میان تمام کاربران یا همان گره‌ها و عمومی بودن داده‌ها، امکان هر گونه سانسور و تقلب را در این سیستم از بین می‌برد. به دلیل نبود سرور و نهاد مرکزی اطلاعات افراد بر روی سیستم شخصی خودشان ذخیره می‌شود. این عدم تجمیع داده‌ها احتمال هک شدن و سرقت اطلاعات را بسیار پایین می‌آورد. برای هک کردن شبکه‌ی آن باید به نیمی از نودها دسترسی داشت که هزینه‌ی این فرایند برای هکرها بسیار بالاست و عملاً غیر‌ممکن است.

استفاده از سیستم رمزنگاری نیز سبب افزایش میزان امنیت شبکه شده و امکان جعل و تقلب را در این بستر از بین برده است. این ارز غیرقابل توقف است، همیشه فعال می‌ماند و این همواره آنلاین بودن نیز از ویژگی‌های مهم این شبکه است.

بررسی همکاری‌ها و سرمایه‌گذاران اتریوم

در مورد همکاری‌ها باید گفت که تمامی صرافی‌های داخلی و خارجی کوین اتر را با چندین شبکه ارائه می‌دهند و امکان ترید آن نیز فراهم است. این شبکه به قدری مشهور و قدرتمند است، که بسیاری از توکن‌های مبتنی بر آن نیز در صرافی‌های متمرکز و غیرمتمرکز معامله می‌شوند و بسیاری از کاربران و سرمایه‌گذاران حوزه کریپتو نیز با Dappهای اتریوم کار می‌کنند. 

جذب سرمایه بنیاد اتریوم در سال ۲۰۱۴ انجام شده و در طی ۸ دوره، توانسته ۱۸.۴ میلیون دلار سرمایه جذب کند. در ادامه، این دوره‌ها را به همراه سرمایه‌گذاران شرح می‌دهیم؛ البته اطلاعاتی از این که در هر دوره چه مقدار جذب سرمایه شده، موجود نیست و تنها موردی که وجود دارد، در تاریخ ۱۲ جولای ۲۰۱۴ (۲۱ تیر ۹۳) با مبلغ ۱۸.۴ میلیون دلار است.

• دوره‌ Venture Round (اول ژانویه ۲۰۱۴ یا ۱۱ دی ۹۲): 

سرمایه‌گذار دوره دیوید جی نامدار (David J. Namdar) بود. 

• مرحله Secondary Market یا بازار ثانویه (۱ ژوئن ۲۰۱۴ یا ۱۱ خرداد ۹۳):

در دوره بازار ثانویه نیز شرکت MKT سرمایه‌گذاری کرد. 

• دوره ICO یا عرضه اولیه کوین (۱۲ جولای ۲۰۱۴ یا ۲۱ تیر ۹۳): 

در این دوره، کنت بوک (Kenneth Bok)، کارنیکا یاشوانت (Karnika Yashwant) و جورج برک (George Burke) سرمایه‌گذاری کردند. 

• فاز Seed یا اولیه (۱ سپتامبر ۲۰۱۵ یا ۱۰ شهریور ۹۴):

شرکت‌های KR1 و Winklevoss Capital سرمایه‌گذاران این دوره بودند. 

• دوره بازار ثانویه (۲۳ دسامبر ۲۰۱۵ یا ۲ دی ۹۴): 

آربی خداقولیان (Arbi Khodagholian) و شرکت Block Ventures در این دوره سرمایه‌گذاری کردند. 

• دوره Venture (تاریخ ۱ ژانویه ۲۰۱۷ یا ۱۲ دی ۹۵): 

شرکت Placeholder روی اتریوم سرمایه‌گذاری کرد. 

• مرحله بازار ثانویه (۱ مارس ۲۰۱۷ یا ۱۱ اسفند ۹۵): 

شرکت ۸ Decimal Capital در این دوره ورود کرد.

• آخرین مرحله جذب سرمایه اتریوم؛ بازار ثانویه (۱ می ۲۰۱۷ یا ۱۱ اردیبهشت ۹۶): 

زاکاری اسنیدر (Zachary Snader)، جولیان ساروکین (Julian Sarokin) و الکسیس برتهود (Alexis Berthood) سرمایه‌گذاران این دوره بودند.

