مانند وبسایت‌های معمولی که برای دسترسی به آن به جای IPها از نام‌های دامنه یا DNSها استفاده می‌کنیم، بلاکچین اتریوم نیز برای بهبود تجربه کاربری، سرویسی را تحت عنوان اتریوم نیم سرویس ارائه کرده که می‌توان به کمک آن دامنه‌های ایمن خرید و معاملات رمزنگاری شده انجام داد.

در اولین روزهایی که چیزی به نام اینترنت مورد استفاده قرار گرفت، یکی از مشکلات اصلی دانشمندان علوم کامپیوتر این بود که نام دامنه و آدرس‌های پروتکل اینترنت مطابقت نداشتند. این موضوع باعث می‌شد این آدرس‌ها به مذاق یک کاربر معمولی خوش نیاید که با نام دامنه یا DNS مشکل حل شد.

سرویس نام اتریوم (Ethereum Name Service) پلتفرم نام‌گذاری توزیع شده، متن‌باز و قابل گسترش بر اساس بلاکچین اتریوم است. این سرویس الهام گرفته شده از سرویس جهانی DNS یا Domain Name System است که وظیفه تبدیل آدرس‌های IP سایت‌های مختلف را به شکلی که برای انسان‌ها قابل‌فهم‌تر و یادآوری باشد، به عهده دارد. ENS نیز اهداف مشابهی با DNS دارد اما از معماری کاملا متفاوتی سود می‌برد.

برای اینکه بهتر موضوع را درک کنید، بیاید کمی مساله DNSها را بازتر کنیم. اگر بخواهید به یک وبسایت دسترسی داشته باشید، باید آدرس IP کامل سایتی را که می‌خواهید بازدید کنید، چیزی شبیه به ۱۲۱.۱۹۱.۲۳۵.۵۴را تایپ کنید. از آنجایی که آدرس‌های IP فقط رشته‌هایی از اعداد و نقاط هستند که به خاطر سپردن طولانی و دشوار است، نمی‌توان آن را کاربرپسند دانست.

همانطور که اشاره شد، بلاکچین اتریوم نیز به یک سرویس نام دارد تا سیستم نامگذاری توزیع شده، باز و قابل گسترشی برای تعاملات مبتنی بر اتریوم ارائه دهد تا کاربرپسند بودن آن حفظ شود. اگر می‌خواهید بدانید اتریوم نیم سرویس چیست، مطالعه این مقاله را از دست ندهید.

آشنایی کامل با اتریوم نیم سرویس

برای معرفی سرویس نام اتریوم، یا همان اتریوم نیم سرویس باید گفت این عبارت بیانگر یک سیستم نامگذاری توزیع شده، باز و قابل گسترش است که با بلاک چین اتریوم در تعامل است. مشابه نقش DNS که در مقدمه ذکر شد، نقش ENS این است که نام‌های قابل خواندن برای انسان مانند “Steve.eth” را به یک نام قابل خواندن توسط ماشین مانند آدرس کیف پول مانند “۸g978dl39ji9xl” نگاشت کند. حالا این موضوع، جدای از بهبود خوانایی برای کاربران، چه کاربردی دارد؟

همچنین اگر برایتان سوال شده که ارز دیجیتال اتریوم نیم سرویس چیست، که با نام ارز دیجیتال ENS نیز آن را می‌شناسند، یک توکن اتریوم است که بر سرویس نام اتریوم کار می‌کند. ارز ENS برای پیشنهاد و رای دادن به تغییرات پروتکل استفاده خواهد شد و در حال حاضر ارزشی حدودا ۱۳ یورویی دارد.

کاربرد اتریوم نیم سرویس چیست؟

از طریق اتریوم نیم سرویس ENS، کاربران می‌توانند دامنه‌های مختلفی را خریداری و مدیریت کنند. این یعنی تراکنش‌های امن، غیرمتمرکز و طبیعتا مبتنی بر بلاکچین اتریوم، می‌توانند بدون نیاز به درگیر شدن با آدرس‌های طولانی و پیچیده انجام شوند. بهتر بگوییم، سرویس نام اتریوم، خوانایی بسیار بالاتری برای کاربران دارد و از هرگونه خطای احتمالی در هنگام وارد کردن آدرس‌ گیرنده جلوگیری می‌کند. این یعنی امنیت بسیار بالاتر و کاهش خطای گم شدن ارز دیجیتال اتریوم در هنگام معامله!