مقایسه BTC و ETH

بیت کوین و اتریوم با وجود شباهت‌هایی که با یکدیگر دارند؛ شامل تفاوت‌های بنیادی نیز می‌شوند. در ادامه به بررسی تفاوت بیت کوین و اتریوم و شباهت‌های آنها می‌پردازیم.

شباهت‌‌ها:

• هر دوی این سیستم‌ها بر پایه‌ی فناوری بلاکچین و به‌صورت غیر متمرکز فعالیت می‌کنند.
• هر دو از سیستم پرداخت همتا به همتا (P2P) برای انتقال ارز و داده استفاده می‌کنند.
• هر دو کوین یک شبکه‌ی عمومی هستند که کاربران بدون نیاز به اخذ مجوز می‌توانند در بستر آن‌‌ها فعالیت داشته باشند.
• هر کدام بلاکچین اختصاصی خود را دارند.
• تراکنش‌‌ها، معاملات و قراردادها در بستر هر دو بلاکچین بدون واسطه و هزینه‌های واسطه‌گری انجام می‌شوند.
• به واسطه‌ی رمزنگاری در هر دو شبکه امنیت بسیار بالاست.
• تراکنش‌ها در هر دو شبکه بدون توقف و برگشت ناپذیرند.

تفاوت‌‌ها:

• بلاکچین بیت کوین فقط یک سیستم ردیابی مالکیت رمزارز بیت کوین و یک سیستم پرداخت بی‌واسطه‌ی جهانی است.
• Ethereum یک پلتفرم برای اجرای هزاران برنامه‌ و قرارداد غیر متمرکز است.
• ایجاد بلاک در اتریوم هر ۱۴ ثانیه یک‌بار است؛ این فرایند در بلاکچین بیت کوین هر ۱۰ دقیقه یک‌بار صورت می‌گیرد.
• در شبکه‌ی بیت‌کوین هر ثانیه ۷ تراکنش انجام می‌شود؛ این در حالی است که در بستر Ethereum در هر ثانیه ۱۶ تراکنش ثبت می‌شود.
• به دلیل ابتدایی بودن اسکریپت‌ها، امکان انجام قرارداد هوشمند در شبکه‌ی بیت‌ کوین وجود ندارد (این امکان در اتریوم وجود دارد).
• ارزش سکه‌های بیت ‌کوین و اترهای Ethereum با ‌هم تفاوت دارد.
• بیت‌ کوین با تعداد مشخص ۲۱ میلیون عرضه می‌شود؛ در حالی که رمزارز اتر محدودیت عرضه ندارد.
• اتریوم بعد از به‌روزرسانی مرج از الگوریتم گواه اثبات سهام برای رسیدن به اجماع استفاده می‌کند؛ بنابراین دیگر از فرایند اجماع گواه اثبات کار پشتیبانی نمی‌کند و قابل استخراج نیست.

کاربردهای اتریوم چیست؟

این توکن کاربردهای مختلفی دارد که در ادامه به مهم‌ترین آن‌ها می‌پردازیم.

۱- ساخت نرم‌افزارهای غیر‌متمرکز

برنامه‌نویسان و توسعه‌دهندگان وب می‌توانند نرام‌افزارهای غیر متمرکز (DApp) پیاده‌سازی کنند. غیرمتمرکز به این معنا که اختیار برنامه و اطلاعات کاربران آن در دست هیچ فرد یا سازمانی نباشد و هیچ راهی برای سانسور داده‌ها در این اپلیکیشن‌ها نیست. در اختیار شخص نبودن و نداشتن نهاد متمرکز سبب شده که اطلاعات کاربران این شبکه بر روی سرور هیچ فرد یا سازمانی ذخیره نشود و از هک شدن و سرقت اطلاعات در امان باشند.

هنگام استفاده از برنامه‌هایی چون یوتیوب،‌ توییتر و سایر شبکه‌های اجتماعی اطلاعات فردی، نوشته‌ها،‌ عکس‌ها و ویدیوهای شخصی شما بر روی سرور مرکزی آن برنامه ذخیره می‌شوند. در این شرایط با هر تهدید امنیتی علیه سرورهای مجموعه، اطلاعات شما نیز در خطر است.

همچنین بارها شاهد بوده‌اید که این برنامه‌ها محتوایی که به مذاق‌‌شان خوش نبوده را حذف کرده یا از شما درخواست کرده‌اند آن‌ را تغییر دهید. غیر متمرکز بودن اطلاعات این مشکلات را نیز برای کاربران حل خواهد کرد.

۲-  اجرای قراردادهای هوشمند

قراردادهای هوشمند (Smart Contract) که در بستر بلاکچین این رمزارز انجام می‌شوند، در واقع یک رشته کد هستند. این کدها شامل شرایط قبل و حین قرارداد و تمام مفاد این سند و شرایط انجام آن هستند. این کدنویسی‌ها می‌توانند برای انجام برنامه‌ریزی و تعیین چارچوب امور مختلف مانند تبادل سهام،‌ ارز، محتوا یا هر چیز با ارزش دیگر استفاده شوند.

قراردادهای هوشمند به صورت خودکار فعالیت می‌کنند و پس از منعقد شدن به هیچ عنوان قابل تغییر و توقف نیستند. به عبارت دیگر، این قراردادها ضمانت اجرایی کامل و دقیق دارند. همچنین حضور هر گونه واسطه به عنوان نفر سوم در این نوع قراردادها امکان‌پذیر نیست. همه‌ی نودهای شبکه نیز یک نسخه از این قرارداد را بر روی سیستم خود دریافت می‌کنند.این قراردادها به زبان برنامه‌نویسی سالیدیتی نوشته می‌شوند.

تصور کنید بلاکچین یک بنگاه معاملات ملکی است و شما برای اجاره‌ی یک خانه وارد آن شده‌اید. در این بنگاه فقط شما و صاحب‌خانه هستید و کسی برای ثبت معامله حضور ندارد. صاحب‌خانه با توافق شما از یک برنامه‌نویس می‌خواهد تا شرایط کامل اجرایی قرارداد را توسط کدها بر روی یک سیستم ثبت کند. در صورتی که شما نیز تمامی آن شرایط را در زمان ثبت کدها قبول داشته باشید، قرارداد به طور کامل و دقیق آغاز به کار می‌کند.

باید توجه داشته باشید این قرارداد تحت هیچ شرایطی و در هیچ زمانی به جز زمان تعیین شده قابل توقف نخواهد بود. همچنین هیچ ‌یک از طرفین قرارداد بعد از شروع اجرا، قادر به ایجاد کوچک‌ترین تغییری در این سند نیستند. هیچ هزینه‌ای هم برای ثبت آن و انتقال پول میان شما و صاحب‌خانه نباید پرداخت کنید.

روش‌های استخراج

پیش از آپدیت بزرگ مرج، برای استخراج اتریوم ماینرها در یک فضای رقابتی برای ایجاد بلاک قرار می‌گرفتند. آن‌ها باید از طریق GPU سیستم خود و یا دستگاه‌های ماینینگ،‌ معادلات ریاضی پیچیده‌ای را حل می‌کردند و از این طریق یک بلاک جدید ایجاد می‌شد. ماینرها در ازای این فرآیند پاداش دریافت می‌کردند.

ولی اتریوم بعد از آپدیت مرج، دیگر از الگوریتم اثبات کار (Proof of work) پشتیبانی نمی‌کند. در واقع در حال حاضر برای تایید تراکنش‌ها و ساخت بلاک، کاربران باید مقداری ارز اتریوم را استیک کرده و به این طریق به کارکرد شبکه کمک کنند و در ازای آن مقداری رمزارز اتر پاداش بگیرند.