به بیان بهتر، این سرویس به شما قابلیت معاملات مبتنی بر اتریوم به صورت چندبرابر ایمن‌تر را می‌دهد. همچنین شما امکان راه‌اندازی یک یا چند فروشگاه اینترنتی (وبسایت‌های مختلف) بر پایه بلاکچین اتریوم را خواهید داشت که برای این کار باید نیم سرویس اتریوم را خریداری کنید.

در ۹ نوامبر ۲۰۲۱ (۱۸ آبان ۱۴۰۰) این سرویس خبر از ایجاد توکن خود داد. توکن ENS توکن حاکمیتی این سرویس است. ENS از مدل حاکمیتی گیت کوین الهام گرفته است و کاربران به جای آن که مستقیما رای دهند،‌ با استیک کردن توکن‌های خود، نمایندگانی (delegates) از جانب خود برای تصمیم‌گیری در خصوص پارامترهای مهم این سرویس تعیین می‌نمایند. برای نامزد شدن در انتخابات این DAO این صفحه را مشاهده کنید.

توکن ENS توزیعی عادلانه داشت و از آن جا که بنیاد مادر این پروژه – True Names LTD – بنیادی غیرانتفاعی است، دارای مرحله فروش خصوصی نبود. نحوه تخصیص توکن‌های این پروژه به شکل زیر است:

• خزانه‌داری DAO پروژه: ۵۰ درصد
• ایردراپ به دارندگان دامنه‌ها: ۲۵ درصد (بیش از ۱۳۷ هزار آدرس مجزا)
• مشارکت‌کنندگان پروژه: ۲۵ درصد

ده درصد از توکن‌های تخصیص یافته به خزانه‌داری در زمان راه‌اندازی توکن ENS مهیای استفاده خواهد بود و مابقی طی ۴ سال آزاد خواهند شد. بخش تخصیص یافته به مشارکت‌کنندگان و مشاوران پروژه نیز طی برنامه‌ای ۴ ساله آزاد خواهد شد.

به گزارش صرافی سیمیا، قیمت توکن ENS هم‌اکنون ۵۱.۱۶ دلار است. این توکن بر بستر شبکه اتریوم و مبتنی بر استاندارد ERC-20 ایجاد شده است. عرضه کل این توکن ۱۰۰ میلیون عدد است که از آن مقدار ۱۴.۵ میلیون در حال حاضر در گردش است. در طی شش روزی که این توکن ایجاد شده است، حداقل و حداکثر قیمت ۲۲.۹۲ و ۸۵.۶۹ دلار برای آن ثبت شده است. ارزش بازار این توکن ۷۴۵ میلیون دلار است که از این حیث در رتبه ۲۳۰ بازار قرار می‌گیرد.

تیم توسعه‌دهنده این پروژه پس از ایردراپ این توکن‌ها به دارندگان دامنه‌های سطح دوم، نسخه‌ خام قانون اساسی DAO این پروژه را برای رای‌گیری در معرض نظرخواهی مردمی قرار دادند. مقدار توکن‌های ایردراپ شده به قدمت دامنه و مدتی که دامنه رزرو شده است،‌ بستگی داشت. ارزش این ایردراپ به بیش از ۲۰۰۰ دلار برای کمترین مقدار داده شده می‌رسید. در صورتی که پیش از ۳۱ اکتبر دامنه‌ای در ENS به ثبت رسانده‌اید و از آن استفاده کرده‌اید، می‌توانید از طریق این لینک، آن را دریافت کنید.

مفاد چهارگانه قانون اساسی این DAO با اکثریت قاطع آرا به تصویب رسید؛ طبق آمارها ۸۴۳۵۰ آدرس اتریوم در رای‌گیری شرکت کردند:

اصول این قانون اساسی به شرح زیر است:

• حقوق و مالکیت دامنه‌‌ها به هیچ عنوان نباید نقض شود.
• هزینه‌ها در این پلتفرم تنها مکانیزمی تشویقی است و هدف ثانویه آن تامین هزینه‌های اداره پلتفرم است.
• درآمد پلتفرم در درجه اول باید صرف پیشرفت بلندمدت ENS و دیگر پروژه‌های عام‌المنفعه شود.
• برای گسترش استفاده، ENS با سیستم جهانی DNS مطابقت خواهد داشت. شرط این کار، قربانی نشدن اصل غیرمتمرکز بودن پلتفرم است.

اصل پنجم و ضمنی این قانون این است که هر گونه تغییری بر قانون مصوب، باید با تصویب حداقل دو سوم آرا صورت گیرد و حداقل یک درصد از کلیه توکن‌ها باید در رای‌گیری مشارکت داشته باشند.

سازمان مستقل غیرمتمرکز این پروژه، نماینده‌ای در دنیای واقعی خواهد داشت. این شرکت که در جزایر کیمن به ثبت رسیده است از چند جهت به یاری این پروژه خواهد آمد:

• از لحاظ قانونی مسئولیت شرکت‌کنندگان در DAO را کاهش خواهد داد. بدون وجود یک شخص حقوقی به عنوان نماینده، هر یک از افراد می‌توانستند مسئول اعمال DAO شناخته شوند.
• ثبت این شرکت این اجازه را به پلتفرم خواهد داد تا بر موانع مالیاتی فائق آید. بدون چنین موجودیتی،‌ هر یک از شرکت‌کنندگان می‌توانستند شریک بخشی از درآمد پلتفرم شناخته شوند، بی آن که در عمل سهمی از آن برده باشند.
• وجود چنین موجودیتی این اجازه را به پلتفرم خواهد داد تا بتواند با دیگر سازمان‌ها، نهادها و شرکت‌ها وارد تعامل شود و قرارداد امضا کند. چنین موضوعی در زمینه مالکیت حقوق IP و TLD مهم خواهد بود.

این شرکت سه مدیر خواهد داشت که همگی از اعضای ارشد تیم ENS هستند. این سه نفر از لحاظ قانونی موظف به اجرای تصمیمات DAO خواهند بود و حتی حق عزل و نصب برای DAO محفوظ خواهد ماند. امکان انحلال بنیاد ENS و بذل دارایی‌های آن به هر خیریه یا بنیاد دیگری نیز برای DAO پیش‌بینی شده است.

برای آشنایی بیشتر با جزییات این فرایند، هزینه‌های مرتبط و خواندن اساسنامه بنیاد، می‌توانید این صفحه را ببینید.

تاریخچه اتریوم نیم سرویس چیست و چه کسی آن را توسعه داد؟

تا اینجای کار متوجه شدیم که نام سرویس اتریوم چیست و کاربرد آن به چه شکل است، اما بیایید کمی به عقب برگردیم و ببینیم ماجرا از کجا شروع شد؟ در سال ۲۰۱۳، ویتالیک بوترین (Vitalik Buterin)، بنیان‌گذار و خالق اتریوم، یک سیستم نام‌گذاری غیرمتمرکز مشابه Namecoin را در میان برنامه‌های کاربردی احتمالی که می‌توان بر روی اتریوم ایجاد کرد در وایت‌پیپر اتریوم مطرح کرد. در آپریل ۲۰۱۶، نیک جانسون (Nick Johnson)، مشخصاتی را برای سرویس نام اتریوم در ۱۳۷EIP پیشنهاد داد که نهایتا در سال ۲۰۱۷ منجر به ایجاد نیم سرویس اتریوم گردید.

چرا ENS ایجاد شد و سرویس نام اتریوم چه اهمیتی دارد؟

از آنجایی که ENS برای قراردادهای هوشمند اتریوم توسعه داده شده است و یک سرویس بومی برای اکوسیستم اتریوم به حساب می‌آید درگیر مشکلات امنیتی که سیستم DNS با آن مواجه است نمی‌شود.

سوابق DNS دامنه‌ها و نام‌ها در یک سرور متمرکز ذخیره می‌شوند. یعنی مستعد هک شدن هستند. در مقابل سوابق ENS قابل نابودی نیستند و توسط بلاک چین اتریوم ایمن می‌شوند. ENSها با ارائه امنیت بالاتر و ذخیره‌سازی در سیستم‌های غیرمتمرکز، احتمال هک شدن را به شدت کاهش می‌دهند.