نقشه راه اتریوم پس از مرج در سال ۲۰۲۲

پس از تکمیل گام بزرگ مرج در رودمپ اتریوم، توسعه‌دهندگان اکنون می‌توانند تمرکز خود را روی مقیاس‌پذیری این شبکه و افزایش پذیرش بگذارند. قدم مهم بعدی ارتقاء شانگهای است که در این آپدیت، بهبودهای زیادی روی شبکه انجام خواهد شد؛ یکی از اتفاقاتی که در این فاز رخ می‌دهد، امکان برداشت کوین‌های استیک شده ولیدیتورهاست. در اواخر سال ۲۰۲۳، انتظار می‌رود که اتریوم با دنک شاردینگ مقیاس‌پذیرتر شود. در انتها، می‌خواهیم مروری بر فازهای اتریوم داشته باشیم.

فاز مرج (The Merge)

Merge اولین قدم از ۵ قدم پروسه اثبات سهام اتریوم بود. مهم‌ترین نکته‌ای که درباره مرج وجود دارد، کاهش چشمگیر مصرف انرژی تا ۹۹ درصد است. نکته مهم دیگر، کاهش عرضه اتر است؛ قبل از مرج روزانه ۱۲۵۰۰ اتر به ماینرها پاداش داده می‌شد. پس از ادغام، این عدد به ۲۰۰۰ کوین در روز کاهش یافت. این موضوع شبکه اتریوم را به یک شبکه ضدتورمی تبدیل می‌کند.

فاز سرج (The Surge)

این فاز که برای سال ۲۰۲۳ برنامه‌ریزی شده است، شامل اجرای شاردینگ است که باعث افزایش مقیاس‌پذیری شبکه اتریوم خواهد شد. همچنین پس از اجرای کامل سرج، هزینه استفاده از بلاکچین‌های لایه ۲ کاهش چشمگیری خواهد یافت.

فاز اسکارج (The Scourge) 

این فاز که به تازگی (بعد از مرج اتریوم) به رودمپ اضافه شده، هدف گنجاندن تراکنش‌های قابل اعتماد، منصفانه  و بی‌طرف را دنبال می‌کند و همچنین مسائل مربوط به حداکثر ارزش قابل استخراج  (MEV) را حل می‌کند؛ این اقدامات شامل جلوگیری از فرانت رانینگ نیز می‌شود.

فاز ورج (The Verge) 

آخرین فازهای اتریوم یعنی ورج، پرج (Purge) و اسپلرج (Splurge) در سال‌های بعد از ۲۰۲۳ انجام خواهند شد. فاز ورج سومین بخش از رودمپ اتریوم است. در این فاز، درخت ورکل (Verkle Tree) معرفی و اجرا خواهد شد که ذخیره‌سازی دیتاها و سایز نودها را بهبود می‌بخشد. همچنین در این فاز چیزی به نام “کلاینت‌های بدون حالت (Stateless Client)” نیز معرفی می‌شوند.

درخت ورکل درست مانند درخت مرکل (Merkle Tree) عمل می‌کند؛ یعنی تمام تراکنش‌های یک بلاک را جمع‌بندی می‌کند و برای کاربر اثباتی برای این مجموعه دیتاها می‌سازد که بتواند اعتبار خود را تایید کند. رمزنگاری این درختان پیچیده‌تر از مرکل است و سایز دیتاهای اثبات‌ها را کاهش می‌دهد؛ بنابراین می‌تواند کلاینت‌های بدون حالت و باثبات‌تری ایجاد کند. در این فاز شبکه غیرمتمرکزتر خواهد شد.

فاز پرج (The Purge)

پرج دیتاهای تاریخی اضافی را حذف می‌کند تا شلوغی شبکه را کاهش دهد. Purge به معنی پاک‌سازی است و کاملا مفهوم عملی که این فاز انجام می‌دهد را می‌رساند. در این فاز اساسا مقدار داده‌هایی که باید توسط ولیدیتورها ذخیره‌سازی شود، کاهش می‌یابد. به گفته ویتالیک بوترین، در این فاز شبکه می‌تواند حدود ۱۰۰ هزار تراکنش را در ثانیه پردازش کند.