علاوه بر این، از طریق ENS، نام‌ها و آدرس‌ها شفاف‌تر شده و تعامل با آنها آسان‌تر می‌شود. هرکسی می‌تواند با شرکت در یک فرآیند مزایده یک دامنه “.eth” ایجاد یا ثبت کند. بالاترین قیمت پیشنهادی برنده اتریوم نیم سرویس خواهد بود و به برنده اجازه می‌دهد sub-domain ایجاد کند و همچنین دامنه‌ها را اجاره کند.

در نهایت، این سرویس به کاربران حاضر در بلاکچین اتریوم فرصتی منحصر‌به‌فرد داده تا در شبکه اتریوم فروشگاه راه‌اندازی کنند و صاحب یک نقطه تماس واضح در دنیایی از آدرس‌ها شوند.

عملکرد اتریوم نیم سرویس به چه شکل است؟

عملکرد این سرویس به دو بخش تقسیم می‌شود:

۱.     بخش ثبت

۲.     بخش نام‌ها

بخش ثبت

مهم‌ترین نکته‌ای که باید بدانید این است که همه نام‌های دامنه‌ای که در ENS ثبت می‌شوند مالک دارند. هر مالک، صاحب یک دامنه با نام است و می‌تواند هر زمان که دوست داشته باشد، شخصا آن نام را به مالک جدید منتقل کند.

مالکی که مایل به خرید دامنه است، ثبت‌کننده (registrant) نامیده می‌شود زیرا باید آن دامنه را در ENS ثبت کند. ضبط، نظارت و ردیابی افرادی که برای یک دامنه ثبت نام کرده‌اند، یعنی ثبت‌کننده، توسط یک عملکرد ENS به نام رجیستری یا همان ثبت انجام می‌شود.

ثبت‌کننده‌ها قراردادهای هوشمندی هستند که نام‌های زیر دامنه را تخصیص می‌دهند و توسط ثبت‌کننده اصلی به نام ثبت‌کننده دائم اداره می‌شوند. آنها را می‌توان در هر نقطه یا در هر سطحی در ENS تغییر داد و توسط صاحب رجیستری قابل ارجاع است.

یک ثبت‌کننده می‌تواند در هر ثبت دامنه، آن را به حساب معین دیگری منتقل کند. علاوه بر این، درصورتی‌که فرد بخواهد نام دامنه مشخصی را بازیابی کند، می‌تواند با بازیابی آن نام و دامنه این کار را انجام دهد. با این کار مالکیت نام ENS به ثبت‌کننده‌ای که یک حساب معین را پس گرفته است بازنشانی می‌کند.

بخش نام‌ها

همانطور که بالاتر ذکر شد، بین داشتن نام و ثبت نام تفاوت وجود دارد. هر نام، به عنوان یک راه برای مشخص کردن یک دامنه از نیم سرویس اتریوم (مثلا Steve.eth) عمل می‌کند تا یک دامنه مشخص را شناسایی کند و می‌تواند شامل برچسب‌های مختلفی باشد که با نقطه از هم جدا شده‌اند.

الگوریتمی که برای پردازش نام‌های دامنه ثبت شده در ENS استفاده می‌شود “namehash” نامیده می‌شود. نام هش به این دلیل به کار می‌آید که اسامی کاربر پسند در سیستم ENS جایگزین می‌شوند که فقط با طول محدودی از هش‌های رمزنگاری ۲۵۶ بیتی کار می‌کند.

اگر کسی بخواهد هش را از نام استخراج کند و همچنان خصوصیات سلسله مراتبی دامنه را حفظ کند، از نام هش استفاده می‌شود. به عنوان مثال، برای “john.eth”، نام هش 0x787192fc5378cc32aa  است. لازم به ذکر است که نشان دادن نام‌ها به این روش منحصر به ENS خواهد بود.

اکنون، قبل از اینکه نام هش وارد بازی شود، ابتدا باید اسامی عادی شود، به این معنی که نام‌های حروف بزرگ و کوچک به طور یکسان در نظر گرفته می‌شوند. این عمل از آن جهت مهم است که فرآیند namehash تضمین می‌کند همه کاربران دید یکسانی از نام‌ها و دامنه‌های موجود در ENS دارند.

اهداف اتریوم نیم سرویس چیست؟

حال که دانستید اتریوم نیم سرویس چیست، شاید برایتان سوال شده باشد که چرا باید چنین پروتکلی برای ایجاد وبسایت‌های مختلف مورد استفاده قرار بگیرد؟

به‌طور‌کلی ENS  یک ظهور حیاتی در زمینه ارزهای دیجیتال و گامی در جهت حل برخی از مشکلات مربوط به تجربه‌ کاربری است که صنعت را درگیر می‌کند. مواجهه با رشته‌های طولانی از اعداد و حروف تصادفی اغلب دلیل اشتباهات است و در زمینه رمزنگاری، اشتباهات معمولاً بسیار گران تمام می‌شوند. عادی‌سازی آدرس‌ها و ارائه آنها به روشی خوانا و دوستانه برای انسان گامی در جهت بهبود تجربه کلی کاربر است، همانطور که DNS UX را برای کاربران اینترنت بهبود بخشید، اتریوم نیم سرویس با هدف بهبود تجربه کاربری پیش می‌رود.

تیم توسعه‌دهنده سرویس نام اتریوم

این پلتفرم ابتدا ذیل بنیاد اتریوم در اوایل سال ۲۰۱۷ شروع به فعالیت کرد اما در سال ۲۰۱۸ به عنوان موجودیتی مستقل به فعالیت خود ادامه داد. توسعه ENS به دست شرکت غیرانتفاعی سنگاپوری True Names LTD سپرده شده است. این شرکت عام‌المنفعه بوده و به پروژه‌ای بنیادین در اینترنت است که متعلق به جامعه کاربری است.

نیک جانسون (Nick Johnson) خالق و توسعه‌دهنده ارشد این پروژه است. از دیگر افراد مهم این پروژه می‌توان به برنتلی میلیگان (Brantly Milligan) اشاره کرد که مدیر عملیات این پلتفرم است. تصویر اعضای این پروژه را مشاهده می‌کنید.

ENS چگونه کار می‌کند؟

سرویس نام اتریوم دارای دو جزء اساسی است: دفتر ثبت (registry) و تحلیل‌گر (resolver).

رجیستری ENS از یک قرارداد هوشمند تشکیل شده است که لیست تمامی دامنه‌ها و زیردامنه‌ها را نگه می‌دارد و شامل اطلاعات زیر در مورد آن‌هاست:

• صاحب دامنه
• تحلیل‌گر مشخص شده برای دامنه
• کش کردن مقدار TTL برای تمامی موارد ثبت شده ذیل دامنه

صاحبان دامنه می‌توانند موارد زیر را در دفتر ثبت مشخص و یا تغییر دهند:

• تحلیل‌گر را مشخص کنند و زمان TTL را برای دامنه در نظر گیرند.
• مالکیت دامنه را به آدرس دیگری منتقل نمایند.
• مالکیت زیردامنه‌ها را تغییر دهند.

طراحی دفتر ثبت ENS عامدانه به شکلی آسان انجام شده است و تنها شامل نگاشتی از نام دامنه به تحلیل‌گر مربوطه است. تحلیل‌گرها مسئول اصلی ترجمه نام‌ها به آدرس‌ها هستند. هر قرارداد هوشمندی که استانداردهای لازم را رعایت کند، می‌تواند به عنوان resolver در سرویس نام اتریوم فعالیت کند. تحلیل‌گرهای عمومی برای کاربرانی که نیازهای پیچیده‌ای ندارند – برای مثال تطبیق آدرسی که به شکل منظم تغییر می‌کند با یک نام دامنه – در نظر گرفته شده است.

هر نوع ورودی (شامل آدرس شبکه‌های مختلف، هش محتوا در پروتکل IPFS و امثالهم – متد یا متدهای خاصی را طلب می‌کند که تحلیل‌گرها باید پیش از میزبانی آن نوع از داده‌ها، آن را فراهم کنند. به انواع داده‌های تازه در جریان استانداردسازی EIP پرداخته می‌شود.