فاز اسپلرج (The Splurge)

اسپلرج شامل چند ارتقاء کوچک‌تر است تا از عملکرد شبکه به‌صورت یکپارچه اطمینان حاصل کند. در این مرحله چندین پروپوزال (EIP) که با مراحل قبلی چندان سازگاری نداشتند، با یکدیگر ترکیب و اجرا می‌شوند. پس از اجرای کامل فاز اسپلرج، عملکرد شبکه اتریوم با چیزی که امروز می‌بینیم، تفاوت بسیار زیادی خواهد داشت و قوانین جدیدی در شبکه حاکم خواهند بود. 

گس چیست؟

کارمزد تراکنش‌ ها در شبکه گس نام دارد که با اتر پرداخت می‌شود. میزان اتری که برای انجام معامله پرداخت می‌شود، گس لیمیت و هزینه‌ای که برای گس لیمیت پرداخت می‌شود را گس پرایس می‌گویند.

گس‌اتریوم (Ethereum Gas) یک مفهوم مرتبط با پلتفرم بلاکچین اتریوم است. در اتریوم، معاملات و اجرای قراردادها بر اساس محاسبات و میزان منابع مصرفی انجام می‌شود. این منابع شامل زمان، توان محاسباتی و حافظه است. بنابراین، وقتی یک فرد می‌خواهد معامله‌ای را انجام دهد یا قراردادی را اجرا کند، باید مقداری از منابع مورد نیاز را به عنوان “گس” پرداخت کند.

هر عملیات در اتریوم یک هزینه گس دارد که به عنوان پاداش به نودها پرداخت می‌شود تا تراکنش‌ها و قراردادها بر روی شبکه پردازش شوند. مقدار گس بر اساس پیچیدگی و حجم عملیات مورد نظر تعیین می‌شود. بنابراین، تراکنش‌ها و قراردادهایی با گس بالاتر نسبت به سایر عملیات‌ها اولویت بیشتری در شبکه دارند و سریع‌تر پردازش می‌شوند.

مقدار گس به صورت “جیوی” (gwei) اندازه‌گیری می‌شود که واحد کوچک از کوین اتریوم است. افراد می‌توانند مقدار گس را در زمان ارسال تراکنش مشخص کنند. مقدار بالاتر گس باعث افزایش سرعت پردازش تراکنش می‌شود، اما هزینه بیشتری را نیز در پرداخت گس به همراه دارد. در حال حاضر میانگین گس پرداختی برای اجرای تراکنش در شبکه، ۱۷ gwei است. در ضمن برای از اطلاع از میزان گس در ساعات مختلف شبانه روز می‌توان از سایت etherscan استفاده کرد.

اتریوم کلاسیک چیست؟

اتریوم پس از عرضه تا سال ۲۰۱۶ توانسته بود که طبق برنامه‌های از پیش تعیین شده خود عمل کند. اما در سال ۲۰۱۶ یک طرح به نام DAO معرفی شد که هدف خود را ایجاد انقلابی در شبکه معرفی کرد. DAO یک صندوق سرمایه‌گذاری غیرمتمرکز بود که توسط سرمایه‌گذارانش مدیریت و اداره می‌شد. دائو به این صورت عمل می‌کرد که به  خریداران، توکن‌هایی می‌دادند که با آن توکن‌ها، در صندوق حق رای پیدا می‌کردند. استقبال از این طرح بسیار بیش از حد تصور بود و در همان ابتدا حدود ۱۶۸ میلیون دلار سرمایه اولیه جذب کرد.

همه چیز به خوبی پیش می‌رفت اما در ۱۷ ژوئن ۲۰۱۶ یک هکر ناشناس از یک باگ امنیتی در کد DAO استفاده کرد و و بیش از ۵۰ میلیون دلار eth را به حساب خود انتقال داد. این اتفاق تقریبا یک فاجعه بود و اثرات منفی زیادی را با خود به همراه داشت. اما یکی از قوانینی که در قرارداد DAO لحاظ شده بود، به توسعه‌دهندگان حدود یک ماه فرصت می‌داد تا راه‌حلی پیدا کنند. طبق این قانون درخواست انتقال Ethereum بعد از ۲۸ روز انجام می‌شد. دو راه پیش روی توسعه‌دهندگان بود: هارد فورک و سافت فورک

فورک یکی از اصطلاحات پر کاربرد ارزهای دیجیتال است که به زبان ساده به آپدیت یک نرم افزار گفته می‌شود. در واقع برنامه‌نویس با تغییراتی که در یک پروژه ایجاد می‌کند به بهبود و به روزرسانی برنامه قبلی کمک می‌کند، به این پدیده فورک گفته می‌شود. فورک در حوزه ارزهای دیجیتال زمانی اتفاق می‌افتد که مشکل خاصی در شبکه به وجود آمده است یا در قوانین مشکلاتی به وجود آمده است.

در ابتدا نظر روی سافت فورک eth برای رهایی از این مشکل بود اما توسعه‌دهندگان ثابت کردند که سافت فورک، شبکه را در خطر حملات DDoS قرار خواهد داد و بنابراین گزینه مناسبی نیست. بنابراین تنها راه حل باقی مانده هارد فورک اتریوم بود. پس از هارد فورک، این ارز قبل از هارد فورک در صرافی‌ها به اتریوم کلاسیک با نماد ETC تغییر نام پیدا کرد و ارز جدید، نام اتریوم را به خود گرفت. به زبان بسیار ساده، اتریوم کلاسیک، همان Ethereum روی بلاکچین قدیمی است.

سرنوشت اتریوم بعد از مرج

توسعه دهندگان با هدف افزایش سرعت تایید تراکنش‌ها و همچنین کاهش کارمزد، تصمیم گرفتند تا در بلاکچین، تغییرات جدیدی را ایجاد کنند. هدف از این تغییرات یا بهتر است بگوییم هارد فورک، مهاجرت از POW به POS بود. در به‌روز‌رسانی بلاکچین که آن را با نام اتریوم ۲ (نام اصلی آن سرِنیتی Serenity) می‌شناسیم ماینرها دیگر قادر استخراج eth نیستند.

این فورک که زیر نظر ویتالیک بوترین، تیم بیکو و تمامی اعضای اصلی پروژه انجام شد، یک فرآیند پیچیده و مهم برای شبکه اتریوم بود. پس از به‌روزرسانی مرج، برخی از کاربران که با این فورک موافق نبودند و در بلاکچین اصلی به نام EthereumPoW به فعالیت خود ادامه دادند. این بلاکچین هنوز از فرایند اثبات کار پشتیبانی می‌کند و ماینرها با تایید تراکنش‌ها به استخراج کوین بومی شبکه یعنی ETHW می‌پردازند.

تیم توسعه‌دهنده اتریوم برای رسیدن به اتریوم ۲ و کامل شدن آپدیت های اتریوم، رودمپ مشخصی دارد که این رمزارز را مرحله به مرحله به تحقق اتریوم ۲ نزدیک‌تر می‌کند. در واقع آپدیت مرج، اولین قدم در رسیدن به اتریوم ۲ بوده است و آپدیت‌های سرج (Surge)، ورج (Verge)، پرج (Purge) و اسپرج (Splurge) باقی مانده‌اند. با اجرای تمام این مراحل تمام امکانات اتریوم از جمله قراردادهای هوشمند و شاردینگ روی اتریوم ۲ اجرا خواهد شد و شبکه یک کوچ کامل را تجربه می‌کند.

نحوه محاسبه کارمزد تراکنش در شبکه اتریوم

کارمزد تراکنش‌های شبکه به طور خودکار و بر مبنای میزان «گس (Gas)» مورد نیاز برای انجام آن تراکنش، محاسبه می‌شوند. در واقع میزان سوخت مورد نیاز، بر اساس مقدار قدرت محاسباتی مورد نیاز برای انجام آن تراکنش تعیین می‌شود.

شما برای انجام تراکنش‌های خود نیاز به گس دارید؛ Gas واحدی است که نشان می‌دهد شما چه مقدار کوین اتر باید برای هزینه تراکنش‌های خود پرداخت کنید. دقیقا مثل دلار که از چندین سنت تشکیل شده و مثل بیت کوین که دارای واحدهای کوچک‌تری به نام ساتوشی تشکیل شده، اتر هم دارای واحدهای کوچک‌تری به نام وی (Wei) است. شما می‌توانید قیمت هر گس را با واحدهای کوچک اتر مثل Gwei پرداخت کنید.