فرایند رسیدن تطبیق نام به دامنه در ENS فرایندی دو مرحله‌ای است. در ابتدا از دفتر ثبت در خصوص تحلیل‌گر مرتبط سوال می‌شود، سپس از تحلیل‌گر در مورد آدرس (یا دیگر اطلاعات) سوال می‌شود. در شکل زیر می‌خواهیم آدرس اتریوم دامنه foo.eth را پیدا کنیم. ابتدا از دفتر ثبت در خصوص تحلیل‌گر مربوطه سوال می‌پرسیم و وقتی آدرس آن را دریافت کردیم، اطلاعات مربوط به دامنه را از او طلب می‌کنیم.

به خاطر محدودیت‌های بلاکچین و پیچیدگی‌های کار رکدن با انواع کاراکترهای unicode و زبان‌های متفاوت،‌ سرویس نام اتریوم به جای کار کردن مستقیم با نام‌ها از هش ۲۵۶ بیتی آن‌ها استفاده می‌کند. این هش به خصوص که در این سرویس به کار گرفته شده است، Namehash نام دارد. این فرایند، فرایندی تکرارشونده است که می‌تواند هش منحصربه‌فردی از هر نام دامنه صحیحی تولید کند.

خصوصیت ویژه این فرایند این است که می‌توان با شروع فرایند از namehash هر دامنه، namehash هر زیردامنه را بی‌نیاز از دانستن نام دامنه به دست آورد. این به ENS کمک می‌کند تا بدون سر و کله زدن با رشته‌ها (string) بتواند سیستم سلسله مراتبی را محقق کند. پیش از هش کردن، هر نام دامنه باید نرمال شود، این پروسه تحت فرایندی به نام UTS-46 صورت می‌گیرد که اطمینان حاصل می‌کند تا بین حروف کوچک و بزرگ تفاوتی نخواهد بود و کاراکترهای اشتباه وارد نخواهد شد.

همکاری‌ها و سرمایه گذاری‌ها

با توجه به ذات غیرتجاری این پروژه، اطلاق نام سرمایه‌گذاری احتمالا اشتباه باشد، اما نهادهای زیر به این پروژه کمک کرده‌اند: بنیاد اتریوم، بایننس ایکس، چین لینک، Ethereum Classic Labs و Protocol Labs.

با توجه به حوزه کار این پلتفرم که موارد متنوعی همچون کیف‌های پول، مرورگرها و dAppها را در برمی‌گیرد،‌ این پروژه همکاران بسیاری دارد که برخی از مهم‌ترین آن‌ها عبارتند از:

مرورگرهای بریو و اپرا، کیف پول متامسک، تراست والت و کوین‌بیس و دپ‌هایی همچون یونی سواپ، اتر اسکن و آواگوچی.

توکن ENS را از کدام صرافی تهیه کنیم؟

توکن ENS را می‌توان از صرافی‌های متمرکز بایننس، کوکوین و Gate.io تهیه کرد. همچنین یونی سواپ بزرگترین بازار این توکن در بین صرافی‌های غیرمتمرکز است.

توکن ENS را در چه کیف پولی نگهداری کنیم؟

با توجه به استاندارد این توکن که ERC-20 است، می‌توان از گزینه‌های فراوانی برای نگهداری آن بهره برد. از گزینه‌های نام‌آشنایی همچون متامسک، تراست والت و سیف پل گرفته تا کیف پول‌های سخت افزاری همچون لجر و ترزور.

جمع‌بندی:

سرویس نام اتریوم (ENS) یکی از کلیدی‌ترین پروژه‌های عمومی فضای اتریوم و بلاکچین است. این پلتفرم با قصد ترویج ارزش‌های غیرمتمرکز به فضای دامنه‌ها و سرویس‌های نام‌گذاری قدم نهاد و جایگاهی مهم در آینده وب ۳ ایفا خواهد کرد. این پروژه با طرح حساب شده ایردراپ و واگذار کردن حق تصمیم‌گیری به جامعه فعال کاربری خود، نشان داد که به اصول اولیه خود وفادار است. حال باید دید که در سایه تغییر شیوه حاکمیت، این پروژه به رشد خود ادامه خواهد داد یا خیر.