کارمزدهای اتریوم به دو بخش اصلی تقسیم می‌شود: Gas Price که همان Gwei و قابل تغییر است و Gas Limit که عددی ثابت است. این عدد برای انتقالات ساده، ۲۱۰۰۰ است و برای برنامه‌های غیرمتمرکز یا توکن‌ها، بسته به تعداد خطوط کدی که در آنها نوشته شده، متفاوت است. شما Gwei را هر چقدر که انتخاب کنید، توسط ماینر برداشته می‌شود؛ اما اگر گس لیمیت را کمتر از میزانی که انتخاب شده قرار دهید، تراکنش شما برگشت می‌خورد و در صورتی‌که بیشتر از مقدار مشخص شده انتخاب کنید، مابقی آن به شما بازگردانده می‌شود.

البته یک مورد در بخش Gas Price پس از اجرای EIP-1559 تغییر کرده است. این کارمزد به دو بخش تقسیم شده که یک بخش آن سوزانده می‌شود و بخش دیگر به ماینر تعلق می‌گیرد.

تیم سازنده اتریوم

این پروژه در ژانویه سال ۲۰۱۴ به طور عمومی معرفی شد و تیم اولیه این شبکه شامل ویتالیک بوترین (Vitalik Buterin)، میهای آلیسی (Mihai Alisie که در اواخر سال ۲۰۱۵ فریم‌ورک اجتماعی Akasha را برای اتریوم تاسیس کرد)، آنتونی دی‌لوریو (Anthony Di Lorio که بعدها شرکت Decentral را تاسیس کرد)، چارلز هاسکینسون (Charles Hoskinson که بعدها شبکه کاردانو را تاسیس کرد)، جوزف لوبین (Joseph Lubin موسس Consensys) و گوین وود (Gavin Wood که بعدها شبکه پولکادات را پایه‌گذاری کرد) تشکیل می‌دادند.

بوترین پروژه اتریوم را در کنفرانسی مربوط به بیت کوین در شهر میامی هم معرفی کرد و چند ماه بعد، تیم پروژه تصمیم گرفت با راه‌اندازی یک Crowdsale (روشی برای جمع‌آوری سرمایه مورد نیاز یک پروژه کریپتویی که طی آن رمزارزهای پروژه پیش‌فروش می‌شوند) و فروش کوین‌های اتر، بودجه مورد نیاز برای توسعه پروژه را جمع‌آوری کند.

آینده اتریوم چیست؟

ارز اتریوم چیست؟ Ethereum یکی از رمزارزهای مشهور است که همواره مورد توجه قرار گرفته است. بسیاری از تحلیل‌گران آینده پیش روی را روشن می‌دانند و آن را یک گزینه مناسب برای سرمایه‌گذاری بلند مدت می‌دانند. اما باید توجه داشته باشید که هرگونه سرمایه‌گذاری روی رمزارزها باید با تحقیق و بررسی کامل انجام شود. متاسفانه افراد زیادی بدون داشتن دانش کافی و تحت تاثیر دیگران وارد این حوزه می‌شوند که در نهایت متحمل ضررهای سنگین می‌شوند. ما به شما توصیه می‌کنیم از ابزارهای تحلیل برای پیش‌بینی وضعیت بازار و آینده ارز اتریوم کمک بگیرید.

جمع‌بندی:

شما در این مقاله با جزئیات کامل آموختید که اتریوم چیست، چه ویژگی‌هایی دارد و چه اهدافی را دنبال می‌کند. شبکه اتریوم را می‌توان یکی از آینده‌دارترین شبکه‌های بلاکچینی دانست. وعده اتریوم یعنی غیرمتمرکزسازی، وعده بسیار بزرگی است؛ اگرچه همین حالا هم می‌توانیم ببینیم که این وعده تا حدی محقق شده و توجه افراد زیادی در سراسر جهان را به خود جلب کرده است. تکنولوژی اتریوم و توسعه‌دهندگانی که پشت این تکنولوژی هستند، این نوید را می‌دهند که قرار است رمزارزها در آینده نزدیک، وعده‌هایی که سال‌ها به تعویق افتاده بودند را عملی کنند.

سوالات متداول:

+اتریوم چیست؟ 

اتریوم شبکه‌ای بلاکچینی است، که برای اولین بار امکان استفاده از قراردادهای هوشمند را در دنیای بلاک چین معرفی کرد. با استفاده از اسمارت کانترکت‌ها، افراد می‌توانند انواع برنامه‌های غیرمتمرکز و توکن‌ها را روی شبکه اتریوم ایجاد کنند.

+تفاوت اتریوم و بیت کوین در چیست؟

از لحاظ فنی بین این دو رمزارز تفاوت‌های زیادی وجود دارد. اما مهم‌ترین تفاوت این دو، مربوط به اهداف و قابلیت‌های آن‌ها است. اتریوم یک پلتفرم برای اجرای هزاران برنامه‌ و قرارداد غیر متمرکز است.

+قیمت اتریوم به چه عواملی بستگی دارد؟ 

به جز قیمت بیت کوین که بر  کل بازار رمزارزها تاثیر می‌گذارد،‌ عوامل دیگری مانند قانون‌گذاری‌ها، عرضه و تقاضا، حجم معاملات و غیره نیز روی قیمت اتر تاثیرگذار هستند.

+گس اتر چیست؟

کارمزد تراکنش‌ها در شبکه‌ گس نام دارد که با اتر پرداخت می‌شود. میزان اتری که برای انجام معامله پرداخت می‌شود، گس لیمیت و هزینه‌ای که برای گس لیمیت پرداخت می‌شود را گس پرایس می‌گویند.

+آیا پس از مرج اتریوم، امکان استفاده از ماینر اتریوم وجود دارد؟ 

خیر. زیرا پس از مرج، شبکه اتریوم به‌طور کامل به اثبات سهام (PoS) منتقل می‌شود و ماینرهای اثبات کار از شبکه خارج می‌شوند.

+اتر چیست؟

اتر برای پرداخت کارمزد تراکنش‌‌ها در شبکه‌ی Ethereum مورد استفاده قرار می‌گیرد. در واقع، اتر سوخت شبکه‌ محسوب می‌شود. از این رمزارز به منظور ایجاد انگیزه برای نودها استفاده می‌شود تا همچنان به‌صورت داوطلبانه تراکنش‌ها را تایید کنند.

+آیا اتریوم کلاهبرداری است؟

بلاک چین اتریوم و رمزارز آن یعنی اتر، دارای نقشه راه مشخص هستند و تیم این پروژه، به طور مداوم در حال تلاش برای به‌روزرسانی‌هایی هستند که این شبکه را برای مردم کاربردی‌تر کنند. بنابراین شبکه اتریوم به هیچ عنوان کلاهبرداری محسوب نمی‌شود؛ اما از آنجایی که بلاکچین اتریوم امکان ایجاد قراردادهای هوشمند را برای همه مردم فراهم کرده است، بسیاری از کلاهبرداران از این بستر برای ایجاد پروژه‌های پانزی و اسکم استفاده می‌کنند.

+آیا سرمایه گذاری روی اتریوم سودآور است؟

سرمایه گذاری در حوزه ارزهای دیجیتال نیازمند آن است که شما استراتژی و برنامه مشخص برای سرمایه‌گذاری داشته باشید و صرفا به خاطر توصیه دیگران، پول خود را وارد این حوزه نکنید. سرمایه گذاری روی اتریوم نیز از این قاعده مستثنی نیست و اگر قصد دارید بخشی از سرمایه خود را به خرید این رمزارز اختصاص بدهید، باید درباره این پروژه خوب تحقیق کنید، اهداف آن را بدانید و در نهایت، با آگاهی کامل سرمایه گذاری خود را انجام بدهید.

+اتریوم بهتر است یا بیت کوین؟

اتریوم و بیت کوین تفاوت‌های اساسی دارند و برای اهداف مختلفی طراحی شده‌اند. بنابراین مقایسه آن‌ها چندان منطقی نیست. می‌توان گفت هر دو برای سرمایه‌گذاری بلندمدت مناسب هستند.